Από : Αντιστράτηγο ε.α. Ιωάννη Κρασσά

«Δὲν ἦτο σιδηροῦν τὸ σῶμα μου, ἀλλά σιδηρᾶ η ψυχή μου» Ναπολέων Βοναπάρτης (1769-1821).

Πόλεμος και Ειρήνη μεταξύ των Εθνών

Ο θυμός αποτελεί την κυρία αιτία της επιθετικής συμπεριφοράς των ανθρώπων, η οποία ξεκινά από λεκτικό διαξιφισμό και μπορεί να καταλήξει σε συμπλοκή. Οι αφορμές των διενέξεων μπορεί να είναι πολιτικές, αθλητικές, θρησκευτικές, φυλετικές, περιουσιακές, οδηγικής συμπεριφοράς, αισθηματικές και πολλές άλλες, με τη πλέον πιθανή κατάληξη τις σωματικές βλάβες έως και τους

θανάσιμους τραυματισμούς. Τα έθνη πολεμούν μεταξύ τους, όταν αδυνατούν να επιλύσουν με ειρηνικά μέσα τις διαφορές τους και καταφεύγουν στη χρησιμοποίηση της στρατιωτικής τους ισχύος προκειμένου να επιβάλλουν τη θέληση τους. Η πατρίδα μας διακηρύσσει την πίστη της στο δίκαιο και προτείνει την εφαρμογή του, όπου προκύπτει διαφωνία όσο αφορά τις διεκδικήσεις από όμορες, ή μη χώρες. Το μεγάλο μας πρόβλημα έχει δημιουργηθεί με την Τουρκία, η οποία μας απειλεί συνεχώς με στρατιωτική επέμβαση, για την οικειοποίηση μέρους της επικράτειας, της κυριαρχίας μας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων[1]. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο διατηρούμε μεγάλες σχετικά με το μέγεθος μας Ένοπλες Δυνάμεις.

Μια Δύσκολη Απόφαση

«Ο πόλεμος αποτελεί όργανο της πολιτικής, είναι αποτέλεσμα πολιτικού σχεδιασμού, προκύπτει μετά από συγκεκριμένη πολιτική εκτίμηση και κηρύσσεται μετά από πολιτική απόφαση. Ο πόλεμος δεν αποτελεί αυτοσκοπό. Η πολεμική νίκη βοηθά στην επίτευξη πολιτικών στόχων, στα πλαίσια της υλοποιήσεως των στόχων της εθνικής στρατηγικής όπως προσδιορίζονται από τις κυβερνήσεις». από το βιβλίο «Η Φιλοσοφία του Πολέμου», του Καρλ Φον Κλάουζεβιτς[2] (1780-1931). Ο έχων την ευθύνη (για την Ελλάδα είναι ο πρωθυπουργός) να λάβει την απόφαση εμπλοκής σε πόλεμο, πρέπει να είναι έτοιμος να επωμισθεί την ευθύνη των ανθρωπίνων απωλειών (νεκροί και τραυματίες), κάθε είδους καταστροφών και του οικονομικού κόστους. Επιπροσθέτως σε περίπτωση ήττας υπάρχει το ενδεχόμενο απώλειας μέρους της επικράτειας. Οι πόλεμοι μοιάζουν με τα αμοιβαία κεφάλαια, δεν έχουν εγγυημένη έκβαση και οι προηγούμενες νίκες δεν εγγυόνται τις μελλοντικές


Η Συνταγή της Επιτυχίας

Το ζητούμενο είναι οι Ένοπλες Δυνάμεις να είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν νικηφόρα σε πολεμική σύρραξη. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Η επιτυχία είναι το αποτέλεσμα της γνώσεως, της εκπαιδεύσεως, της συστηματικής εργασίας και της αναγνωρίσεως των αδυναμιών μας. Τον πόλεμο τον αποφασίζουν οι πολιτικοί ηγέτες, τον διεξάγουν όμως οι στρατιωτικοί. Από την στιγμή που θα εξέλθει το πρώτο βλήμα από την κάνη, καμία δύναμη επί γης δεν δύναται να μεταβάλει τον συσχετισμό των δυνάμεων, να τροποποιήσει τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά, τις δυνατότητες των όπλων, ή την αυτονομία των μέσων. Οι στρατιωτικοί οφείλουν να σχεδιάζουν βασιζόμενοι στα πραγματικά δεδομένα και όχι υποτασόμμενοι στις επιθυμίες των πολιτικών τους προϊσταμένων. Οι πολιτικοί πρέπει να ενεργούν αφού λάβουν υπόψη τους, τις εισηγήσεις των στρατιωτικών. Στη ζωή δεν υπάρχουν επιλογές άνευ κόστους.

Το 480 π.Χ. όταν οι Πέρσες κατέλαβαν και πυρπόλησαν την Αθήνα, οι κάτοικοί της δεν είχαν πλέον πατρίδα, διότι αναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν. Ο παιάνας των Σαλαμινομάχων[3] προέτρεπε τους Έλληνες να πολεμήσουν για τη πατρώα γη, την οικογένεια, τα ιερά και τα όσια. Η εκτέλεση των διατασσομένων δεν επαφίεται στη διακριτική επιλογή των στρατιωτικών. Ανεξάρτητα εάν ο εχθρός βρίσκεται προ των πυλών, ή μακριά η αποστολή πρέπει να εκτελεσθεί. Οι ΗΠΑ έχουν τους περισσότερους νεκρούς σε πολέμους που διεξήχθησαν εκτός της χώρας τους, πλην της επαναστάσεως κατά των Βρετανών[4] (1775-1783) και του αμερικανικού εμφυλίου[5] (1861-1865). Στις 20 Ιανουαρίου 2025, ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης Νίκος Δένδιας, μετά την τελετή ονοματοδοσίας 4 πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού μας, χρησιμοποίησε στην ομιλία του 3 φόρες τη λέξη «Επιβίωση», αναφερόμενος στην αναγκαιότητα ενισχύσεως του Πολεμικού μας Ναυτικού για την υπεράσπιση του θαλασσίου μας χώρου και για αποστολές πέραν αυτού[6]. Επιβίωση σημαίνει αγώνας για τη διατήρηση στη ζωή, ο πόλεμος στοχεύει στην καταστροφή του εχθρού, η οποία επιτυγχάνεται μόνο με τη νίκη.

Η Ανατομία του Μαχητού

Ο Κινέζος φιλόσοφος Λάο Τσέ[7] είπε: «Οι καλύτεροι πολεμιστές δεν είναι ποτέ θυμωμένοι». Στους καυγάδες ο θυμός είναι αναπόφευκτός, στο πόλεμο όμως είναι επιζήμιος. Ο κυβερνήτης ενός πλοίου, ο πιλότος ενός αεροσκάφους, ο διοικητής μίας μονάδος έχουν υποχρέωση να είναι νηφάλιοι για να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις. Στις ημέρες μας βιώνουμε την ταχύτατη ανάπτυξη των ηλεκτρονικών μέσων, τα οποία έχουν αυξήσει θεαματικά τις δυνατότητες των οπλικών συστημάτων και έχουν περιορίσει την ανθρώπινη παρέμβαση. Ίσως κάποτε οι πόλεμοι να διεξάγονται αποκλειστικά με ρομπότ και το αποτέλεσμα της συγκρούσεως να στηρίζεται στην ποιότητα κατασκευής τους και στις δυνατότητές τους. Επί του παρόντος το άτομο συνεχίζει να αποτελεί το κρισιμότερο παράγοντα σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Με μία σφαίρα αξίας 30 λεπτών είναι δυνατόν να εξουδετερωθεί ένας στρατιώτης από απόσταση έως 800 μέτρα με απλό τυφέκιο και πέρα των 2.000 μέτρων με όπλο ελευθέρου σκοπευτού[8]. Η αξία του προσωπικού του ενόπλων δυνάμεων εξαρτάται από το χρόνο εκπαιδεύσεως του, την ειδικότητά του, την επιχειρησιακή/πολεμική εμπειρία του και τη ευχέρεια αναπληρώσεως του. Για τα όπλα, τα πυρομαχικά και τα λοιπά μηχανήματα, η προμήθεια τους αποτελεί θέμα οικονομικών πόρων και η απόδοσή τους εξασφαλίζεται με τη καλή συντήρησή τους. Για το ανθρώπινο δυναμικό όμως δεν ισχύει το ίδιο.

Η προς Πόλεμο Προετοιμασία

Η προς πόλεμο προετοιμασία αποσκοπεί στην χαλύβδωση της θελήσεως, ώστε οι στρατιωτικοί να πολεμούν «μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματος», όπως περιγράφεται στον όρκο[9] που δίνουν οι κατατασόμενοι στις Ένοπλες Δυνάμεις. Το στελεχιακό δυναμικό όλων των βαθμών για να θεωρηθεί έτοιμο να συμμετάσχει σε επιχειρήσεις, θα πρέπει να διαθέτει τις προβλεπόμενες γνώσεις και δεξιότητες, να έχει την απαιτούμενη φυσική κατάσταση και να είναι σε θέση να ελέγχει τα συναισθήματά του (φόβο, υπέρμετρο ενθουσιασμό κ.α.). Η απόδοση των μαχητών στο πεδίο της μάχης επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες οι οποίοι δεν αγοράζονται αλλά αναπτύσσονται και καλλιεργούνται σε βάθος χρόνου, αποτελούν τις πηγές από τις οποίες το προσωπικό αντλεί τις δυνάμεις του και ονομάζονται στρατιωτικές αρετές. Το ηθικό, η πειθαρχεία, η ανδρεία, η καρτερία, η φιλοπατρία και το στρατιωτικό πνεύμα αποτελούν διανοητικές δυνάμεις, χωρίς την ύπαρξη των οποίων ο στρατιώτης δεν δύναται να ξεπεράσει τους φόβους για την επιβίωση του και να διακινδυνεύσει τη ζωή του προκειμένου να εκτελέσει την αποστολή του. Ο στρατιωτικός δεν μάχεται μόνος του, αλλά εντός ιεραρχικά δομημένων ομάδων, έχοντας αναπτύξει με τα υπόλοιπα μέλη ισχυρούς δεσμούς φιλίας, αναγνωρίσεως, εκτιμήσεως και σεβασμού. Ο στρατιωτικός ηγέτης κάθε κλιμακίου πρέπει να εργάζεται συνεχώς προκειμένου οι υπό τις διαταγές τους ευρισκόμενοι να είναι βέβαιοι ότι γνωρίζει, μεριμνά, δύναται και επιθυμεί. Όταν συμβούν αυτά τα μέλη της στρατιωτικής μονάδος προσφέρουν τα πάντα για την εκτέλεση της αποστολής τους. Το ξεχωριστό αυτό συναίσθημα αποδίδεται με τις λέξεις Πνεύμα Στρατεύματος ή και Μονάδος από τις γαλλικές λέξεις Esprit de Corps. Οι χρήστες της αγγλικής γλώσσας τις έχουν υιοθετήσει αυτούσιες. Το στρατιωτικό πνεύμα αποτελεί τη συγκολλητική ουσία χάριν της οποίας ανομοιογενή υλικά μετατρέπονται σε μια πηγή ισχύος και προφυλάσσει επίσης τα στρατεύματα από το να ενεργούν σαν ορδή ή συμμορία.

Ποιος θα Σταματήσει το Πεζικό ;

Οι στρατιώτες που θα εμποδίσουν τον εχθρό να πατήσει ελληνικό έδαφος θα εξασφαλίσουν την εθνική μας επιβίωση. Το στρατιωτικό πνεύμα είναι «τέκνο» του ιδρώτα, της λάσπης και της εξαντλητικής εκπαιδεύσεως, αποτελεί δε τον αποτελεσματικότερο «game changer[10] », περισσότερο από τα αεροσκάφη, τα πλοία, τους θόλους και τα drones. Οι μύστες της ιστορίας και της τέχνης του πολέμου γνωρίζουν ότι ακόμη και οι ισχυρότερες γραμμές αμύνης παρακάμπτονται (γραμμή Μαζινό[11]), ενώ ο πεζικάριος έχει το μικρότερο αποτύπωμα στο πεδίο της μάχης. Οι πόλεμοι στην Ουκρανία και το Ισραήλ έχουν αναδείξει την αναντικατάστατη αξία του απλού μαχητού. Όσο μικρότερος είναι ο αριθμός αυτών που περιφέρονται ατσαλάκωτοι και ξεκούραστοι σε «ελκυστικές υπηρεσίες» στα μετόπισθεν, σε σχέση μ’ εκείνους που ιδρώνουν καθημερινά στα πεδία των ασκήσεων, τόσο θα αυξάνονται οι πιθανότητες της νίκης. Ο Θουκυδίδης[12] (460-394 π.Χ.) έγραψε: «η ισχύς της πόλεως είναι οι άνδρες και όχι τα τείχη και τα κενά πλοία ( Ἄνδρες πόλις καὶ οὔ τείχη, οὐδέ νῆες ἀνδρῶν κεναί)». Δεν είναι εύκολο να είσαι αληθινός στρατιώτης, όπως και να είσαι αληθινός άνδρας.

 

 Τα Καθ’ Ημάς

Από το 1978 που ορκίσθηκα Ανθυπολοχαγός μέχρι σήμερα, ο στρατός βρίσκεται σε συνεχή αναδιοργάνωση, εξελισσόμενος, αναδιατασσόμενος, διαστελλόμενος και συστελλόμενος. Oι διαρκείς αλλαγές σημαίνουν ότι, δεν έχουμε ξεκαθαρίσει τι ακριβώς επιδιώκουμε, ή δεν μπορούμε να το υλοποιήσουμε. Η απόδοση των περισσότερων δομών του δημοσίου (υγεία, παιδεία, αστυνομία κ.α.) δοκιμάζεται και αξιολογείται καθημερινώς. Οι Ένοπλες Δυνάμεις προετοιμάζονται υπό συνθήκες που απέχουν πολύ από αυτές των πραγματικών επιχειρήσεων, επί σεναρίων πιθανών εχθρικών ενεργειών. Είναι αληθές ότι μέχρι τις πρόσφατες κρίσεις στις ένοπλες Δυνάμεις, ο αριθμός των στρατηγών του Ελληνικού Στρατού ήταν μεγαλύτερος από αυτόν του στρατού των ΗΠΑ. Για κάθε ένα από τα 535 μέλη του Κογκρέσου (100 γερουσιαστές και 435 βουλευτές), αντιστοιχούν 645.000 κάτοικοι (πληθυσμός ΗΠΑ 345 εκατ.), ενώ για κάθε Έλληνα βουλευτή 35.000. Το Βέλγιο με πληθυσμό 12 εκατ. και η Ολλανδία με 18, έχουν 150 βουλευτές. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει 25 μέλη, ενώ η Ελληνική 62. Το ελληνικό δημόσιο υπήρξε πάντοτε πληθωρικό και ελκυστικό, πλην των στρατιωτικών σχολών, όπου δεν καλύπτονται οι θέσεις που προκηρύσσονται και επιπλέον αποχωρεί ένας ποσοστό των επιτυχόντων. Η ισχύς των Ενόπλων Δυνάμεων εξαρτάται και από την υποστήριξη μιας αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησεως.

Οι Συνιστώσες της Νίκης

Η επιτυχής διεξαγωγή του πολέμου δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την καθολική υποστήριξη των κρατικών, αλλά και των ιδιωτικών δομών προς τις μαχόμενες δυνάμεις. Η προς πόλεμο απόφαση σημαίνει ότι το στρατιωτικό προσωπικό, οι οικογένειες και το περιβάλλον τους έχουν αποδεχθεί το ενδεχόμενο της υπέρτατης θυσίας. Η νίκη στο πόλεμο είναι απόρροια κυρίως δύο παραγόντων. Από την ύπαρξη αποφασισμένης ηγεσίας και από την όσο το δυνατό πληρέστερη προετοιμασία. Η Ελλάδα μετά την απελευθέρωση της (3 Φεβρουαρίου 1830) μέχρι σήμερα, ηττήθηκε τρεις φορές από την Τουρκία (1897, 1922, 1974) και μία από τη Γερμανία το 1941. Κατά την ίδια χρονική περίοδο κατήγαγε 5 νίκες. Το 1912 επί της Τουρκίας, το 1913 επί της Βουλγαρίας, το 1917-1918 στο Μακεδονικό Μέτωπο στο Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το 1940 απέκρουσε επιτυχώς την Ιταλική επίθεση. Από το 1946 έως το 1949 νίκησε το Δημοκρατικό Στρατό, καταστέλλοντας την ένοπλη κομμουνιστική ανταρσία. Το κοινό χαρακτηριστικό των νικηφόρων πολέμων υπήρξε η στιβαρή πολιτική ηγεσία[13].

 

Την περίοδο πριν τους Βαλκανικούς Πολέμους ο Βενιζέλος κάλεσε Γάλλους για την προετοιμασία του στρατού και Άγγλους για το ναυτικό. Το 1940 ο Μεταξάς φρόντισε γι’ όλα. Κατά την περίοδο 1946-49, οι Βρετανοί και οι Αμερικάνοι βοήθησαν στην οργάνωση, εξοπλισμό και στην εκπαίδευση του στρατού, της αεροπορίας και του ναυτικού.

Το Δια Ταύτα

Το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα [14] την παρούσα περίοδο είναι το δημογραφικό. Χωρίς πληθυσμό δεν υπάρχει ούτε χώρα, ούτε στρατός και χάνει και το νόημα της η προς πόλεμο προπαρασκευή. Ο παρακάτω πίνακας αποτυπώνει ανάγλυφα το δημογραφικό πρόβλημα σε σχέση με την Τουρκία [15].

 

Κατά την άποψη του γράφοντος η κύρια αιτία της υπογεννητικότητος στην Ελλάδα προέρχεται από την μειωμένη πίστη προς την έννοια της πατρίδος, όπως αυτή διαμορφώνεται από την πορεία της δια μέσου της ιστορίας. Οι πολίτες και οι πολιτικοί, οι κυβερνώμενοι και κυβερνώντες, οφείλουν να τη θέσουν υπεράνω όλων την προάσπιση της πατρίδος προκειμένου να αναστραφεί η πληθυσμιακή μείωση η οποία επηρεάζει την επιβίωσή μας περισσότερο από τα όποια οπλικά συστήματα. Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να μαθαίνουμε στα παιδιά μας, εάν επιθυμούμε να επιβιώσουμε ως έθνος και ως λαός.

Η εντιμότητα, το ήθος, η αξιοπρέπεια, η αυτοεκτίμηση βοηθούν να διακρίνουμε το σωστό από το λάθος, το ωφέλιμο από το επιβλαβές και την αλήθεια από το ψέμα. Όσο δεν προβάλλουμε αυτά τις αρετές τόσο θα μειώνονται τα ποιοτικά μας χαρακτηριστικά.

«Ἡ Μεγαλοσύνη τῶν λαῶν δὲν μετριέται μὲ τὸ στρέμμα.

Μὲ τῆς καρδιᾶς τὸ πύρωμα μετριέται καὶ τὸ αἷμα» Κωστής Παλαμάς (1859-1943)

 

 

Αντιστράτηγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς

Ιανουάριος 2025

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Η Τουρκία αμφισβητεί:

  • Το δικαίωμα επεκτάσεως της ελληνικής αιγιαλίτιδος ζώνης (χωρικών υδάτων) στα 12 ναυτικά μίλια, θεωρώντας μια τέτοια ενέργεια ως αιτία πολέμου (casus belli). 
  • Το εύρος του ελληνικού εθνικού εναερίου χώρου.
  • Την ελληνική κυριότητα σε αριθμό νησίδων (160).
  • Την οριοθέτηση των θαλασσίων ορίων της υφαλοκρηπίδος και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).
  • Τις ελληνικές αρμοδιότητες στο ελληνικό FIR (Περιοχές Πληροφοριών Πτήσεως) και εντός της περιοχής ευθύνης της για θέματα έρευνας και διάσωσης.
  • Η Τουρκία αξιώνει επίσης την αποστρατικοποίηση των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου.

[2] Ο Καρλ φον Κλαούζεβιτς (1780-1931) ήταν Πρώσος στρατιωτικός και συγγραφέας περί της θεωρίας και πρακτικής του πολέμου. Σημαντικό και κυριότερό του έργο είναι το δοκίμιο «Η Φιλοσοφία του Πολέμου», στο οποίο αναλύει την εξέλιξη της θεωρίας, στρατηγικής, τακτικής και φιλοσοφίας του πολέμου. Το έργο του αυτό είχε μεγάλη επιρροή στην εξέλιξη της θεωρίας του πολέμου σε όλα τα δυτικά κράτη και διδάσκεται μέχρι σήμερα στις στρατιωτικές ακαδημίες αλλά και σε σχολές διοίκησης επιχειρήσεων και μάρκετινγκ.

[3] Ο αρχαίος τραγωδός Αισχύλος (525 π.Χ. Αθήνα -456 π.Χ. Σικελία) διέσωσε τον παιάνα που έψαλλαν τα ελληνικά πληρώματα πριν τη Ναυμαχία της Σαλαμίνος:

«Ὦ παῖδες Ἑλλήνων ἴτε, ἐλευθεροῦτε πατρίδ', ἐλευθεροῦτε δὲ
παῖδας, γυναῖκας, θεῶν τέ πατρῴων ἕδη,θήκας τε προγόνων· νῦν ὑπὲρ πάντων ἀγών.

Εμπρός, γιοί των Ελλήνων, ελευθερώστε την πατρίδα, ελευθερώστε
τα παιδιά σας, τις γυναίκες σας, τους βωμούς των θεών των πατέρων σας
και τους τάφους των προγόνων σας, τώρα είναι ο αγώνας για τα πάντα».

[4] Ο Πόλεμος της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ ή Αμερικανική Επανάσταση διήρκησε από  το 1775 έως το 1783 και διεξήχθη μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των 13 αποικιών της στη Βόρειο Αμερική, οι οποίες συγκροτήθηκαν σε ανεξάρτητο κράτος.

[5] Ο Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος (1861–65) διεξήχθη μεταξύ των 23 πολιτειών του Βορρά, εναντίον των 11 του Νότου που αποσχίσθηκαν από την Ένωση και σχημάτισαν τις Συνομόσπονδες Πολιτείες της Αμερικής.

[6] Τη Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2025, στα Ναυπηγεία Σαλαμίνας, ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης Νίκος Δένδιας παρέστη στην τελετή ονοματοδοσίας τεσσάρων Παράκτιων Περιπολικών (ΠΠ) σκαφών τύπου «ISLAND» του Πολεμικού Ναυτικού. Στην ομιλία του μεταξύ άλλων ανέφερε: "…Όμως, και εδώ πρέπει να είμαι μαζί σας ειλικρινής, όσο κι αν είναι καινοτόμες αυτές οι προσεγγίσεις, δεν είναι δυνητικές επιλογές της παρούσας Κυβέρνησης. Αυτές οι αντιμετωπίσεις είναι τα καθυστερημένα τέκνα της ανάγκης. Της ανάγκης για την εθνική μας επιβίωση. …Διότι αυτό εδώ είναι το διακύβευμα και γι’ αυτό χρειαζόμαστε τη συστράτευση όλου του πολιτικού κόσμου και της ελληνικής κοινωνίας πίσω από αυτή την προσπάθεια. Κυρίες και κύριοι, σας λέω το αυτονόητο. Η κυριαρχία στις θάλασσες μας είναι, επίσης, συνθήκη επιβίωσης του Ελληνισμού. Και από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, εδώ στη Σαλαμίνα ο τόπος βοά γι’ αυτή την αρχαιότητα. Η ναυτοσύνη των Ελλήνων υπήρξε πυλώνας και της εθνικής μας ταυτότητας, και του εθνικού μας DNA, και της επιβίωσή μας..."

[7] Ο Λάο Τσε είναι ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα της κινέζικης φιλοσοφίας. Το όνομα Λάο Τσε σημαίνει «γέροντας διδάσκαλος». Το πραγματικό του όνομα ήταν Λι Ερ. Σύμφωνα με την κινέζικη παράδοση, έζησε κατά τον 6ο αιώνα π.Χ και θεωρείται ο ιδρυτής της φιλοσοφικής σκέψεως του Ταοϊσμού

[8] Οι ελεύθεροι σκοπευτές χρησιμοποιούν τυφέκια υψηλής ακρίβειας, μεγάλης εμβέλειας με μακρύτερες κάνες. Χρησιμοποιούν ειδικά φυσίγγια υψηλής βαλλιστικής αποδόσεως και διόπτρες σκοπευτού ημέρας και νύχτας.

Τυφέκιο Ελευθερού Σκοπευτού.

[9] Ο όρκος προς τη Σημαία και το Ευαγγέλιο ή τα Ιερά Σύμβολα της πίστεως του καθενός, ορίζεται από το Άρθρο 3 του Στρατιωτικού Κανονισμού 20-1 και είναι υποχρεωτικός για κάθε νεοσύλλεκτο που εντάσσεται στο στράτευμα.

«Ορκίζομαι να φυλάττω πίστιν εις την Πατρίδα. Υπακοήν εις το Σύνταγμα τους Νόμους και τα Ψηφίσματα του Κράτους. Υποταγήν εις τους ανωτέρους μου, να εκτελώ προθύμως και άνευ αντιλογίας τας διαταγάς των. Να υπερασπίζω, με πίστιν και αφοσίωσιν, μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου, τας Σημαίας. Να μην τας εγκαταλείπω, μηδέ να αποχωρίζομαι ποτέ απ’ αυτών. Να φυλάττω δε ακριβώς τους Στρατιωτικούς Νόμους, και να διάγω εν γένει ως πιστός και φιλότιμος Στρατιώτης».

[10] Ο όρος «game changer» χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε ένα παράγοντα ο οποίος επηρεάζει πολύ μία κατάσταση και μεταβάλλει εντελώς τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται (Cambridge Dictionary).

[11] Η Γαλλική Γραμμή Αμύνης Μαζινό (Ligne Maginot), έλαβε το όνομά από τον Υπουργό Αμύνης της Γαλλίας Ανδρέα Μαζινώ (Andre Maginot[1877-1932]). Κατασκευάσθηκε κατά μήκος των συνόρων με τη Γερμανία τη δεκαετία του 1930, προκειμένου να αποτρέψει μια εισβολή από ανατολάς. Το κόστος της ξεπέρασε τα 9 δισεκατομμύρια δολάρια σε σημερινές τιμές. Εκτείνονταν σε μήκος 450 χιλιομέτρων και το βάθος κυμαινόταν από 20 έως 25 χιλιόμετρα. Περιελάβανε κέντρα επικοινωνιών, καταφύγια πεζικού, οδοφράγματα, αναδυόμενα πυροβόλα διαφόρων διαμετρημάτων, πολυβόλα, αντιαρματικά όπλα, αποθήκες ανεφοδιασμού, εγκαταστάσεις υποδομής, υπόγειο ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, παρατηρητήρια, συρματοπλέγματα και ναρκοπέδια. Χρησιμοποιήθηκαν 55 εκατομμύρια τόνοι οπλισμένου σκυροδέματος ικανού να αντέχει τα πυρά βαρέος πυροβολικού και επιπλέον παρείχε προστασία έναντι των πολεμικών αερίων. «Η γραμμή Maginot ήταν ένα τεχνολογικό θαύμα, μακράν το πιο εξελιγμένο και περίπλοκο σύνολο οχυρώσεων που χτίστηκε μέχρι τότε», ο William Allcorn στο βιβλίο του 2003 «The Maginot line 1928-45» αναφέρει: Τη γραμμή επάνδρωναν μονάδες πεζικού, πυροβολικού και μηχανικού. Τα στρατεύματα πυροβολικού χειρίζονταν τα βαριά όπλα και οι μηχανικοί ήταν υπεύθυνοι για τη συντήρηση και τη λειτουργία του εξειδικευμένου εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων όλων των συστημάτων επικοινωνιών. Το προσωπικό έφερε ξεχωριστά διακριτικά στολής και θεωρείτο ότι ανήκε στην ελίτ του γαλλικού στρατού. Κατά τη διάρκεια της ειρήνης, τα οχυρά ήταν εν μέρει επανδρωμένα και συμπληρώνονταν από εφέδρους σε περίπτωση πολέμου.

Τομή των οχυρώσεων της γραμμής Μαζινό.

[12] Ο Θουκυδίδης (460-394 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας ιστορικός και στρατηγός, με καταγωγή από την Αθήνα, γνωστός για την λεπτομερή και αμερόληπτη εξιστόρηση του πελοποννησιακού πολέμου μέσα από το έργο του «Ἱστορίαι»

[13] Οι διατελέσαντες πρωθυπουργοί την περίοδο 1946-1949 ήσαν:

  1. Ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης (Αλεξάνδρεια 1884-1970). Σπούδασε νομική στο πανεπιστήμιο Αθηνών και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Βερολίνο, στο Λονδίνο και τη Φλωρεντία. Ασχολήθηκε με την πολιτική από μικρή ηλικία ενταχθείς στο Λαϊκό Κόμμα. Στις εκλογές του 1946 παρότι έλαβε 55% και 206 έδρες δέχθηκε να αναλάβει Πρωθυπουργός ο Σοφούλης που έλαβε 14% και 48 έδρες προκειμένου να αντιμετωπισθεί η κομμουνιστική ανταρσία.
  2. Ο Οικονομολόγος Δημήτριος Μάξιμος (1873 - 1955) υπήρξε τραπεζίτης και πολιτικός. Η οικία είναι επί της Ηρώδου του Αττικού έγινε πρωθυπουργικό γραφείο και διατήρησε το όνομά του.
  3. Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης (Βαθύ Σάμου 1860-Αθήνα 24 Ιουν. 1949) υπήρξε πολιτικός του Φιλελευθέρου κόμματος. Ανέλαβε την πρωθυπουργία την7 Σεπτεμβρίου 1947 και  παρά την μεγάλη του ηλικία, στην πιο δύσκολη περίοδο του πολέμου, υπήρξε δραστήριος και έδειξε την απαιτούμενη πυγμή για την συντριβή της κομμουνιστικής ανταρσίας. Η τελευταία σημαντική του πρωτοβουλία ήταν ο ορισμός του Παπάγου ως αρχιστρατήγου των ενόπλων δυνάμεων με αυξημένες αρμοδιότητες. Ο Σοφούλης υπήρξε ένας πολιτικός άνδρας ηπίων τόνων, αλλά με σιδερένια θέληση και αποφασιστικότητα. Η βασική του πολιτική γραμμή ήταν του συμβιβασμού και του διαλόγου, χωρίς όμως τελικά να κάνει εκπτώσεις στις αρχές και στις ιδέες του τις οποίες υπηρέτησε πιστά σε όλο του τον βίο.
  4. Ο Αλέξανδρος Διομήδης (1874-1950) υπήρξε οικονομολόγος, πανεπιστημιακός, βυζαντινολόγος, ακαδημαϊκός. Διετέλεσε Διοικητής της Εθνικής Τραπέζης και πρώτος Διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος.

[14] ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ
[15] ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥΡΚΙΑΣ 

ΤΕΛΟΣ