Η συμφωνία των Πρεσπών ρίχνει βαριά σκιά και στην αντιπολίτευση

Σταύρος Λυγερός

Η συμφωνία των Πρεσπών ρίχνει βαριά τη σκιά της όχι μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος και ταυτίζεται μαζί της, αλλά και στο υπόλοιπο
πολιτικό σύστημα. Ο μικρός κυβερνητικός εταίρος του ήδη κλυδωνίζεται. Οι ΑΝΕΛ έχασαν τον Δημήτρη Καμμένο, που κατά πάσα πιθανότητα έχει βάλει πλώρη για τη ΝΔ. Όλα δείχνουν πως θα χάσουν και τον Παπαχριστόπουλο (παρά την κομματική πειθαρχία μάλλον θα ψηφίσει τη συμφωνία), ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα έχει βάλει πλώρη προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Στα παρακάτω κλιμάκια, οι αποχωρήσεις στελεχών τείνουν να προσλάβουν μαζικό χαρακτήρα.

Το χειρότερο για τους ΑΝΕΛ είναι ότι με τη στάση τους στο Μακεδονικό δείχνουν να έχουν χάσει τον λόγο πολιτικής ύπαρξής τους. Αν θυμηθούμε και το προεκλογικό σποτ με το τρενάκι, υποτίθεται ότι οι ΑΝΕΛ θα ήταν ένα είδος εγγυητή πως η κυβέρνηση συνεργασίας δεν θα δρομολογούσε στα εθνικά θέματα κινήσεις, οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με το συμβατικό πατριωτικό αίσθημα της πλειονότητας των Ελλήνων.
Μπορεί ο Πάνος Καμμένος εξαρχής σχεδόν να ξεκαθάρισε πως δεν θα ψηφίσει την τότε υπό διαπραγμάτευση συμφωνία, αλλά ουσιαστικά δεν έπραξε τίποτα για να τη σταματήσει. Το παιχνίδι δεν παίχτηκε στην ψηφοφορία για την πρόταση μομφής της ΝΔ. Παίχτηκε αρκετά πριν, όταν ο αρχηγός των ΑΝΕΛ¨δεν ξεκαθάρισε στον Τσίπρα ότι εάν προχωρήσει σε συμφωνία με τα Σκόπια το κόμμα του θα πάψει να στηρίζει την κυβέρνηση. Εάν το είχε πράξει εγκαίρως, το πολιτικό δίλημμα δεν θα το είχε ο ίδιος, αλλά ο πρωθυπουργός.
Αφήνοντας τα πράγματα να εξελιχθούν, όμως, περιήλθε στη σημερινή κατάσταση: το ίδιο του το κόμμα να υφίσταται ρήγματα και οι ψηφοφόροι του να θεωρούν ότι οι ΑΝΕΛ διέψευσαν την υπόσχεσή τους ότι δεν θα επέτρεπαν στον ΣΥΡΙΖΑ να προβεί σε κινήσεις στα εθνικά θέματα, τις οποίες οι ίδιοι θεωρούν ότι είναι βλαπτικές για τα εθνικά συμφέροντα.
Κι αυτό συμβαίνει σε μία συγκυρία, η οποία δεν ήταν εκλογικά κακή για τους ΑΝΕΛ. Παρά την αναμφισβήτητη πολιτική-εκλογική φθορά τους, λόγω των μνημονιακών μέτρων που ψήφισαν από κοινού με τον ΣΥΡΙΖΑ, εξισορροπούσε αυτή τη φθορά το γεγονός ότι ο Πάνος Καμμένος είχε μπει στο στόχαστρο της Άγκυρας. Για μία μικρή μεν, αλλά ικανή μερίδα πολιτών οι τουρκικές επιθέσεις εναντίον του ήταν αρκετός λόγος για να τον ψηφίσουν και κατ’ αυτό τον τρόπο να ξαναστείλουν το κόμμα του στη Βουλή. Όλα δείχνουν, όμως, πως αυτό το πολιτικό κεφάλαιο έχει πλέον εξανεμιστεί.

Ρήγματα και στο ΚΙΝΑΛ

Η συμφωνία των Πρεσπών, όμως, προκαλεί ρήγματα και στο ΚΙΝΑΛ. Ενώ η Γεννηματά πήρε αρνητική θέση, ο Θεοδωράκης δήλωσε πως το κόμμα του θα την υπερψηφίσει. Το ζήτημα αυτό ήταν και η αφορμή για να χαλάσει το εξαρχής εύθραυστο «σύμφωνο συμβίωσης» με το ΠΑΣΟΚ. Το Ποτάμι, άλλωστε, δεν είναι πλέον αυτό που ήταν. Βρισκόταν και πριν σε τροχιά αποδόμησης, αλλά η συμφωνία τροφοδότησε και ενέτεινε τις διαλυτικές τάσεις. Κάποιοι βουλευτές του δεν θα την υπερψηφίσουν, όχι επειδή διαφωνούν, αλλά επειδή δεν θέλουν να διευκολύνουν τον ΣΥΡΙΖΑ.
Αντίστοιχα προβλήματα έχουν εκδηλωθεί και στο υπόλοιπο ΚΙΝΑΛ. Ο Γιώργος Παπανδρέου και ορισμένα ακόμα στελέχη έχουν ταχθεί υπέρ της συμφωνίας, τροφοδοτώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τον εσωτερικό δυισμό αυτής της παράταξης. Έτσι κι αλλιώς, στους κόλπους της υπάρχει μία -μάλλον πλειοψηφική- πτέρυγα, η οποία θεωρεί τον ΣΥΡΙΖΑ εχθρό, ενώ τη ΝΔ ένα κόμμα, με το οποίο μπορεί να συνεργασθεί.
Η άλλη πτέρυγα διαπνέεται από αντιδεξιά αισθήματα και υπό προϋποθέσεις είναι διατεθειμένη να συνεργασθεί με το κόμμα του Τσίπρα. Ειδικά τώρα πλέον που ο ΣΥΡΙΖΑ ακολουθεί τον μνημονιακό δρόμο και ευθυγραμμίζεται με την Ουάσιγκτον και τις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στην εξωτερική πολιτική. Η εσωτερική αυτή αντίφαση στο ΚΙΝΑΛ εκδηλώθηκε με αφορμή τη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά αναμένεται να προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις την επομένη των εκλογών, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα.
Τέλος, όσον αφορά τη ΝΔ, εκεί τα πράγματα είναι προς το παρόν ήρεμα, επειδή ο Μητσοτάκης επέλεξε να υιοθετήσει τη γραμμή «ούτε Μακεδονία ούτε παράγωγα». Ουσιαστικά, η νεοφιλελεύθερη τάση ακολούθησε τη γραμμή της λαϊκής Δεξιάς, έτσι όπως εκφράζεται από τον Σαμαρά. Ο Κυριάκος το έπραξε αφενός για να διατηρήσει την ενότητα του κόμματός του, αφετέρου για αντιπολιτευτικούς λόγους. Αυτό ήταν και το επιχείρημά του σε ξένους ηγέτες, οι οποίοι τον πίεζαν να υποστηρίξει τη συμφωνία.
Το κρίσιμο ερώτημα, πάντως, είναι τι θα πράξει η ΝΔ εάν και όταν η συμφωνία των Πρεσπών έλθει στην ελληνική Βουλή για κύρωση. Εάν την φέρει η κυβέρνηση Τσίπρα πιθανότατα θα την καταψηφίσουν. Εάν, όμως, έχουν μεσολαβήσει εκλογές και η ΝΔ είναι στην κυβέρνηση τί θα πράξει; Προς το παρόν, η ηγεσία της αποφεύγει να δώσει ξεκάθαρη απάντηση.