Μιχάλης Στούκας
Τα τελευταία χρόνια, πολλοί πανεπιστημιακοί και άλλοι έχουν ξεκινήσει να αναθεωρούν γεγονότα που σχετίζονται με την Επανάσταση του 1821. Μάλιστα, κάνουν λόγο και για «μύθους»
Ένας από αυτούς, ο καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο
Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, Κώστας Κωστής, σε συνέντευξή του
στον Δημήτρη Δανίκα για το «Πρώτο Θέμα» και το protothema.gr, μίλησε για
«σκοτεινά σημεία της Επανάστασης».
Διαβάζοντας προσεκτικά τη συνέντευξη του κύριου Κωστή, εντοπίσαμε κάποια σημεία που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ για κάποια σημαντικά γεγονότα του 1821, όπως η Ναυμαχία του Ναυαρίνου, δεν υπήρχε καμία αναφορά. Γράψαμε επώνυμα, όπως πάντα, ένα σύντομο σχόλιο, με το οποίο, αν κρίνουμε από τα απαντητικά σχόλια, συμφώνησαν αρκετοί αναγνώστες. Ας δούμε σήμερα πιο αναλυτικά ορισμένα από τα σημεία της συνέντευξης του κ. Κωστή, με τα οποία διαφωνούμε, και φυσικά θα αναφέρουμε και τα σχετικά επιχειρήματα. Δεν συνηθίζουμε να γράφουμε κάτι χωρίς να το τεκμηριώνουμε άλλωστε…
Αναφέρεται ο κ. Κωστής στη σύσκεψη της Αγίας Μαύρας (Λευκάδας) και στον οπλαρχηγό Γεώργιο Βρανικιώτη που συμμετείχε σε αυτή. Δεν βρήκαμε σε κανένα βιβλίο οπλαρχηγό Γεώργιο Βρανικιώτη. Αντίθετα, στη σύσκεψη της Αγίας Μαύρας συμμετείχε ο φημισμένος Ρουμελιώτης οπλαρχηγός Γεώργιος Βαρνακιώτης, στον οποίο προφανώς αναφέρεται ο κ. Κωστής. Είχε προηγηθεί η συνέλευση της Βοστίτσας με πρόσχημα την κυριότητα κάποιων κτημάτων στη θέση Ροδιά που διεκδικούσαν οι μονές του Μεγάλου Σπηλαίου και των Ταξιαρχών. Σε αυτή, όντως ο Παπαφλέσσας παρουσίασε παραπλανητικά στοιχεία και με την όλη συμπεριφορά του «ανάγκασε» τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να του πει: «Είσαι άρπαξ, απατεών και εξωλέστατος (τελείως διεφθαρμένος)». Ο Παπαφλέσσας είχε μεταβεί προηγουμένως στην Ύδρα, συναντώντας μεγάλη επιφυλακτικότητα από τους προκρίτους. Υπήρχαν όμως και κάποιοι, όπως ο Αντώνιος Οικονόμου, που ήταν έτοιμοι να πάρουν τα όπλα. Έπειτα, ο Παπαφλέσσας πήγε στις Σπέτσες, όπου συνάντησε ευνοϊκότερο κλίμα. Όντως ο Παπαφλέσσας απείλησε ότι θα ξεκινούσε την επανάσταση «μισθώνοντας» χίλιους Πισινοχωρίτες και Σαμπαζιώτες και άλλους τόσους Μανιάτες και κατέληξε λέγοντας: «Και όποιον πιάσουν οι Τούρκοι χωρίς όπλα, ας τον σκοτώσουν».
Η φράση αυτή τρόμαξε τους πάντες. Έγιναν δύο ακόμα συσκέψεις και αποφασίστηκε, αν δεν υπάρχει άλλος τρόπος, «να το χτυπήσουν στο λεβέντικο». Δηλαδή, να ξεκινήσει η Επανάσταση. Παράλληλα, άρχισαν οι Αρχιερείς και πρόκριτοι, που κατά τον κύριο Κωστή πιέστηκαν αφόρητα από τον Παπαφλέσσα, να προσφέρουν αυθόρμητα χιλιάδες γρόσια.
Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Μητροπολίτης Χριστιανουπόλεως, ο Κερνίκης Προκόπιος, ο Ανδρέας Ζαΐμης, ο Ανδρέας Λόντος, ο Αμβρόσιος Φραντζής, ο Σωτήρης Χαραλάμπης και άλλοι έδωσαν τότε περισσότερα από 10.000 γρόσια και υποσχέθηκαν πολύ περισσότερα. Δεν τους πίεσε κανένας Παπαφλέσσας γι’ αυτό... Όπως γράφει ο Διονύσιος Κόκκινος: «Η συνεισφορά που ενηργήθη τότε μεταξύ των συνελθόντων εις την Βοστίτσαν φανερώνει ότι οι αρχιερείς και οι πρόκριτοι παρασκευάζοντο δια την επανάστασιν. Η αντίθεσίς των προς τον Παπαφλέσσα οφείλετο εις τας υπερβολάς του και εις τον φθόνον που επροκάλει, οι δε δισταγμοί των περιορίζοντο εις το ζήτημα της επαρκείας των μέσων και επομένως εις τον χρόνον ενάρξεως της επαναστάσεως». Οι κινήσεις των Ελλήνων και η προδοσία από Έλληνες στους Τούρκους της ύπαρξης της Φιλικής Εταιρείας και των σκοπών της (ανάμεσα στους «προδότες» υπήρξε και κάποιος Παπά-Παντελής, γράφει ο Δ. Κόκκινος) προκάλεσαν αναστάτωση στους Τούρκους, οι οποίοι κάλεσαν στην Τριπολιτσά (Τρίπολη) τους προκρίτους και τους Αρχιερείς του Μοριά.
Το πρώτο γεγονός της εξέγερσης δεν ήταν η επίθεση εναντίον δύο φοροεισπρακτόρων των Οθωμανών στην Αγία Λαύρα στις 17 Μαρτίου, αλλά το «χτύπημα» των Νικολάου Σολιώτη, Κορδή και άλλων στις 16 Μαρτίου (Δ. Κόκκινος-Δ. Φωτιάδης) μετά από εντολή του Σωτήρη Χαραλάμπη, ενός από τους πλέον ένθερμους υποστηρικτές της άμεσης έναρξης του Αγώνα, κατά γυφτοχαρατζήδων (χαρατζής= φοροεισπράκτορας) και τριών γραμματοφόρων του Μεχμέτ Σελίχ αγά, καϊμακάμη της Τρίπολης προς τον Χουρσίτ, που πολιορκούσε τον Αλή πασά στα Γιάννενα. Η επίθεση έγινε στο Αγρίδι Αροανίας Καλαβρύτων, κοντά στο οποίο βρίσκεται το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων.
Στις 18 Μαρτίου 1821, οι Χονδρογιανναίοι με έγκριση του Ασημάκη Ζαΐμη, χτύπησαν στη Χελωνοσπηλιά τον σπαχή Σεϊντή που από τα Καλάβρυτα, πήγαινε στην Τριπολιτσά. Ο Σεϊντής, κατόρθωσε να διαφύγει. Αναφέρεται στη συνέχεια ο κύριος Κωστής στο δεύτερο καταλυτικό επεισόδιο στις 21 Μαρτίου με πρωταγωνιστή τον «ένθερμο τυρρανομάχο» (sic, "τυραννομάχος" είναι η σωστή γραφή της λέξης) Ασημάκη Φωτήλα, που ονομάστηκε «σφαγή της ελπιστέας σωτηρίας».
Δεν γνωρίζαμε αυτό το επεισόδιο, αυτό δεν σημαίνει κάτι βέβαια. Όσο κι αν ψάξαμε, το μόνο που βρήκαμε ήταν ότι στις 21 Μαρτίου, Έλληνες συγκεντρώθηκαν στην Αγία Λαύρα με επικεφαλής τους Ν. Σολιώτη, Σ. Θεοχαρόπουλο, Ι. Παπαδόπουλο και δύο Πετμεζαίους (Βασίλειος και Νικόλαος), Ασημάκη Φωτήλα και άλλους και κατευθύνθηκαν στα Καλάβρυτα, εναντίον του βοεβόδα Αρναούτογλου. Οι ιστορικοί δεν αναφέρουν πότε οι Τούρκοι των Καλαβρύτων παραδόθηκαν στους Έλληνες. Ίσως στις 24 Μαρτίου. Κάποιοι Τούρκοι σφαγιάστηκαν. Όμως η φράση «σφαγή της ελπιστέας σωτηρίας» δεν υπάρχει πουθενά! Μόνο ο Ιωάννης Φιλήμων, αγωνιστής του 1821, γράφει στα απομνημονεύματά του ότι οι Έλληνες εκείνες τις μέρες βρέθηκαν στην ανάγκην «της προτιμήσεως ενός εκ των δύο ή της ακινησίας και της βεβαίας σφαγής ή του πολέμου και της ελπιστέας σωτηρίας» (Ι. Φιλήμων, "Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως", τ. Γ΄, σελ. 3). Κανένα επεισόδιο δεν έγινε λοιπόν, το οποίο να ονομάστηκε «σφαγή της ελπιστέας σωτηρίας», κύριε καθηγητά…
Θα συνεχίσουμε με μερικά ακόμα απ’ όσα είπε ο κύριος Κωστής, αφού τον ενημερώσουμε ότι οι κάτοικοι του Λάλα Ηλείας ονομάζονται από όλους τους ιστορικούς Λαλαίοι, και όχι Λαλιώτες... Αναφέρει ο κύριος Κωστής, ότι στη Φιλική Εταιρεία μετείχαν μόνο 1.100 μέλη. Αυτό είναι σωστό, εν μέρει. Στον κατάλογό της υπήρχαν 1.096 μέλη (ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ), αλλά τα μέλη της ήταν χιλιάδες και φυσικά δεν ήταν ανάμεσά τους μόνο κάποιοι περιθωριοποιημένοι έμποροι, όπως χαρακτηρίζει ο κύριος Κωστής τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας Ξάνθο, Σκουφά και Τσακάλωφ. Το ονοματεπώνυμο Μάνθος Ριζάρης, ο «Πρόθυμος» για τους Φιλικούς, μάλλον δεν παραπέμπει σε μικρέμπορο. Το ίδιο και το ονοματεπώνυμο του αδελφού του, Γεώργιος Ριζάρης… Κατάγονταν από το Μονοδένδρι Ιωαννίνων, ένα από τα πανέμορφα Ζαγοροχώρια. Και φυσικά ήταν πολλοί ακόμα οι σημαντικοί Έλληνες που μετείχαν στη Φιλική Εταιρεία.
Μια τεράστια ανακρίβεια του κύριου Κωστή είναι τα λεγόμενά του για τον Βελή πασά, γιο του διαβόητου Αλή πασά των Ιωαννίνων. Αναφέροντας ως πηγή το διδακτορικό του κύριου Φράγκου που δεν έχει δημοσιευθεί ακόμα, είπε ότι οι πρόκριτοι της Ύδρας μπήκαν στον Αγώνα, όταν πιέστηκαν από τον Βελή πασά. Ο Βελής ήταν μόρα βαλεσής (διοικητής) του Μοριά από το 1807 ως το 1812. Αν υπήρξε κάποια πίεσή του στους Υδραίους, αυτή έγινε το 1807-1808, όταν οι νησιώτες σκέφτονταν να επαναστατήσουν μετά από ρωσικές υποδείξεις. Το 1812 η Πύλη φοβούμενη τον Βελή, τον μετακίνησε το 1812 στη Θεσσαλία και το 1819 στο μικρό πασαλίκι της Ναυπάκτου. Το 1820, όταν σουλτανικά στρατεύματα εκστράτευσαν εναντίον του Αλή, ο Βελής έσπευσε στα Ιωάννινα. Ο πατέρας του, έστειλε τον ικανό και πράο γιο του να υπερασπιστεί την Πρέβεζα. Εκεί ο παλιός του φίλος Ισμαήλ Πασόμπεης τον έπεισε να παραδοθεί με αντάλλαγμα ένα πασαλίκι στην Ανατολή. Ο Βελής παραδόθηκε και μεταφέρθηκε με την οικογένειά του στην Κιουτάχεια, όπου το 1822, μετά την ήττα και τον θάνατο του πατέρα του, αποκεφαλίστηκε. Από πού πίεζε ο Βελής τους προεστούς του Μοριά το 1821; Από την Πρέβεζα ή από την Κιουτάχεια; Ο πατέρας του ήταν πολιορκημένος από τον ικανότατο Χουρσίτ κι αυτός περιφερόταν στον Μοριά πιέζοντας τους Έλληνες προύχοντες; Σίγουρα το αμετάφραστο στα Ελληνικά διδακτορικό γράφει όσα ανέφερε ο κύριος καθηγητής;
Από εκεί και πέρα ο κύριος Κωστής δεν αναφέρεται καθόλου στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, δέχεται ότι ο Ιμπραήμ είχε κατακάψει τα πάντα στην Πελοπόννησο, αγνοώντας (;) τον κλεφτοπόλεμο του Θ. Κολοκοτρώνη, τις ήττες του(βατερλό κυριολεκτικά) στη Μάνη και το γεγονός ότι μετά την ήττα του στο Ναβαρίνο τα στρατεύματά του βρίσκονταν σε τραγική κατάσταση. Ο Μεζόν ήρθε στην Ελλάδα, μόλις το 1828, και απελευθέρωσε μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου. Τη Δυτική Ελλάδα (ως την Αμφιλοχία) την ελευθέρωσαν αποκλειστικά Έλληνες υπό τον Αυγουστίνο Καποδίστρια, ενώ η Ανατολική Ελλάδα απαλλάχτηκε από τους Τούρκους μετά την ήττα τους στη μάχη της Πέτρας της Βοιωτίας (Σεπτέμβριος 1829), από Έλληνες με επικεφαλής τον Δημήτριο Υψηλάντη.
Δυστυχώς ορισμένοι παραθέτοντας τον (όντως) μύθο της Αγίας Λαύρας, τις ακρότητες των Ελλήνων στην Τριπολιτσά και μερικά άλλα γεγονότα προσπαθούν να αποδομήσουν ολόκληρο τον Αγώνα του 1821. Όσο για την κορυφαία αστοχία του κυρίου Κωστή, πρωταθλητή Ελλάδας στο δέκαθλο το 1978, για τους Σουλιώτες που ήταν Αλβανοί οι οποίοι εκδιώχθηκαν από τον Αλή πασά και εγκαταστάθηκαν στο Σούλι, θα ασχοληθούμε εκτενώς σε ξεχωριστό άρθρο μας, πιθανότατα μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Διαβάζοντας προσεκτικά τη συνέντευξη του κύριου Κωστή, εντοπίσαμε κάποια σημεία που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ για κάποια σημαντικά γεγονότα του 1821, όπως η Ναυμαχία του Ναυαρίνου, δεν υπήρχε καμία αναφορά. Γράψαμε επώνυμα, όπως πάντα, ένα σύντομο σχόλιο, με το οποίο, αν κρίνουμε από τα απαντητικά σχόλια, συμφώνησαν αρκετοί αναγνώστες. Ας δούμε σήμερα πιο αναλυτικά ορισμένα από τα σημεία της συνέντευξης του κ. Κωστή, με τα οποία διαφωνούμε, και φυσικά θα αναφέρουμε και τα σχετικά επιχειρήματα. Δεν συνηθίζουμε να γράφουμε κάτι χωρίς να το τεκμηριώνουμε άλλωστε…
Αναφέρεται ο κ. Κωστής στη σύσκεψη της Αγίας Μαύρας (Λευκάδας) και στον οπλαρχηγό Γεώργιο Βρανικιώτη που συμμετείχε σε αυτή. Δεν βρήκαμε σε κανένα βιβλίο οπλαρχηγό Γεώργιο Βρανικιώτη. Αντίθετα, στη σύσκεψη της Αγίας Μαύρας συμμετείχε ο φημισμένος Ρουμελιώτης οπλαρχηγός Γεώργιος Βαρνακιώτης, στον οποίο προφανώς αναφέρεται ο κ. Κωστής. Είχε προηγηθεί η συνέλευση της Βοστίτσας με πρόσχημα την κυριότητα κάποιων κτημάτων στη θέση Ροδιά που διεκδικούσαν οι μονές του Μεγάλου Σπηλαίου και των Ταξιαρχών. Σε αυτή, όντως ο Παπαφλέσσας παρουσίασε παραπλανητικά στοιχεία και με την όλη συμπεριφορά του «ανάγκασε» τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να του πει: «Είσαι άρπαξ, απατεών και εξωλέστατος (τελείως διεφθαρμένος)». Ο Παπαφλέσσας είχε μεταβεί προηγουμένως στην Ύδρα, συναντώντας μεγάλη επιφυλακτικότητα από τους προκρίτους. Υπήρχαν όμως και κάποιοι, όπως ο Αντώνιος Οικονόμου, που ήταν έτοιμοι να πάρουν τα όπλα. Έπειτα, ο Παπαφλέσσας πήγε στις Σπέτσες, όπου συνάντησε ευνοϊκότερο κλίμα. Όντως ο Παπαφλέσσας απείλησε ότι θα ξεκινούσε την επανάσταση «μισθώνοντας» χίλιους Πισινοχωρίτες και Σαμπαζιώτες και άλλους τόσους Μανιάτες και κατέληξε λέγοντας: «Και όποιον πιάσουν οι Τούρκοι χωρίς όπλα, ας τον σκοτώσουν».
Η φράση αυτή τρόμαξε τους πάντες. Έγιναν δύο ακόμα συσκέψεις και αποφασίστηκε, αν δεν υπάρχει άλλος τρόπος, «να το χτυπήσουν στο λεβέντικο». Δηλαδή, να ξεκινήσει η Επανάσταση. Παράλληλα, άρχισαν οι Αρχιερείς και πρόκριτοι, που κατά τον κύριο Κωστή πιέστηκαν αφόρητα από τον Παπαφλέσσα, να προσφέρουν αυθόρμητα χιλιάδες γρόσια.
Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Μητροπολίτης Χριστιανουπόλεως, ο Κερνίκης Προκόπιος, ο Ανδρέας Ζαΐμης, ο Ανδρέας Λόντος, ο Αμβρόσιος Φραντζής, ο Σωτήρης Χαραλάμπης και άλλοι έδωσαν τότε περισσότερα από 10.000 γρόσια και υποσχέθηκαν πολύ περισσότερα. Δεν τους πίεσε κανένας Παπαφλέσσας γι’ αυτό... Όπως γράφει ο Διονύσιος Κόκκινος: «Η συνεισφορά που ενηργήθη τότε μεταξύ των συνελθόντων εις την Βοστίτσαν φανερώνει ότι οι αρχιερείς και οι πρόκριτοι παρασκευάζοντο δια την επανάστασιν. Η αντίθεσίς των προς τον Παπαφλέσσα οφείλετο εις τας υπερβολάς του και εις τον φθόνον που επροκάλει, οι δε δισταγμοί των περιορίζοντο εις το ζήτημα της επαρκείας των μέσων και επομένως εις τον χρόνον ενάρξεως της επαναστάσεως». Οι κινήσεις των Ελλήνων και η προδοσία από Έλληνες στους Τούρκους της ύπαρξης της Φιλικής Εταιρείας και των σκοπών της (ανάμεσα στους «προδότες» υπήρξε και κάποιος Παπά-Παντελής, γράφει ο Δ. Κόκκινος) προκάλεσαν αναστάτωση στους Τούρκους, οι οποίοι κάλεσαν στην Τριπολιτσά (Τρίπολη) τους προκρίτους και τους Αρχιερείς του Μοριά.
Το πρώτο γεγονός της εξέγερσης δεν ήταν η επίθεση εναντίον δύο φοροεισπρακτόρων των Οθωμανών στην Αγία Λαύρα στις 17 Μαρτίου, αλλά το «χτύπημα» των Νικολάου Σολιώτη, Κορδή και άλλων στις 16 Μαρτίου (Δ. Κόκκινος-Δ. Φωτιάδης) μετά από εντολή του Σωτήρη Χαραλάμπη, ενός από τους πλέον ένθερμους υποστηρικτές της άμεσης έναρξης του Αγώνα, κατά γυφτοχαρατζήδων (χαρατζής= φοροεισπράκτορας) και τριών γραμματοφόρων του Μεχμέτ Σελίχ αγά, καϊμακάμη της Τρίπολης προς τον Χουρσίτ, που πολιορκούσε τον Αλή πασά στα Γιάννενα. Η επίθεση έγινε στο Αγρίδι Αροανίας Καλαβρύτων, κοντά στο οποίο βρίσκεται το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων.
Στις 18 Μαρτίου 1821, οι Χονδρογιανναίοι με έγκριση του Ασημάκη Ζαΐμη, χτύπησαν στη Χελωνοσπηλιά τον σπαχή Σεϊντή που από τα Καλάβρυτα, πήγαινε στην Τριπολιτσά. Ο Σεϊντής, κατόρθωσε να διαφύγει. Αναφέρεται στη συνέχεια ο κύριος Κωστής στο δεύτερο καταλυτικό επεισόδιο στις 21 Μαρτίου με πρωταγωνιστή τον «ένθερμο τυρρανομάχο» (sic, "τυραννομάχος" είναι η σωστή γραφή της λέξης) Ασημάκη Φωτήλα, που ονομάστηκε «σφαγή της ελπιστέας σωτηρίας».
Δεν γνωρίζαμε αυτό το επεισόδιο, αυτό δεν σημαίνει κάτι βέβαια. Όσο κι αν ψάξαμε, το μόνο που βρήκαμε ήταν ότι στις 21 Μαρτίου, Έλληνες συγκεντρώθηκαν στην Αγία Λαύρα με επικεφαλής τους Ν. Σολιώτη, Σ. Θεοχαρόπουλο, Ι. Παπαδόπουλο και δύο Πετμεζαίους (Βασίλειος και Νικόλαος), Ασημάκη Φωτήλα και άλλους και κατευθύνθηκαν στα Καλάβρυτα, εναντίον του βοεβόδα Αρναούτογλου. Οι ιστορικοί δεν αναφέρουν πότε οι Τούρκοι των Καλαβρύτων παραδόθηκαν στους Έλληνες. Ίσως στις 24 Μαρτίου. Κάποιοι Τούρκοι σφαγιάστηκαν. Όμως η φράση «σφαγή της ελπιστέας σωτηρίας» δεν υπάρχει πουθενά! Μόνο ο Ιωάννης Φιλήμων, αγωνιστής του 1821, γράφει στα απομνημονεύματά του ότι οι Έλληνες εκείνες τις μέρες βρέθηκαν στην ανάγκην «της προτιμήσεως ενός εκ των δύο ή της ακινησίας και της βεβαίας σφαγής ή του πολέμου και της ελπιστέας σωτηρίας» (Ι. Φιλήμων, "Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Ελληνικής Επαναστάσεως", τ. Γ΄, σελ. 3). Κανένα επεισόδιο δεν έγινε λοιπόν, το οποίο να ονομάστηκε «σφαγή της ελπιστέας σωτηρίας», κύριε καθηγητά…
Θα συνεχίσουμε με μερικά ακόμα απ’ όσα είπε ο κύριος Κωστής, αφού τον ενημερώσουμε ότι οι κάτοικοι του Λάλα Ηλείας ονομάζονται από όλους τους ιστορικούς Λαλαίοι, και όχι Λαλιώτες... Αναφέρει ο κύριος Κωστής, ότι στη Φιλική Εταιρεία μετείχαν μόνο 1.100 μέλη. Αυτό είναι σωστό, εν μέρει. Στον κατάλογό της υπήρχαν 1.096 μέλη (ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ), αλλά τα μέλη της ήταν χιλιάδες και φυσικά δεν ήταν ανάμεσά τους μόνο κάποιοι περιθωριοποιημένοι έμποροι, όπως χαρακτηρίζει ο κύριος Κωστής τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας Ξάνθο, Σκουφά και Τσακάλωφ. Το ονοματεπώνυμο Μάνθος Ριζάρης, ο «Πρόθυμος» για τους Φιλικούς, μάλλον δεν παραπέμπει σε μικρέμπορο. Το ίδιο και το ονοματεπώνυμο του αδελφού του, Γεώργιος Ριζάρης… Κατάγονταν από το Μονοδένδρι Ιωαννίνων, ένα από τα πανέμορφα Ζαγοροχώρια. Και φυσικά ήταν πολλοί ακόμα οι σημαντικοί Έλληνες που μετείχαν στη Φιλική Εταιρεία.
Μια τεράστια ανακρίβεια του κύριου Κωστή είναι τα λεγόμενά του για τον Βελή πασά, γιο του διαβόητου Αλή πασά των Ιωαννίνων. Αναφέροντας ως πηγή το διδακτορικό του κύριου Φράγκου που δεν έχει δημοσιευθεί ακόμα, είπε ότι οι πρόκριτοι της Ύδρας μπήκαν στον Αγώνα, όταν πιέστηκαν από τον Βελή πασά. Ο Βελής ήταν μόρα βαλεσής (διοικητής) του Μοριά από το 1807 ως το 1812. Αν υπήρξε κάποια πίεσή του στους Υδραίους, αυτή έγινε το 1807-1808, όταν οι νησιώτες σκέφτονταν να επαναστατήσουν μετά από ρωσικές υποδείξεις. Το 1812 η Πύλη φοβούμενη τον Βελή, τον μετακίνησε το 1812 στη Θεσσαλία και το 1819 στο μικρό πασαλίκι της Ναυπάκτου. Το 1820, όταν σουλτανικά στρατεύματα εκστράτευσαν εναντίον του Αλή, ο Βελής έσπευσε στα Ιωάννινα. Ο πατέρας του, έστειλε τον ικανό και πράο γιο του να υπερασπιστεί την Πρέβεζα. Εκεί ο παλιός του φίλος Ισμαήλ Πασόμπεης τον έπεισε να παραδοθεί με αντάλλαγμα ένα πασαλίκι στην Ανατολή. Ο Βελής παραδόθηκε και μεταφέρθηκε με την οικογένειά του στην Κιουτάχεια, όπου το 1822, μετά την ήττα και τον θάνατο του πατέρα του, αποκεφαλίστηκε. Από πού πίεζε ο Βελής τους προεστούς του Μοριά το 1821; Από την Πρέβεζα ή από την Κιουτάχεια; Ο πατέρας του ήταν πολιορκημένος από τον ικανότατο Χουρσίτ κι αυτός περιφερόταν στον Μοριά πιέζοντας τους Έλληνες προύχοντες; Σίγουρα το αμετάφραστο στα Ελληνικά διδακτορικό γράφει όσα ανέφερε ο κύριος καθηγητής;
Από εκεί και πέρα ο κύριος Κωστής δεν αναφέρεται καθόλου στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, δέχεται ότι ο Ιμπραήμ είχε κατακάψει τα πάντα στην Πελοπόννησο, αγνοώντας (;) τον κλεφτοπόλεμο του Θ. Κολοκοτρώνη, τις ήττες του(βατερλό κυριολεκτικά) στη Μάνη και το γεγονός ότι μετά την ήττα του στο Ναβαρίνο τα στρατεύματά του βρίσκονταν σε τραγική κατάσταση. Ο Μεζόν ήρθε στην Ελλάδα, μόλις το 1828, και απελευθέρωσε μεγάλο μέρος της Πελοποννήσου. Τη Δυτική Ελλάδα (ως την Αμφιλοχία) την ελευθέρωσαν αποκλειστικά Έλληνες υπό τον Αυγουστίνο Καποδίστρια, ενώ η Ανατολική Ελλάδα απαλλάχτηκε από τους Τούρκους μετά την ήττα τους στη μάχη της Πέτρας της Βοιωτίας (Σεπτέμβριος 1829), από Έλληνες με επικεφαλής τον Δημήτριο Υψηλάντη.
Δυστυχώς ορισμένοι παραθέτοντας τον (όντως) μύθο της Αγίας Λαύρας, τις ακρότητες των Ελλήνων στην Τριπολιτσά και μερικά άλλα γεγονότα προσπαθούν να αποδομήσουν ολόκληρο τον Αγώνα του 1821. Όσο για την κορυφαία αστοχία του κυρίου Κωστή, πρωταθλητή Ελλάδας στο δέκαθλο το 1978, για τους Σουλιώτες που ήταν Αλβανοί οι οποίοι εκδιώχθηκαν από τον Αλή πασά και εγκαταστάθηκαν στο Σούλι, θα ασχοληθούμε εκτενώς σε ξεχωριστό άρθρο μας, πιθανότατα μέσα στο Σαββατοκύριακο.
ΥΓ. Ρώτησε κάποιος αναγνώστης ποιες είναι οι πηγές μας. Θα αναφέρουμε
τους συγγραφείς των βιβλίων που διαθέτουμε για το 1821: Δ. Κόκκινος(6
τόμοι), Δ. Φωτιάδης(4 τόμοι), Σ. Καργάκος(4 τόμοι), Σ. Τρικούπης(4
τόμοι), Τ. Φίνλεϊ(2 τόμοι), Μ. Μαζάουερ, Γ. Χέρτσμπεργκ(2 τόμοι) και
μερικά ακόμα, αν θυμάμαι καλά…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου