Ο θάνατος (ή η δολοφονία;) του Ιωάννη Μεταξά

 

Γιατί ο Τσόρτσιλ ήθελε να ανατρέψει τον Μεταξά; - Το δείπνο με τους Άγγλους και το ξεκίνημα της ασθένειας – Λεπτομέρειες από τις μέρες που παρέμενε κλινήρης – Ο μυστηριώδης Ιωάννης Διάκος - Ο Αυστριακός γιατρός που δεν ήρθε ποτέ στην Ελλάδα και η νεκροψία στη σορό

Ένα από τα θέματα που μας έχουν απασχολήσει και παλαιότερα είναι ο, μυστηριώδης κατά πολλούς, θάνατος του Ιωάννη Μεταξά, τον οποίο συσχετίσαμε με τον θάνατο του τσάρου Μπόρις της Βουλγαρίας δύο χρόνια αργότερα (1943, περισσότερα στο άρθρο μας της 25/4/2020).

Πριν λίγους μήνες, στα τέλη του 2024, ο Ιωάννης Νασιούλας εξέδωσε το βιβλίο «Ο θάνατος του Ιωάννη Μεταξά» (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ). Μετά από εξονυχιστική μελέτη των βρετανικών και αμερικανικών αρχείων κα πλήθος ξενόγλωσσων βιβλίων (στα Αγγλικά και Γερμανικά), ο κύριος Νασιούλας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Μεταξάς πέθανε από δηλητήριο, με αργή δράση στον οργανισμό, το οποίο του χορηγήθηκε από Άγγλους, σε κάποια από τα γεύματα που είχε μαζί τους, χωρίς βέβαια ο ίδιος να το αντιληφθεί. Δυστυχώς, ούτε και οι γιατροί, οι κορυφαίοι της εποχής αντιλήφθηκαν την πραγματικότητα. Ο σπουδαίος Αυστριακός γιατρός Hans Eppinger, έμπιστος του Χίτλερ, ο οποίος κλήθηκε εσπευσμένα στην Ελλάδα για να εξετάσει τον Μεταξά δεν ήρθε τελικά τότε στη χώρα μας.

Hans Eppinger, ο κορυφαίος Αυστριακός γιατρός που έκανε νεκροψία στη σορό του Μεταξά

Εκείνο που έκανε ο Eppinger ήταν η νεκροψία στη σορό του Μεταξά, όταν οι Γερμανοί είχαν καταλάβει την Ελλάδα, μετά από διαταγή του Χίτλερ και με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης Τσολάκογλου. Για άγνωστους λόγους δεν έγινε νεκροψία στη σορό του Ι. Μεταξά μετά τον θάνατό του. Τα αποτελέσματα της νεκροψίας που έκανε ο Eppinger παραδόθηκαν στον Χίτλερ. Σήμερα είναι άγνωστο αν υπάρχουν και πού βρίσκονται. Αν δεν έχουν καταστραφεί, πιθανότατα θα βρίσκονται στα χέρια Αμερικανών, Βρετανών ή Ρώσων. Δεν υπάρχει καμία αναφορά για το αν κάποια ελληνική κυβέρνηση τα τελευταία 80 χρόνια ασχολήθηκε με το θέμα και αν αναζήτησε το πόρισμα της νεκροψίας. Δεν νομίζουμε πάντως, ότι ακόμα κι όσες κυβερνήσεις γνώριζαν το θέμα ασχολήθηκαν με αυτό…

O Ουίνστον Τσόρτσιλ

Γιατί ο Τσόρτσιλ ήθελε να εξοντώσει τον Μεταξά;

Σε πρόσφατα άρθρα μας αναφερθήκαμε στην, σχεδόν βέβαιη πλέον, πρόταση των Γερμανών για ανακωχή μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας, με εδαφικά κέρδη για την Ελλάδα στη Βόρεια Ήπειρο και «αντάλλαγμα» την απομάκρυνση όλων των Βρετανών από τη χώρα μας. Οι Βρετανοί θορυβήθηκαν γιατί η ενδεχόμενη προέλαση των ελληνικών δυνάμεων στη Βόρειο Ήπειρο ή η ανακωχή με γερμανική πρωτοβουλία θα έκανε τον Μουσολίνι να στείλει 850.000 στρατιώτες που είχε διαθέσει εναντίον της Ελλάδας, στη Βόρεια Αφρική, εναντίον των Βρετανών(δείτε και σχετικό άρθρο μας με τις απόψεις του Στρατηγού Κοσμά). Η βρετανική Υπηρεσία Ειδικών Επιχειρήσεων (SOE) είχε ως βασική εντολή από τα τέλη του 1940, να προετοιμάσει το έδαφος για ανατροπή του Μεταξά, εφόσον επέμενε στην αποστολή τουλάχιστον δέκα μεραρχιών Βρετανών στην Ελλάδα, κάτι που θα ανέτρεπε τη γερμανική κάθοδο στον νότο και θα παγίωνε τα ελληνικά κεκτημένα στη Βόρειο Ήπειρο και την κεντρική Αλβανία.

Σκληρές μάχες στη Βόρειο Αφρική

Στις 14 Δεκεμβρίου 1940 το Foreign Office εξέταζε το ενδεχόμενο να προκληθεί γερμανική επίθεση στην Ελλάδα, ώστε να εξασφαλιστεί πως η χώρα μας δεν θα κατέληγε σε χωριστή ειρήνευση με την Ιταλία υπό γερμανική αιγίδα (F.O. 371/24922, Foreign Office ΥΠΟΜΝΗΜΑ, 14 Dec. 1940 και FO. 371/24921, F.O. ΠΡΑΚΤΙΚΑ, Dec. 1940). Ακολουθεί μυστική συνάντηση εκπροσώπων του Foreign Office και της SOE για τη μεθόδευση πραξικοπήματος κατά του Μεταξά.

Το «Όχι» του Μεταξά στον Τσόρτσιλ

Στις 3 και 4 Ιανουαρίου 1941 ο Μεταξάς ενημερώνεται από τον πρέσβη στο Λονδίνο Σιμόπουλο και τον Στρατιωτικό Ακόλουθο στο Βερολίνο ότι οι Γερμανοί θα κατέλθουν αιφνιδιαστικά στην Ελλάδα μέσω Γιουγκοσλαβίας για να καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη. Την ίδια μέρα σημειώνει στο Ημερολόγιό του: «Από Άγγλους εγκατάλειψις, από Γερμανούς επίθεσις – Ο χειμώνας απειλητικός – Θάρρος! Θάρρος! Ας πέσουμε σαν άνδρες… Μας εγκατέλειψαν; Χάριν αγώνος Αφρικής (ενν. οι Βρετανοί). Τι θα κάμωμεν; - Θα τα βγάλωμεν πέρα! Αλλά με τι αγώνας και ποίας θυσίας !». Στις 16 Ιανουαρίου 1941 ο Τσόρτσιλ τηλεγραφεί στον Ρούσβελτ ότι κάθε αντίσταση των Ιταλών στη Λιβύη είχε καμφθεί και μάλιστα οι Βρετανοί έχουν αιχμαλωτίσει 45.000 αντιπάλους. Ο Τσόρτσιλ είχε πλέον τη δυνατότητα να στείλει αρκετά στρατεύματα στην Ελλάδα, αλλά θέλει να αποσταλούν μόνο μερικοί Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί (άνδρες της Βρετανικής Κοινοπολιτείας) ως «δόλωμα» για τους Γερμανούς κάτι που δεν ήθελε ούτε ο Βρετανός Αρχιστράτηγος Μέσης Ανατολής Wavell. Στις 9 Ιανουαρίου 1941 ο Μεταξάς δέχεται πρόταση του Ίντεν να συναντήσει τον Wavell (Γουέιβελ) στην Αθήνα. Την ίδια μέρα γράφει στο «Ημερολόγιό» του: «Ευγένιος (Φωκάς, ο προσωπικός ιατρός και γαμπρός του) μου κάνει ενέσεις Sebiol. Και αισθάνομαι δυνάμωση». Στις 11/1/1941 ο Wavell έλαβε τη διαβεβαίωση του Τσόρτσιλ πως εμείς (οι Βρετανοί) έχουμε πλήρη την ευθύνη». Στις 12 Ιανουαρίου ο Μεταξάς συναντά τον Βρετανό πρέσβη στην Αθήνα Palairet, ο οποίος του μετέφερε την υστερόβουλη πρόταση του Τσόρτσιλ να επισκεφθεί ο Wavell το μέτωπο, την οποία και απορρίπτει. Το ίδιο βράδυ ο Μεταξάς συναντήθηκε με τον Wavell. Στις 14/1 συνέφαγε με τους Wavell, Palairet «και λοιπούς» στον Ναυτικό Όμιλο, ενώ στις 15/1 παρακάθισε σε πρόγευμα στο σπίτι του Palairet. Παραθέτουμε αυτές τις συναντήσεις γιατί, όπως θα δούμε στη συνέχεια, ίσως ήταν καθοριστικές για τη ζωή του Μεταξά… Στις 17 Ιανουαρίου οι Palairet και Heywood (ο νέος Στρατιωτικός Ακόλουθος της Μ. Βρετανίας στην Ελλάδα) συναντήθηκαν εκ νέου και επανέλαβαν την ανάγκη για άμεση αποδοχή της βρετανικής βοήθειας. Όμως, ο Stalin είχε θέσει βέτο στον Χίτλερ με τον οποίο τότε (αρχές του 1941) ήταν σύμμαχοι, σχετικά με την κάθοδο των Γερμανών στα Βαλκάνια, όπως ήδη έχει ανακοινώσει και το πρακτορείο ειδήσεων Tass στις 12/1.

O Archibald Wavell

Οι Βρετανοί επέμεναν να στείλουν στη Μακεδονία ανεπαρκή στρατιωτική βοήθεια: 48 πυροβόλα όπλα, 32 βαριά όπλα, περίπου 40 αντιαεροπορικά πυροβόλα, 24 αντιαρματικά όπλα και 65 ελαφρά και μεσαία άρματα μάχης. Σε τηλεγράφημά του στον Τσόρτσιλ ο Μεταξάς αναφέρει, μεταξύ άλλων: «Κατά συνέπεια, ενώ η μεταφορά αυτής της δύναμης στη Μακεδονία θα αποτελούσε πρόκληση, που θα οδηγούσε στην άμεση πορεία των Γερμανών και πιθανώς των Βουλγάρων εναντίον μας, η ανεπάρκεια αυτής της δύναμης θα κάνει βέβαιη την αποτυχία της αντίστασής μας… Για αυτούς τους λόγους προτιμάμε τις λύσεις που υποδείξαμε κατά τις συζητήσεις μας με τον στρατηγό Wavell. Να μελετήσουμε δηλαδή και να προχωρήσουμε γρήγορα (η Ελλάδα) με τις απαραίτητες προετοιμασίες για τη μεταφορά βρετανικών στρατευμάτων για να μην τραβήξουμε την προσοχή των Γερμανών, κάτι που είναι επίσης δυνατό. Από την άλλη, η μεταφορά αυτής της βρετανικής δύναμης προς τη Μακεδονία θα γινόταν μόνο εάν τα γερμανικά στρατεύματα, περνώντας τον Δούναβη ή τα σύνορα της Δοβρουτζάς, εισέρχονταν στη Βουλγαρία…». Αυτό ήταν και το τελευταίο τηλεγράφημα που έστειλε, μέσω του Palairet, ο Μεταξάς στον Τσόρτσιλ (18 Ιανουαρίου 1941, ώρα 10.30).

Michael Palairet, o Βρετανός πρέσβης στην Ελλάδα το 1940-41

Πώς απέτυχαν οι προσπάθειες ανατροπής του Μεταξά

Οι Βρετανοί σχεδίαζαν την ανατροπή του Μεταξά πολύ νωρίτερα. Το καλοκαίρι του 1940 ο Αυστραλός Ταγματάρχης George Francis Taylor, επικεφαλής της SO2 (Special Operations 2, πρώην Section D) οργάνωσε ανεπιτυχώς την ανατροπή του Μεταξά με κίνημα βενιζελικών πρακτόρων στην Κρήτη. Ο Taylor ήταν άτομο της απόλυτης εμπιστοσύνης του Τσόρτσιλ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα βρετανικά αρχεία για τη δράση του Taylor παραμένουν κλειστά μέχρι σήμερα. Τον Δεκέμβριο του 1940, ο πρώτος εκτελεστικός επικεφαλής της SOE στο Λονδίνο Frank Nelson έδωσε εκ νέου οδηγίες στον Taylor (με το κωδικό όνομα D/H) να επισκεφθεί ξανά τις βαλκανικές πρωτεύουσες και την Αθήνα, με τελικό σκοπό την απομάκρυνση (με πραξικόπημα ή άλλο τρόπο) του Μεταξά από την εξουσία. Σύμφωνα με τον Ιωάννη Νασιούλα , ο Τσόρτσιλ έγινε πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας, διαδεχόμενος τον Τσάμπερλεν, χάρη στη στήριξη ενός «μυστικού κύκλου επιρροής», με το «εμπιστευτικό» όνομα «The Focus». Αφεντικό του Τσόρτσιλ και του Τέιλορ, ήταν ο sir Robert Waley – Cohen, διευθυντής μεγάλης βρετανοολλανδικής πετρελαϊκής εταιρείας, γνωστός και στις μέρες μας. Ο Taylor επισκέφθηκε πρώτα τον Wavell στο Κάιρο, όπου παρέλαβε τον οπλισμό, τα εκρηκτικά, τις συσκευές επικοινωνίας και τον εξοπλισμό που ήταν απαραίτητος για τη δράση του στην Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία, την κυβέρνηση της οποίας ήθελε επίσης να ανατρέψει.

Ο Στάλιν εμπόδισε τον Χίτλερ να εισβάλλει στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 1941

Όπως αναφέραμε, μάλλον χωρίς να γνωρίζει τι σχεδιαζόταν, ο Στάλιν έθεσε βέτο στον Χίτλερ που ήθελε να επιτεθεί στη Θεσσαλονίκη τον Ιανουάριο του 1941 με δύο μεραρχίες Panzer. Κατά τη Συμφωνία Molotov – Ribbentrop, τα Βαλκάνια ανήκαν στη σφαίρα επιρροής της ΕΣΣΔ και ο Στάλιν αξιοποίησε αυτή την πρόβλεψη σε μία πολύ δύσκολη στιγμή του Ελληνοϊταλικού πολέμου διαμηνύοντας στον Χίτλερ ότι οι Σοβιετικοί δεν θα κάλυπταν τους Γερμανούς σε ενδεχόμενη επίθεση των Τούρκων ή των Βρετανών από την Τουρκία αν αυτοί έκαναν επίθεση στη Θεσσαλονίκη. Έτσι, ο Taylor δεν χρειάστηκε να κάνει κάποια ενέργεια, «όμως το πρόβλημα του Churchill με την ανεξάρτητη πολιτική των Ελλήνων παρέμενε και η πρόκληση της γερμανικής επίθεσης έπρεπε τώρα να γίνει με κάθε τρόπο. Η νίκη του έναντι του Mussolini στη Λιβύη απελευθέρωνε δυνάμεις του κοινοπολιτειακού στρατού και αεροσκάφη. Ένα αιφνιδιαστικό προγεφύρωμα στη Θεσσαλονίκη με σκοπό να καταστραφούν οι ρουμανικές πετρελαιοπηγές ήταν επιχειρησιακά εφικτό και ο Hitler προετοιμαζόταν να το αποσοβήσει. Το μόνο εμπόδιο σε μια τέτοια απόβαση των Άγγλων στη Θεσσαλονίκη, που θα προκαλούσε χωρίς αμφιβολία την κάθοδο των Γερμανών στην Ελλάδα στην Ελλάδα ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς», γράφει ο Ιωάννης Νασιούλας.

Η ασθένεια και το τέλος του Ιωάννη Μεταξά

Στη σύντομη ασθένεια και τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά έχουμε αναφερθεί εκτενώς και στο άρθρο της 25/4/2020. Θα παραθέσουμε όμως και πάλι τα κυριότερα στοιχεία από την ασθένειά του που πρωτοεκδηλώθηκε στις 18/1 και τελικά οδήγησε τον Ιωάννη Μεταξά στον θάνατο, στις 6.20 π.μ. της 29ης Ιανουαρίου 1941. Λίγο μετά το τηλεγράφημα με το «Όχι» στον Τσόρτσιλ, ο Μεταξάς αναχώρησε για το Στρατηγείο, όπου επρόκειτο να συνεδριάσει το Υπουργικό Συμβούλιο, στις 15.00. Οι Υπουργοί πήγαν στο Στρατηγείο, αλλά η σύσκεψη δεν έγινε γιατί ο Μεταξάς ένιωσε, την πρώτη αδιαθεσία και επέστρεψε στο σπίτι του, στην Κηφισιά. Σύμφωνα με όσα έγραψε η εφημερίδα «Βραδυνή» στις 30/1/1941, διαπιστώθηκε πυώδης ερεθισμός των αμυγδαλών του. Κλήθηκε μάλιστα ο ειδικός λαρυγγολόγος Ν. Γεωργόπουλος, ο οποίος σε συνεργασία με τον γαμπρό του Μεταξά, καθηγητή Πανεπιστημίου Ευγένιο Φωκά αποφάσισαν (19/1), ότι έπρεπε να γίνει άμεσα η αφαίρεση των αμυγδαλών του Μεταξά, αλλά λόγω της ηλικίας του και των ταλαιπωριών που είχε υποστεί προκρίθηκε η σύνθλιψη ως καταλληλότερη.

Ο Μεταξάς την ίδια μέρα σηκώθηκε μόνος του, αυθαίρετα, από το κρεβάτι και είχε συνεργασία με τον βασιλιά Γεώργιο Β’, τους υπουργούς και ανώτατους στρατιωτικούς. Από το βράδυ όμως της Κυριακής 19 Ιανουαρίου 1941 άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για τον Μεταξά. Παρέμεινε σπίτι του στην Κηφισιά και δεν κατέβηκε στην Αθήνα για το καθιερωμένο νυχτερινό συμβούλιο με τους υπουργούς του. Το πρωί της Δευτέρας 20/1 παρουσίασε χαμηλό πυρετό. Ήταν πολύ στεναχωρημένος και κάλεσε τους υπουργούς σπίτι του για να τους δώσει οδηγίες. Ο γιατρός Γεωργόπουλος του συνέστησε αποφυγή κούρασης και απέκλεισε τη συρροή επισκεπτών. Το μεσημέρι της Τρίτης 21/1, ο Γεωργόπουλος προέβη στη σύνθλιψη των αμυγδαλών του, που είχε εξαιρετικά αποτελέσματα. Τις επόμενες τρεις μέρες (22, 23 και 24 Ιανουαρίου) κανείς υπουργός δεν επισκέφθηκε τον Μεταξά μετά από παράκληση των οικείων του. Το Σάββατο 25/1 ήταν προγραμματισμένες συναντήσεις του Μεταξά με τους υφυπουργούς Δημοσίας Ασφαλείας και Στρατιωτικών. Το βράδυ όμως της Παρασκευής 24/1 παρουσιάστηκε στον Μεταξά πυρετός, ιδιαίτερα ανησυχητικός. Έγιναν οι απαραίτητες ιατρικές ενέργειες και ο πυρετός υποχώρησε. Το Σάββατο 25/1 και την Κυριακή 26/1 ο Μεταξάς έδειξε να συνέρχεται και αποφασίστηκε το πρωί της Δευτέρας 27/1 να βγει από το σπίτι καθώς θα ήταν, όπως πίστευαν οι γιατροί, τελείως υγιής. Όμως γύρω στις 16.00 της Δευτέρας, ο Μεταξάς ανέβασε υψηλό πυρετό και διαγνώστηκε με λοίμωξη. Το αίμα του αλλοιώθηκε απότομα λόγω απορρόφησης. Ήταν επιβεβλημένη η μετάγγιση αίματος, η οποία έγινε. «Η νυξ υπήρξε φρικτή», γράφει η «Βραδυνή». Την Τρίτη 28/1 άρχισε η ραγδαία επιδείνωση της υγείας του Μεταξά, ο οποίος άντεχε μόνο χάρη στον ακατάβλητο οργανισμό του. Στη 1 μ.μ. έγινε δεύτερη μετάγγιση αίματος και το βράδυ της ίδιας μέρας η τρίτη. Ως τις 8 μ.μ. η καρδιά του Μεταξά άντεχε. Οι γιατροί του Μεταξά έβλεπαν ότι το τέλος του Μεταξά πλησίαζε και ενημέρωσαν τον βασιλιά Γεώργιο Β’ να μεριμνήσει για την εύρεση νέου πρωθυπουργού.

Το βράδυ της Κυριακής 26/1, οι γιατροί του Μεταξά επικοινώνησαν με τον διαπρεπή Βιεννέζο παθολόγο Hans Eppinger, φίλο και γιατρό του Χίτλερ και του ζήτησαν να έλθει εσπευσμένα στην Αθήνα. Αυτός, αφού άκουσε το ιστορικό της ασθένειας του Μεταξά συμφώνησε με την ακολουθούμενη αγωγή και ξεκίνησε για το Βελιγράδι, όπου θα τον παραλάμβανε ελληνικό αεροπλάνο με χειριστή τον Χαράλαμπο Ποταμιάνο. Όταν έφτασε στο Βελιγράδι, ο Eppinger τηλεφώνησε στους θεράποντες γιατρούς (βράδυ Τρίτης 28/1). Αυτοί τον ενημέρωσαν ότι ο Μεταξάς είναι ετοιμοθάνατος. Ο Eppinger ματαίωσε την επίσκεψή του στην Αθήνα, υπέδειξε όμως να γίνει οπωσδήποτε η δεύτερη μετάγγιση αίματος. Οι θεράποντες γιατροί του Μεταξά είχαν επικοινωνήσει και με άλλον ξένο συνάδελφό τους που ζούσε στο Νουνχάιμ. Η απόσταση ήταν πολύ μεγάλη και ο γιατρός αυτός δεν ήρθε ποτέ στην Αθήνα. Το βράδυ της Τρίτης 28/1, ο Διευθυντής του «Ευαγγελισμού» Ν. Λωράνδος κάλεσε φίλο του, Άγγλο γιατρό από τους διευθυντές του Βρετανικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου στην Ελλάδα, ο οποίος διέθετε μηχάνημα εισπνοών οξυγόνου με πίεση αερίων. Η χρησιμοποίηση του μηχανήματος, η μετάγγιση αίματος που έγινε με άλλη μέθοδο, μετά από υπόδειξη του Άγγλου, η έγχυση ορού και οι καρδιοτονωτικές ενέσεις που έγιναν στον Μεταξά οδήγησαν σε πρόσκαιρη βελτίωση της κατάστασής του. Η Νανά Φωκά (1912-2002), κόρη του Μεταξά είπε σε συνέντευξή της στον Γιώργο Λεονταρίτη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ακρόπολις»: «Το απόγευμα φέρανε έναν Άγγλο γιατρό. Δεν ξέρω ποιος τον έφερε. Στο Κεφαλάρι είχε εγκατασταθεί ένα στρατιωτικό νοσοκομείο. Ίσως απ’ εκεί. Ο Άγγλος γιατρός έφερε μια φιάλη οξυγόνου και έμενε δίπλα του. Θυμάμαι, ότι ήταν διαρκώς μεθυσμένος. Μια φορά μάλιστα παραπάτησε και έπεσε μαζί με τη φιάλη του οξυγόνου στον κήπο! Κοιμόταν εδώ, σ’ έναν καναπέ, δίπλα στο κρεβάτι του Μεταξά κι ακουγόταν συγχρόνως ο ρόγχος του ετοιμοθάνατου και το ροχαλητό του μεθυσμένου Άγγλου».

Ο Ιωάννης Μεταξάς με την κόρη του Νανά

Στις 6 το πρωί της 29ης Ιανουαρίου 1941 ο Ιωάννης Μεταξάς ευρισκόμενος σε κωματώδη κατάσταση όλη τη νύχτα ξύπνησε για λίγο. Στο πλευρό του ήταν ο στενός φίλος και συνεργάτης του Κων/νος Μανιαδάκης. Σε αυτόν είπε ο Μεταξάς τις τελευταίες κουβέντες του: «Ώστε δεν υπάρχει πλέον καμία ελπίς; Καταλαβαίνεις Κώστα, δεν με μέλει για μένα. Αλλά, εγώ, έχω την ελπίδα μου στους Έλληνας». Λίγο αργότερα, στις 6.20 π.μ. ο Ιωάννης Μεταξάς άφησε ήσυχα την τελευταία του πνοή.

O Κωνσταντίνος Μανιαδάκης

Το προηγούμενο βράδυ είχε κοινωνήσει των Αχράντων Μυστηρίων. Το ιατρικό ανακοινωθέν για τον θάνατο του Μεταξά ήταν το εξής: «Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κυβερνήσεως ενεφάνισε προ δέκα ημερών, ήτοι το προπαρελθόν Σάββατον, φλεγμονήν του φάρυγγος ήτις (η οποία) κατέληξε εις απόστημα παραμυγδαλικόν. Παρά την έγκαιρον διάνοιξίν του ως και την μετεγχειρητικών κατάλληλον θεραπείαν, παρουσίασεν εν συνέχεια τοξιναιμικά φαινόμενα και επιπλοκάς, ως γαστρορραγία και ουρίαν και απέθανεν σήμερον, ώρα 6.20 π.μ. Εν Αθήναις τη 29η Ιανουαρίου 1941. Οι θεράποντες ιατροί: Μ. Γερουλάνος, Ι. Χρυσικός, Β. Μπένσης, Γ. Καραγιαννόπουλος, Μ. Γεωργόπουλος, Δ. Κομνηνός, Μ. Μακκάς, Ν. Λωράνδος, Ε. Φωκάς, Γ. Οικονομίδης, Δ. Δημητριάδης, Ν. Γεωργόπουλος». Οι ιατροί Μ. Γερουλάνος και Β. Μπένσης είχαν οριστεί από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και το 1920 μέλη της ομάδας που ανέλαβε τον νοσούντα από δάγκωμα πιθήκου βασιλιά Αλέξανδρο, ο οποίος πέθανε από τοξιναιμία…

O Μαρίνος Γερουλάνος

Πώς εμπλέκονται οι Βρετανοί στον θάνατο Μεταξά;

Για τον θάνατο του Μεταξά, από τις πρώτες κιόλας μέρες, άρχισαν να ακούγονται διάφορα που ενέπλεκαν και άλλους. Ο Κ. Μανιαδάκης έριξε την ευθύνη στους γιατρούς κατηγορώντας τους για παραλείψεις, ενώ σε στενούς του φίλους είχε εκμυστηρευθεί πως «αν είχαμε πάει τον αρχηγό σε νοσοκομείο και μάλιστα σε τρίτη θέση, σίγουρα θα ζούσε». «Ύποπτη» είναι η ένεση που έγινε από τον Άγγλο γιατρό Harveg, ο οποίος συνόδευε τον Henry D’ Albiac (Πτέραρχο) και είχε μαζί του και την αναπνευστική συσκευή. Ποιος έδωσε την άδεια στον Harveg να κάνει την ένεση στον Μεταξά; Ο στενός του σύμβουλος Ιωάννης Διάκος. Αν δεν σας θυμίζει κάτι το όνομά του, αυτό το έχουμε αναφέρει και στο άρθρο μας για την αυτοκτονία (;) Κορυζή. Ο Διάκος ήταν ένα σκοτεινό και αινιγματικό πρόσωπο. Δημοσιογράφος, εξέδιδε την «Εφημερίδα των Ελλήνων». Εξ απορρήτων σύμβουλος του Μεταξά που συμμετείχε σε όλα τα υπουργικά συμβούλια! Συγκρούστηκε με τους υπουργούς Θεόδωρο Σκυλακάκη (παππού του σημερινού υπουργού) και Αλέξανδρο Παπαχελά (παππού του δημοσιογράφου Αλέξη Παπαχελά), οι οποίοι παραιτήθηκαν και εξορίστηκαν.

Ο Διάκος στάλθηκε από τον Γεώργιο Β’ στις 18 Απριλίου 1941, στο σπίτι του διαδόχου του Μεταξά, Αλέξανδρου Κορυζή, μετά από έναν έντονο καβγά που είχαν. Ο Διάκος βρήκε τη σύζυγο του Κορυζή και ανέβηκαν στον πάνω όροφο όπου βρισκόταν κλεισμένος ο πρωθυπουργός. Φτάνοντας στην πόρτα του δωματίου του Κορυζή άκουσαν δύο διαδοχικούς πυροβολισμούς. Μπαίνοντας στο δωμάτιο αντίκρισαν τον, δεξιόχειρα, Κορυζή νεκρό με ένα περίστροφο στο αριστερό (!) χέρι και ένα εικόνισμα της Παναγίας στο στήθος του… Ο Ιώαννης Νασιούλας είναι κατηγορηματικός: ο Μεταξάς δηλητηριάστηκε από τους Βρετανούς με εντολή Τσόρτσιλ.

Η δηλητηρίασή του έγινε με το βακτήριο Clostridium Botulinum, το Κλωστηρίδιο της Αλλαντίασης, που παράγει μια νευροτοξική πρωτεΐνη, την αλλαντική τοξίνη και προκαλεί την ασθένεια της αλλαντίασης. Το δηλητήριο αυτό, γνωστό κα ως «δηλητήριο φιδιού» λόγω της παραλυτικής του επίδρασης ήταν βραδείας δράσης, ώστε η ασθένεια που θα προκαλούσε να μην αντιμετωπιστεί έγκαιρα, ως αποτέλεσμα δηλητηρίασης. Η δηλητηρίαση έγινε με φαγητό ή ποτό που κατανάλωσε ο Μεταξάς μεταξύ 13-15 Ιανουαρίου 1941 στις συναντήσεις του με τους Βρετανούς και του προκάλεσε τροφιμογενή αλλαντίαση ή, το πιθανότερο, εντερική τοξιναιμία.

Σύμφωνα με την έκθεση των θεραπόντων ιατρών «η γενόμενη αιματοκαλλιέργεια απέβη αρνητική». Η καλλιέργεια όμως έγινε αφού είχαν χορηγηθεί στον Μεταξά αντιβιοτικά (σουλφαμίδες), οι οποίες ανέστειλαν την ανάπτυξη των όποιων ζητούμενων παθογόνων στο αίμα και η δηλητηρίαση δεν έγινε αντιληπτή από τους γιατρούς (η πενικιλίνη , που ίσως έσωζε τον Μεταξά παρασκευάστηκε βιομηχανικά το 1943). Ο Eppinger, τηλεφωνικά, έκανε τη σωστή διάγνωση: «Σήψη». Το δηλητήριο είχε απορροφηθεί από τον οργανισμό του Μεταξά προκαλώντας αργό θάνατο και στη συνέχεια αποβλήθηκε με την «κάθαρσή» του εντέρου.

Ιταλός αρματιστής αιχμαλωτίζεται από Βρετανό στρατιώτη στη Βόρειο Αφρική

Επίλογος

Δεν ήταν μόνο οι Μεταξάς και Κορυζής που είχαν «περίεργο» τέλος, αλλά και οι: William Rhodes Davis, μεγιστάνας του πετρελαίου (1/8/1941), Πρίγκιπας Jean, Δούκας της Guise, διάδοχος του θρόνου της Γαλλίας (25/6/1940), Λόρδος Lothian, πρέσβης της Μ. Βρετανίας στις Η.Π.Α. (12/12/1940), Ναύαρχος Francois Darlan (24/12/1942), Reinhard Heydrich, Υπαρχηγός Abwehr (4/6/1942), Wladyslaw Eugeniusz Sikorski, Πολωνός στρατιωτικός και πολιτικός (4/7/1943),Τσάρος Boris της Βουλγαρίας(28/8/1943), Benito Mussolini (28/4/1945), αλλά και ο σπουδαίος γιατρός Hans Eppinger, στις 25/9/1946, λίγο πριν τη Δίκη της Νυρεμβέργης!

Όλοι αυτοί, με κάποιον τρόπο, είχαν στοχοποιηθεί από τον Τσόρτσιλ και τους ανωτέρους του στο «The Focus».

Ο Σπυρίδων Παξινός, Διοικητής της Ασφάλειας Αθηνών, σε δεξίωση της Βρετανικής πρεσβείας στο Κάιρο το 1942, έκανε το λάθος να πει σ’ έναν Άγγλο διπλωμάτη ότι γνωρίζει τα πάντα για τον θάνατο του Μεταξά και γράφει σχετικό βιβλίο που δεν θα ικανοποιούσε καθόλου τους Βρετανούς, όπως τόνισε. Την επόμενη μέρα συνελήφθη από τους Βρετανούς ως συνεργάτης των Γερμανών και φυλακίστηκε στην Συρία! Μετά τον πόλεμο πήγε στο Πακιστάν. Εκεί, συγκεκριμένα στο Καράτσι δολοφονήθηκε από αγνώστους, κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες, τον Οκτώβριο του 1958. Στην Ελλάδα, δεν επέστρεψε ποτέ…

Πηγή: ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΑΣΙΟΥΛΑΣ, «Ο θάνατος του Ιωάννη Μεταξά», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ, 2024.
Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Νασιούλα για την πολύτιμη βοήθειά του.

Μιχάλης Στούκας

03.03.2025, 07:42 5 ΣΧΟΛΙΑ