Η ανατομία μιας συνέντευξης

Τάκης Σπηλιοπουλος

Ονομάζεται ξύλινος λόγος και είναι η συρραφή και η παράθεση κοινοτοπιών και τυποποιημένων εκφράσεων, που όταν συντεθούν δημιουργούν μια στομφώδη ομιλία, κενή περιεχομένου. Δεν απαιτείται από τον ομιλητή προετοιμασία, δεν χρειάζεται να διαθέτει ιδιαίτερη παιδεία και γνώση των πραγμάτων, συνήθως αρκεί να έχει σχετική εμπειρία στην πολιτική! Και επειδή ο ξύλινος λόγος είναι κενός περιεχομένου, δεν υφίσταται κριτική. Αυτοί είναι λόγοι που τον καθιστούν πολύ δημοφιλή στην πολιτική.

Σας συνιστώ να κάνετε το πείραμα με τον πίνακα που συνοδεύει το άρθρο, για να διαπιστώσετε πόσο εύκολο είναι να εκφωνήσετε μια ομιλία! Αρχίστε να διαβάζετε οποιαδήποτε φράση από την πρώτη στήλη και συνεχίστε με οποιαδήποτε φράση από τη δεύτερη, την τρίτη και την τέταρτη στήλη. Με πάρα πολλούς διαθέσιμους συνδυασμούς, θα μιλάτε για περίπου 10 λεπτά, με «εξεζητημένες» εκφράσεις, χωρίς όμως να λέτε τίποτα. Θα εκπλαγείτε αλλά και θα απομυθοποιήσετε, όσοι δεν το έχετε κάνει ακόμη, τις πολιτικές ομιλίες (πάρα πολλών πολιτικών όλων των αποχρώσεων).

Κάντε στη συνέχεια το εξής: Αντικαταστήστε μια από τις τέσσερις στήλες του πίνακα, με τις παρακάτω φράσεις (που περιέχονται αυτούσιες σε συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα στην Αυγή) και θα συνθέσετε ένα μεγάλο απόσπασμα απ’ όσα είπε ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης στη συνέντευξη του στη εφημερίδα:

1.«Θέλουμε και προσδοκούμε διαρκή διάλογο με τα κοινωνικά στρώματα, ώστε να γίνουν σημαίες μάχης».

2. «Θα παρουσιάσουμε τους βασικούς άξονες ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου, που, στη βάση μιας νέας συμμαχίας μισθωτής εργασίας και υγιούς μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, θα έχει ως στόχο την αναδιάταξη του παραγωγικού προτύπου για μια οικονομία που θα στηρίζει τις ανάγκες των πολλών. Για μια ανάπτυξη βιώσιμη, που θα σέβεται το περιβάλλον».

3.«Το βέβαιο είναι ότι οι εξελίξεις θα απαιτήσουν απαντήσεις από όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις. Και το ακόμα πιο βέβαιο είναι ότι εμείς απευθυνόμαστε με πολύ καθαρές θέσεις και προθέσεις στη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία.».

4.«Όποτε και αν έρθουν οι επόμενες κάλπες, μια εντολή θα ζητήσουμε από τον ελληνικό λαό, για όλες τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις της δημοκρατίας και της προόδου: να ορθώσουν την συμπόρευσή τους απέναντι στον οδοστρωτήρα της Νέας Δημοκρατίας.»

5.«Είμαστε υποχρεωμένοι να συντονίσουμε τον βηματισμό, την ανασυγκρότηση, τις τακτικές μας, με τις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας».

6.«Το κόμμα είναι ένα εργαλείο αγώνα, ένα επιτελείο μάχης για την κοινωνική πλειοψηφία. Και οφείλει κάθε φορά, σε κάθε στιγμή, να προσαρμόζεται για να είναι αποτελεσματικό».
7.«Σε μια στιγμή όπως η σημερινή, η Αριστερά και η προοδευτική παράταξη, οφείλουμε να οργανώσουμε μια νέα αισιοδοξία σε πολιτικό κίνημα».

8.«Διατηρώντας ο καθένας τις ιδιαίτερες απόψεις του και παλεύοντας γι’ αυτές, ξέρουμε να τις εντάσσουμε στο μεγάλο ρεύμα της μάχης για την κοινωνική δικαιοσύνη».

9.«Φροντίζουμε, πάντα και με επιμονή, η εικόνα τού καθενός από μας, να είναι μια εικόνα καθαρότητας, διαφάνειας και αφοσίωσης στα συμφέροντα της κοινωνικής πλειοψηφίας».

10.Η επαφή με τον κόσμο που θέλουμε να εκπροσωπούμε, είναι το οξυγόνο για τον ΣΥΡΙΖΑ. Και από την ώρα που το κόμμα ανοίγεται με κάθε τρόπο σ' αυτό τον κόσμο, μπορούμε να είμαστε όχι μόνο αισιόδοξοι αλλά και σίγουροι».

Ενδεχομένως οι άνθρωποι που ασχολούνται με τα θέματα στρατηγικής και πολιτικής επικοινωνίας στον ΣΥΡΙΖΑ να εκτιμούν πως ο κώδικας επικοινωνίας όπως εκφράζεται στη συγκεκριμένη συνέντευξη, εξακολουθεί να είναι λειτουργικός και αποτελεσματικός, καθώς απευθύνεται στον πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ, στο 3%, αυτό που συνήθως ενημερώνεται από την κομματική ΑΥΓΗ, που φιλοξένησε τη συνέντευξη.

Το πρόβλημα είναι όταν επιχειρεί ο ομιλητής να ξεφύγει για λίγο από την ασφάλεια των κλισέ. Αναφέρει για παράδειγμα επί λέξει στην Αυγή της Κυριακής ο Αλέξης Τσίπρας: «Να μην ζητάει εκλογές (ο Κ. Μητσοτάκης) προσπαθώντας να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά την πανδημία και την αγωνία χιλιάδων συγγενών που οι δικοί τους άνθρωποι βρίσκονταν στις εντατικές».

Αν ήμουν στη θέση του Αλέξη Τσίπρα και μόνο γι’ αυτό, θα είχα πετάξει με τις κλωτσιές από την Κουμουνδούρου, αυτόν που ανέλαβε για λογαριασμό του να απαντήσει στις ερωτήσεις της εφημερίδας.

Ο άνθρωπος που είδε χιλιάδες συγγενείς πίσω από τους 22 νοσηλευόμενους στις εντατικές, δεν έχει θέση δίπλα στον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Τον εκθέτει όπως πολύ πιθανόν τον είχε εκθέσει προ ημερών στη Βουλή, όταν ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε στην ομιλία του προβληματισμένος από την αύξηση των κρουσμάτων στη Γερμανία, λόγω της επαναλειτουργίας όπως είπε των σχολείων. Μόνο που τα σχολεία στη Γερμανία, δεν είχαν ακόμα ανοίξει.

Το ακόμη χειρότερο θα ήταν να είχε γράψει ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας τη συγκεκριμένη συνέντευξη στην Αυγή και την ομιλία του στη Βουλή. Ελπίζω πως όχι!

Το κρεσέντο της συνέντευξης, είναι η νοητική ακροβασία του συγγραφέως της, που ξεκινώντας από το θεώρημα «αφού διακινούνται από τον φιλικό τύπο και παράγοντες της Δεξιάς σενάρια για πρόωρες εκλογές», αυτό «φανερώνει τον κυνισμό, την ανευθυνότητα και τον απίστευτο τυχοδιωκτισμό του κ. Μητσοτάκη». Κατά το γνωστό παράδειγμα της επαγωγικής ιδιότητας, με το μπουζούκι και τον χωροφύλακα!

Πέραν τούτων ουδέν. Μάταια θα αναζητήσει ο αναγνώστης θέσεις, προτάσεις, στέρεα επιχειρήματα και κριτική επί των σημείων, από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Είναι ηλίου φαεινότερων (για να κάνουμε χρήση της ξύλινης γλώσσας) πως επικρατεί μεγάλη αμηχανία στον ΣΥΡΙΖΑ. Η προχειρότητα, η συχνή έκθεση σε χοντρά λάθη του επικεφαλής του κόμματος, η ένδεια επιχειρημάτων και ρεαλιστικής αντιπρότασης, κάνουν ευάλωτο το κόμμα και απομειώνουν το κύρος του Αρχηγού.

Ευτυχώς για τον ΣΥΡΙΖΑ δεν προβλέπονται εκλογές σύντομα και αυτό θα του δώσει τη δυνατότητα να ανασυγκροτηθεί οργανωτικά και προγραμματικά. Να βρει εσωτερικά τις απαιτούμενες ισορροπίες και να τιθασεύσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις.

Είτε διαφωνεί, είτε συμφωνεί κανείς με τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, είναι αδήριτη ανάγκη για τη λειτουργία του πολιτεύματος, να υπάρχει ισχυρή αντιπολίτευση και ρεαλιστική αντιπρόταση για τη διακυβέρνηση της χώρας.

Κατά τα λοιπά ισχύει το “Μείζονες γαρ ορέξεις, μείζονας ενδείας ποιεύουσιν”. (Οι πολύ μεγάλες επιθυμίες, φέρνουν πολύ μεγάλες φτώχειες.) Δημόκριτος
Ο πίνακας πρωτοδημοσιεύτηκε στην “επιθεώρηση Πολιτικά”, στις αρχές της δεκαετίας του 1990.