Οι σκοταδιστές που δεν αντέχουν να βλέπουν την Εκκλησία να «πολιτεύεται»

Γράφει ο
Μάνος Οικονομίδης

Στον απόηχο του συλλαλητηρίου για τη Θεσσαλονίκη, της παρουσίας ιεραρχών, και της συνάντησης Ιερωνύμου-Τσίπρα που προηγήθηκε, επανήλθε στον δημόσιο διάλογο η προαιώνια αντιπαράθεση για τον ρόλο της Εκκλησίας. Για το αν πρέπει να «πολιτεύεται», ή να περιορίζεται στα «του οίκου της».

Η συζήτηση υπήρξε διαχρονικά υποκριτική. Και φυσικά ατελής ως προς τη σπονδυλική στήλη της ανάπτυξης των επιχειρημάτων κατά της «πολιτικής» Εκκλησίας.
Στην επιστήμη της πολιτικής επικοινωνίας, η διαχρονική αντοχή των δογμάτων, δηλαδή των θρησκειών, διδάσκεται με περίσσευμα παραδειγμάτων. Είναι άλλωστε κάτι που, ο καθένας μπορεί να κατανοήσει, φτάνει να επιτρέψει στο μυαλό και την καρδιά του να κοντοσταθούν και να σκεφτούν.
Κάθε θρησκεία, «βραχίονας» της οποίας είναι η Εκκλησία και οι ανά περιόδους λειτουργοί της, απευθύνονται σε ένα ακροατήριο χωρίς πεπερασμένα όρια. Πολύ περισσότερο, απευθύνεται και αγγίζει το συναίσθημά του, και δευτερευόντως τη λογική του. Γι’ αυτό και η ισχύς του μηνύματος και της παρέμβασής της είναι πληθυντικά πανίσχυρες και μη συγκρίσιμες παράμετροι, σε σχέση με άλλους «συλλέκτες κοινωνίας», όπως η πολιτική, οι τέχνες, τα γράμματα.
Με δεδομένη και διαπιστωμένη την παραπάνω δύναμη της Εκκλησίας, επαφίεται στους λειτουργούς της η αξιοποίησή της. Το γεγονός ωστόσο ότι, τα δόγματα επιβιώνουν… και μετά από εμάς, σε κάθε εποχή και συγκυρία, επιβεβαιώνει ότι ακόμη και οι όποιες ανορθογραφίες των λειτουργών τους, δεν έχουν μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.
Λόγω των συστατικών στοιχείων της παρουσίας της, η Εκκλησία φτάνει πολύ εύκολα σε πλατιές, σύνθετες και πολυεπίπεδες κοινωνικές μάζες. Φυσικά και τις επηρεάζει. Πάνω από όλα όμως, ακούει και κατανοεί την τάση των ρευμάτων κάθε εποχής και συγκυρίας.
Η Εκκλησία λοιπόν είναι ο πιο «πολιτικός οργανισμός» κάθε οργανωμένης κοινωνίας. Ο πιο μαζικός. Το… μεγαλύτερο κόμμα, που «πολιτεύεται» αενάως, χωρίς να χρειάζεται να αλλάξει την «ιδρυτική διακήρυξή» του. Αλλά να την επικαιροποιεί, ανάλογα με το πόσο χαρισματικοί είναι κάθε φορά οι λειτουργοί της, ώστε να κατανοούν την τάση της εποχής. Και να την εκφράζουν, αντί να μπαίνουν απέναντι, ως ενοχλητικά εμπόδια. Μεταξύ άλλων, και για τη δική τους επιβίωση.
Το να ζητάει κάποιος από την Εκκλησία να μην «πολιτικολογεί», δείχνει δυο πράγματα: Ότι ο ίδιος έχει βαθιά άγνοια των συνθηκών που επικρατούν στην κοινωνία. Και ότι διακρίνεται από ίχνη σκοταδισμού.
Όπως συμβαίνει με όσους σπεύδουν να αυτοπροσδιορίζονται: Προοδευτικοί, φιλελεύθεροι, μοντέρνοι. Με τον σχετικό αυτοπροσδιορισμό να απέχει, σχεδόν πάντα από την πραγματικότητα.
Τις περισσότερες φορές δε, να επιχειρεί να κρύψει τα ακριβώς αντίθετα στοιχεία ταυτότητας. Συντήρηση, ολοκληρωτισμός, σκοταδισμός…

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”)