Ο άγνωστος ήρωας Ιωάννης Εμμανουήλ

Ένα χειρόγραφο του Ιωάννη Εμμανουήλ που εντάσσεται σε εκείνα τα σπάνια και σημαντικά που διερευνήθηκαν από τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη αποκαλύπτει πως ήταν ένας απ' τους νεαρούς συντρόφους του Ρήγα που μοιράστηκαν μαζί τον θάνατο και τη δόξα - αποκαλύπτει ο Γιάννης Κοκκώνας.

Η ιστορία του εντυπωσιάζει: Ο άγνωστος ήρωας Ιωάννης Εμμανουήλ γεννήθηκε το 1774 στην Καστοριά και είχε έναν μικρότερο αδελφό, τον Παναγιώτη, που επίσης εκτελέσθηκε με τον Ρήγα. Από την Πέστη - όπου σπούδαζε - πήγε στη Βιέννη και εκεί, φοιτητής Ιατρικής, γνώρισε τον Ρήγα, το φθινόπωρο του 1796. Ενώ το 1797 ενθουσιάστηκε με τα επαναστατικά σχέδιά του, όπως φαίνεται και από το αισιόδοξο αλληγορικό πατριωτικό στιχούργημα με τίτλο «Ωδάριον συγχαριστικόν εις το νέον έτος προσφωνηθέν τοις ομογενέσι και φιλοπάτρισιν υπό Ιωάννου Εμμανουήλ του Καστοριανού» (αποτελείται από 78 δεκατρισύλλαβους ιαμβικούς στίχους, σαν του «Θούριου»).
Στους τελευταίους στίχους η θεά Αθηνά, που τα χέρια της είναι δεμένα με σίδερα, περιμένει να ομονοήσουν οι Ελληνες για να έλθει η μέρα της Ελευθερίας: «Παντού με ενθυμείται, πατρίς δεν το πλανά/ Να το κρατήση ξένη, αλλ' έχει τας καλάς/ Αθήνας ν' αναστήση, εφ' ου μεταβολάς/ Αμεταβλήτους πάθη Εκάτη η δεινή/ Και λάψ' η φίλη πάλιν Πατρίς μας η κλεινή».

Ο Ιωάννης Εμμανουήλ ήταν απ' τους τελευταίους που συνέλαβε η αυστριακή αστυνομία, στην ανάκριση ομολόγησε ότι γνώριζε τον Ρήγα, ότι είχε παραλάβει από τον ίδιο ένα χειρόγραφο του «Θούριου» και επίσης ότι ο Ρήγας του έδωσε κρυφά σε ένα καφενείο της Βιέννης τρία αντίτυπα της επαναστατικής προκήρυξης.

Στα τέλη Ιουνίου του 1798, ο 24χρονος Ιωάννης Εμμανουήλ και ο αδελφός του εκτελέσθηκαν στο Βελιγράδι, μαζί με τον Ρήγα και άλλους πέντε συντρόφους του. Νέα στοιχεία για τη δράση του προκύπτουν από το σπάνιο χειρόγραφο «Μαθηματάριο», των αρχών του 18ου αιώνα, που αποτελείται από 310 φύλλα.

Στην παρακάτω εικόνα απεικονίζεται τμήμα του σπάνιου χειρόγραφου του Ιωάννη Εμμανουήλ όπου εικονίζεται ο Ρήγας Βελεστινλής σε σχέδιο του συντρόφου του