Το πρόβλημα της χώρας μας βρίσκεται στον τρόπο λειτουργίας των Υπουργείων…

Έτσι κι αλλιώς δεν έχει σημασία, όσο δεν αλλάζει το σκεπτικό επιλογής των Υπουργών
Χλωμός ο προεκλογικός ανασχηματισμός
Το πρόβλημα της χώρας μας βρίσκεται στον τρόπο λειτουργίας των Υπουργείων, 
  
Γράφει ο Νίκος Αναγνωστάτος

Ο πολυαναμενόμενος ανασχηματισμός, έγινε και φαίνεται απογοήτευσε όλους αυτούς που περίμεναν εκπλήξεις ως προς τους υπουργοποιημένους. Ώδινεν όρος και έτεκεν μυν. Έκαναν και αυτοί το λάθος να νομίσουν ότι αν θα υπήρχαν τρανταχτά ονόματα, ,  κάτι που δεν έγινε έτσι κι αλλιώς, έστω και από την αντιπολίτευση, θα είχε θετική συνέπεια στην εξέλιξη του κυβερνητικού έργου. Η ανάλυση που θα δώσω εδώ, δεν είναι ούτε αντιπολιτευτική, ούτε συμπολιτευτική, προς έκπληξη αρκετών, αλλά μια σε βάθος, επιτρέψτε μου, ανάλυση των παραμέτρων και προϋποθέσεων επιλογής των κατάλληλων Υπουργών.  

Θα αναλύσω πως και γιατί τα ονόματα των Υπουργών, πολύ μικρή αξία και σημασία έχει, αν όχι καθόλου σε πολλές περιπτώσεις, όσον αφορά την επιτυχία του κυβερνητικού έργου. Ένας Υπουργός για να παράξει έργο,  θα πρέπει πριν από όλα να είναι ικανό άτομο που γνωρίζει από διοίκηση, με εμπειρία, γνώσεις και δράση στη ζωή, που θα εγγυάται την επιτυχία στο αντικείμενο που καλείται να αποδώσει.  Να γνωρίζει το σκεπτικό των εργαζομένων και τον τρόπο μεγιστοποίησης της απόδοσής τους, ανάλογα των ικανοτήτων και προ πάντων των ιδιαίτερων κλίσεων και ενδιαφερόντων τους. Να έχει ζήσει τα προβλήματα του εργοδότη και τον τρόπο αντιμετωπίσεως δυσχερειών και προβλημάτων μιας επιχείρησης. Τούτο διότι το Υπουργείο είναι μια μεγάλη επιχείρηση, στην οποία δεν μπορείς να κάνεις ό,τι θα έκανες σε μια δική σου επιχείρηση, διότι ενυπάρχει και η πολιτική πλευρά του θέματος, η οποία πολλές φορές είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπίσεις από την ουσιαστική επιτυχία αποτελεσμάτων του Υπουργείου.
Διέκρινε κανείς ποτέ ένα τέτοιο σκεπτικό, διαχρονικά, όποτε έγινε ανασχηματισμός; Αμφιβάλω πολύ. Αντιθέτως τα κριτήρια  επιλογής υπουργού είναι, πρώτον και κύριο η πολιτική και κομματική του δύναμη και επιρροή. Αυτά τα άτομα κατέχουν πάντοτε κάποιο υπουργείο.  Ένα δεύτερο στοιχείο επιλογής υπουργού είναι η εσωτερική κομματική ισορροπία και ένα τρίτο είναι η γεωγραφική ισορροπία, έτσι ώστε να εκπροσωπούνται στην κυβέρνηση όλες κατά το δυνατόν οι περιφέρειες της Ελλάδος. Επομένως κάθε υπουργικό συμβούλιο ενός τέτοιου σκεπτικού, είναι εκ των προτέρων μειωμένων προσδοκιών.
Λίγοι πολιτικοί έχουν παρόμοια προσόντα και εμπειρίες, αλλά και αυτοί ακόμη, εκτός εξαιρέσεων όπως σε κάθε κανόνα, έχουν κύριο μέλημά τους, την επανεκλογή τους. Το συμπέρασμα επομένως που αβίαστα βγαίνει, είναι ότι οι υπουργοί δεν θα πρέπει να είναι βουλευτές, αλλά θα πρέπει να επιλέγονται από την αγορά, άτομα εγνωσμένης ικανότητας και εμπειρίας που έχουν εργασθεί και δημιουργήσει με επιτυχία επιχειρηματικό και μπορικό έργο, ή ξεχωριστό και αξιέπαινο πνευματικό. Ο Αντώνης Σαμαράς το είχε πάντοτε στο πρόγραμμά του, αλλά φαίνεται υπέρτερες δυνάμεις δεν του επέτρεψαν.
Η επόμενη κυβέρνηση, ως μια καλή αρχή, ας εφαρμόσει το πιο πάνω  σκεπτικό από τα παραγωγικά υπουργεία, όπου το δυνατό επιχειρηματικό μυαλό, θα έχει θετικά αποτελέσματα στις επενδύσεις και στην παραγωγικότητα. Υα υπόλοιπα Υπουργεία ας τα δώσει σε βουλευτές για να ικανοποιήσει και την πλευρά αυτή και σταδιακά ας προχωρεί στην πλήρη εξωκοινοβουλευτική υπουργοποίηση. Ένα ακόμη σημαντικό θέμα με το Υπουργικό Συμβούλιο, είναι ο αριθμός των Υπουργών ο οποίος σήμερα έχει υπερβεί κάθε προηγούμενο. Ουδέποτε μέχρι τώρα το Υπουργικό

Συμβούλιο αποτελείτο από 53 άτομα. Το πρόβλημα είναι ότι ο αριθμός των υπουργών είναι άμεσα συνδεδεμένος με τα πολιτικά και κομματικά κριτήρια που αναφέραμε στην αρχή. Κανένα πολιτισμένο κράτος στην Ευρώπη έχει περισσότερους από 16-18 Υπουργούς. Από τη στιγμή που δεν θα υπεισέρχονται οι βουλευτές στις υπουργοποιήσεις, δεν θα υπάρξει πρόβλημα να μειωθεί ο αριθμός στα ευρωπαϊκά επίπεδα.
Η λειτουργία των Υπουργείων είναι το επόμενο πολύ σοβαρό πρόβλημα. Έχω προσωπική σκληρή εμπειρία ως προς το τι συμβαίνει στα Υπουργεία και πόσο παραγωγικοί και αντικειμενικοί είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι. Κατ’ αρχήν κανείς υπουργός γνωρίζει τι συμβαίνει στο Υπουργείο του και δεν θα ήταν δυνατό να τα γνωρίζει όλα έτσι κι’ αλλιώς. Η λεγόμενη πάσχουσα δημόσια διοίκηση από εδώ ξεκινάει και συνεχίζει ακάθεκτη και ανενόχλητη σε μια δημοσιοϋπαλληλική διακυβέρνηση αν όχι ανάσχεση της διακυβέρνησης. Τούτο για διάφορους λόγους, κυριότεροι των οποίων είναι:
Πρώτον διότι ο Υπουργός διοικεί το Υπουργείο και δεν το εποπτεύει και κατευθύνει όπως θα έπρεπε. Κάθε έγγραφο εισερχόμενο και εξερχόμενο περνάει από τον Υπουργό. Απαράδεκτο! Η δουλειά και ευθύνη του Υπουργού είναι να χαράσσει την πολιτική του υπουργείου και να παρακολουθεί την αποτελεσματική εκτέλεσή της και όχι να εγκρίνει ή να απορρίπτει κάθε αίτημα ή θέμα των πολιτών, που είναι αρμοδιότητα της δημόσιας διοίκησης. Τούτο καθιερώθηκε διότι αποσκοπεί στην άγραν ψήφων από τους ενδιαφερόμενους ταλαίπωρους πολίτες.
Δεύτερον διότι ο Υπουργός δεν συνεργάζεται με τους αρμόδιους διευθυντές του υπουργείου του, όπως θα έπρεπε, διότι αυτοί γνωρίζουν καλύτερα από οιονδήποτε σύμβουλο του Υπουργού το κάθε υπηρεσιακό θέμα και αυτός είναι κατά το οργανόγραμμα του υπουργείου. Κάθε Υπουργός  προσλαμβάνει, εν πολλοίς, ανεξέλεγκτο αριθμό συμβούλων, με την εισήγηση των οποίων παίρνει τις αποφάσεις. Λυπηρό είναι το γεγονός ότι οι Σύμβουλοι αυτοί των Υπουργών, έχουν πολλές φορές, λιγότερες γενικές γνώσεις από τους αρμόδιους Διευθυντές, για να μην μνημονεύσω ότι μερικοί προσλαμβάνονται για να έχουν απασχόληση και έναν καλό μισθό, παρά να προσφέρουν υπηρεσίες.
Τρίτον με δεδομένο ότι δεν ακούγονται οι αρμόδιοι δημόσιοι υπάλληλοι από τον Υπουργό, χαλαρώνει το ενδιαφέρον τους για το καθήκον τους και ασχολούνται είτε στο να … διευκολύνουν πολίτες όταν έχουν δυσκολίες ή δημιουργημένες δυσκολίες, και να γνωρίζουν ότι κανείς δεν θα τους ενοχλήσει, ούτε ο Υπουργός, απλά διότι ο Υπουργός, ως αρμόδιος να τους ελέγξει αν χρειαστεί, δεν αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα την οποία του παρουσιάζουν οι υπάλληλοι αυτοί, είτε δεν θέλει να τους δυσαρεστήσει αφού ξέρει ότι αυτοί είναι που θα του υποδείξουν, έστω μέσω των συμβούλων του, το νόμιμο το ισχύον και ό,τι άλλο απασχολεί τον Υπουργό, είτε ακόμη ν παίζουν πασιέντσα στον υπολογιστή, ή να πηγαίνουν για δουλειές τους.
Τέταρτον, ο κομματισμός που εισήγαγε ο Ανδρέας, έχει διαβρώσει όλο το Δημόσιο. Μια καλή αρχή είναι αυτό που πρώτος είχα προ καιρού προτείνει. Οι Γενικοί Γραμματείς να ορίζονται με θητεία μέσω διαγωνισμού ή άλλου ουσιαστικού και αξιοκρατικού τρόπου επιλογής και όχι προσχηματικού τρόπου επιλογής των «δικών μας».
Άρα υπό αυτές τις προϋποθέσεις, δεν πρόκειται ποτέ να φτιαχτεί μια σωστή και δημιουργική δημόσια διοίκηση, η οποία είναι η εκ των ων ουκ άνευ ανάγκη για την παραγωγική λειτουργία του Υπουργείου. Προτάσεις συγκεκριμένες σε άλλο σημείωμα.
Νίκος Αναγνωστάτος
e-mail: nanagnostatos@gmail.com
Thiakos.blogspot.com