Ο Παπαγγελόπουλος «πατέρας» της νομιμοποίησης του παρανόμως κτηθέντος αποδεικτικού υλικού

Παναγιώτης Τσιμπούκης

30/06/2020

Ο «πατέρας» της ιδέας για την νομιμοποίηση  του παρανόμως κτηθέντος  αποδεικτικού   υλικού, όσο περίεργο και εάν ακούγεται  και όσο εάν αντιδρά σήμερα ο ίδιος, είναι ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος.

Σε ανείπωτο χρόνο, τον Δεκέμβριο του 2015, τότε δηλαδή που η σκευωρία της Novartis ήταν ακόμη άυλη ιδέα και έκανε τα πρώτα βήματα η υλοποίηση της, ο κ. Παπαγγελόπουλος είχε καταθέσει στην Βουλή (24.12.2015) σχετική τροπολογία.

Η τότε «τροπολογία Παπαγγελόπουλου» είχε κατατεθεί στο νομοσχέδιο για την επέκταση του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια και είχε ως στόχο - όπως ανέφερε η αιτιολογική έκθεση- να δίνεται η «δυνατότητα αξιοποίησης αποδεικτικών μέσων, η χρήση των οποίων, με τον υφιστάμενο νομικό καθεστώς, θα μπορούσε να εμποδιστεί, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό διερεύνησης και τιμώρησης πράξεων μεγάλης απαξίας όπως κακουργημάτων φοροδιαφυγής».

Η διάταξη που προωθούσε ο κ. Παπαγγελόπουλος, ουσιαστικά παρέκαμπτε το "σκόπελο" του άρθρου 177 παράγραφος 2 του παλαιού Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, κατά το οποίο "αποδεικτικά μέσα που έχουν αποκτηθεί με αξιόποινες πράξεις ή μέσω αυτών, δεν λαμβάνονται υπόψη για την κήρυξη της ενοχής, την επιβολή ποινής ή τη λήψη μέτρων εξαναγκασμού, εκτός αν πρόκειται για κακουργήματα που απειλούνται με απειλή ισόβιας κάθειρξης και εκδοθεί για το ζήτημα αυτό ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του δικαστηρίου".

Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι η χρησιμοποίηση στην ποινική δίκη απαγορευμένου αποδεικτικού μέσου προσβάλλει το δικαίωμα υπεράσπισης του κατηγορουμένου και δημιουργεί απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας, σύμφωνα με το άρθρο 171 παρ. 1 δ' του παλαιού Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Στο άρθρο αναφέρεται χαρακτηριστικά:

1. Στις περιπτώσεις πράξεων κακουργηματικού χαρακτήρα, που υπάγονται στην αρμοδιότητα του εισαγγελέα Οικονομικού εγκλήματος ή του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς, δεν εφαρμόζεται η παράγραφος 2 του άρθρου 177 του Κ.Π.Δ., εφόσον το αποδεικτικό μέσο αφορά πληροφορίες ή στοιχεία στα οποία οι ανωτέρω εισαγγελείς έχουν δυνατότητα πρόσβασης κατά το άρθρο 17Α παράγραφος 8 εδάφιο α του ν. 2523/1997 και του άρθρου 2 παράγραφος 5 εδάφιο α΄ του ν. 4022/2011

2. Η χρήση του παραπάνω αποδεικτικού μέσου κατά την παραπομπή και τη δίκη γίνεται δεκτή εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι:

α) η βλάβη που προκαλείται με την κτήση είναι σημαντικά κατώτερη από τη βλάβη ή τον κίνδυνο που προκάλεσε η ερευνώμενη πράξη,

β) η απόδειξη της αλήθειας θα ήταν διαφορετικά αδύνατη και

γ) η πράξη με την οποία το αποδεικτικό μέσο αποκτήθηκε δεν προσβάλλει την ανθρώπινη αξία.

Τότε, το 2015, η «τροπολογία Παπαγγελόπουλου», είχε προκαλέσει φόβο και έκπληξη στον δικηγορικό κόσμο.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που είχε εκδώσει τότε(24.12.2015) ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών η «τροπολογία Παπαγγελόπουλου», «επιτρέπει τη χρήση παρανόμως αποκτηθέντων αποδεικτικών μέσων σε υποθέσεις που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος ή του Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς (δηλαδή τα λεγόμενα «σκάνδαλα διαφθοράς»).

Τα χρόνια πέρασαν οι πολιτικοί ρόλοι άλλαξαν, αλλά οι ενέργειες και τα κείμενα παραμένουν και γράφουν την ιστορία τους, ενώ παράλληλα αποτελούν αποδείξεις ή με άλλα λόγια «Verba volant, scripta manent» ( "τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν").