Το συννεφιασμένο πρωινό της 6ης Ιουνίου 1944, για πολλούς ιστορικούς, ήταν η πιο σημαντική ημέρα του Β΄ ΠΠ. Ήταν η ημέρα που η πλάστιγγα έγειρε οριστικά υπέρ των συμμαχικών δυνάμεων και συνεπώς ξεκίνησε το τέλος της επέλασης των Ναζί και των αρρωστημένων ορέξεων του Αδόλφου Χίτλερ. Πρόκειται για την απόβαση των συμμαχικών δυνάμεων στην Νορμανδία, την μεγαλύτερη, την πιο ριψοκίνδυνη αλλά και φιλόδοξη εκστρατεία που επιχειρήθηκε ποτέ στα στρατιωτικά χρονικά, που εν πολλοίς έκρινε την έκβαση του Β΄ΠΠ υπέρ των συμμαχικών δυνάμεων.
Τον Ιανουάριο του 1944 άρχισε να προετοιμάζεται η επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Επικυρίαρχος» (Operation Overlord). O αμερικανός στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ ορίστηκε ανώτατος διοικητής, με βρετανούς διοικητές στο στρατό ξηράς, στο ναυτικό και την αεροπορία. Για την πραγμάτωσή της, οι σύμμαχοι κινητοποίησαν 3.500.000 άνδρες, πάνω από 10.000 αεροπλάνα, 3.500 ανεμοπλάνα, και περίπου 5.000 αποβατικά και μεταφορικά πλοία, και εκατοντάδες τεθωρακισμένα άρματα αμφίβιων και άλλων αποστολών.
Σκοπός της απόβασης ήταν να διασπάσουν τις γερμανικές δυνάμεις, να δημιουργήσει προγεφύρωμα μέσω της Γαλλίας, από την πόλη Καν έως το Χερβούργο, από το οποίο οι συμμαχικές δυνάμεις θα περνούσαν στρατεύματα από τη Μεγάλη Βρετανία στην ηπειρωτική Ευρώπη, ούτως ώστε να ανακουφιστεί το Ανατολικό Μέτωπο από τη Γερμανική πίεση.
Σύμφωνα με το σχέδιο, η επίθεση θα γινόταν σ’ ένα στενό μέτωπο στη Νορμανδία, στις βόρειες ακτές της Γαλλίας, από πέντε σώματα στρατού. Οι ακτές της απόβασης έφεραν τις κωδικές ονομασίες Utah (Γιούτα), Omaha (Όμαχα), Gold (Χρυσός), Juno (Ήρα) και Sword (Σπαθί).
Η προετοιμασία για την επίθεση απέναντι στις βρετανικές ακτές κράτησε για μήνες. Η επιλογή της θέσης ήταν ένα από τα μυστικά που κρατήθηκαν, και η ημερομηνία της απόβασης ήταν αβέβαιη μέχρι και την τελευταία στιγμή. Τελικά η ημερομηνία εφαρμογής του σχεδίου για την απόβαση στην Νορμανδία ορίσθηκε στις 1 Μαΐου 1944. Μεταπείσθηκε στις 5 Ιουνίου 1944 για να μπορέσουν να συγκεντρωθούν οι απαιτούμενες δυνάμεις στις αγγλικές ακτές. Λόγω της κακοκαιρίας, η απόβαση αναβλήθηκε για άλλες 24 ώρες και έτσι άρχισε τις πρώτες πρωινές ώρες της 6ης Ιουνίου 1944. Παρά τις βαριές απώλειες, ο σκοπός της απόβασης πέτυχε και τα στρατεύματα πέρασαν από την Μεγάλη Βρετανία στην Ηπειρωτική Ευρώπη, βάζοντας έτσι την αρχή του τέλους της κυριαρχίας του φασισμού.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Η Ελλάδα δεν είχε επίσημη στρατιωτική συμμετοχή στην Απόβαση της Νορμανδίας, καθώς ήταν υπό Γερμανική κατοχή εκείνη την περίοδο. Ωστόσο, Έλληνες ναυτικοί και αξιωματικοί συμμετείχαν στην απόβαση με το Βασιλικό Ναυτικό της Μεγάλης Βρετανίας.
Δυστυχώς, δεν υπήρξε συμμετοχή τμημάτων του Ελληνικού στρατού, γιατί (α) η 3η Ορεινή Ταξιαρχία και ο Ιερός Λόχος πολεμούσαν στο Ιταλικό μέτωπο, ενώ (β) οι δύο Ελληνικές ταξιαρχίες που σχηματίσθηκαν στην Αίγυπτο το 1941 είχαν διαλυθεί την περασμένη χρονιά μετά τα κομμουνιστικά κινήματα που εκδηλώθηκαν σε τρία κύματα: το Μάρτιο 1943, τον Ιούλιο 1943 και, το αποκορύφωμα, τον Απρίλιο 1944, με την ανταρσία του Ναυτικού.
Στην Απόβαση της Νορμανδίας η Ελλάδα έλαβε μέρος στην πρώτη γραμμή της μάχης μόνο με έξι σκάφη συνολικά και 155 στρατιώτες, διότι ο υπόλοιπος στόλος ναυμαχούσε στην Μέση Ανατολή. Συγκεκριμένα συμμετείχε με τις δύο κορβέτες «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» και «ΚΡΙΕΖΗΣ» και με τέσσερα εμπορικά πλοία. Η αποστολή αυτή είχε χαρακτηριστεί «κονβόι του θανάτου», γιατί τα εμπορικά πλοία, άοπλα και ανυπεράσπιστα, έπρεπε να φτάσουν σε κοντινή απόσταση από τις ακτές, δηλαδή εντός της ακτίνας βολής των Γερμανικών πολυβολείων. Σε κάθε πλοίο επέβαιναν και 3-4 αξιωματικοί του πολεμικού ναυτικού, που χειρίστηκαν τα εκρηκτικά που χρησιμοποιήθηκαν για τη βύθιση των πλοίων.
Στον «ΤΟΜΠΑΖΗ» κυβερνήτης ήταν ο Πλωτάρχης Γεώργιος Παναγιωτόπουλος και στον «ΚΡΙΕΖΗ» ο Πλωτάρχης Δημήτριος Κιοσσές. Στο πλήρωμα του «ΤΟΜΠΑΖΗ» συμμετείχαν (μεταξύ άλλων) οι ανθυποπλοίαρχοι Παναγιώτης Παπαδιαμαντόπουλος, Νίκος Καλλιοντζής και Ρωμανός Νικολαΐδης, ο σημαιοφόρος Θεόδωρος Λυμπεράκης και ο έφεδρος σημαιοφόρος Μιχάλης Μαρής, ενώ στο πλήρωμα του «ΚΡΙΕΖΗ» συμμετείχαν οι ανθυποπλοίαρχοι Γρηγόρης Παυλάκης, Κλεάνθης Ζερβός και Γιώργος Βαζάκας, ο σημαιοφόρος Δημήτρης Ματάλας, ο έφεδρος σημαιοφόρος Σταύρος Νιάρχος, ο δίοπος Κωνσταντίνος Καρανικόλας και οι ναύτες Μιχάλης Παπανδρέου, Νίκος Μονοκρούσος, Ευστράτιος Καρπούζης και Γιώργος Παντελάρος.
Τα Ελληνικά πλοία τα οποία είχαν επανδρωθεί με έμπειρους αξιωματικούς του Ελληνικού Ναυτικού και άριστο προσωπικό από έφεδρους έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην επιχείρηση.
Στις 5 Ιουνίου 1044, οι ελληνικές κορβέτες έλαβαν το απόρρητο σήμα με το οποίο ενημερώνονταν για την έναρξη της επιχείρησης και ανέλαβαν να εκτελέσουν μια σημαντική αποστολή: Ανέλαβαν την προστασία των αποβατικών σκαφών που θα μετέφεραν την 50ή Βρετανική Μεραρχία μέχρι την ακτή «Gold» της Νορμανδίας, στα δυτικά των εκβολών του Σηκουάνα. Η αποστολή ήταν δύσκολη γιατί οι Γερμανοί είχαν δημιουργήσει στα στενά της Μάγχης τεράστια θαλάσσια ναρκοπέδια τα οποία δημιουργούσαν σημαντικό εμπόδιο που έφραζε το δρόμο στις συμμαχικές αποβατικές δυνάμεις προς τις γαλλικές ακτές.
Οι δύο ελληνικές κορβέτες απέπλευσαν από το Πόρτσμουθ συνοδεύοντας ένα στολίσκο αποβατικών, εν μέσω θαλασσοταραχής, εχθρικών ναρκοπεδίων και επιθέσεων από εχθρικά υποβρύχια και αεροσκάφη, μέχρι τις γαλλικές ακτές, όπου υποστήριξαν με πυρά την απόβαση των στρατευμάτων. Οι δύο Ελληνικές που έφτασαν στις 7 το πρωί στην ακτή της Νορμανδίας, βομβάρδισαν τις Γερμανικές αμυντικές εγκαταστάσεις ενώ οι Βρετανικές δυνάμεις έπλεαν με τα αποβατικά σκάφη, παρείχαν κάλυψη στη διάρκεια της μάχης και αντιμετώπισαν επιτυχώς επιθέσεις από καταδιωκτικά της Luftwaffe στη διάρκεια της ημέρας. Οι πρώτοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν ανάμεσα σε ανελέητα πυρά από τον γερμανικό στρατό, σκοτώνοντας πολλούς πριν καταφέρουν να φτάσουν τις ακτές.
Όταν ο συμμαχικός στόλος έφτασε στη Νορμανδία, τα ελληνικά πολεμικά παρέμειναν στα ανοικτά των ακτών προσφέροντας κάλυψη στα αποβατικά. Το απόγευμα και ενώ η μάχη μαίνονταν, στην περιοχή των ελληνικών πλοίων εκδηλώθηκε αεροπορική επίθεση της Λουτβάφε που αντιμετωπίστηκε από τα αντιαεροπορικά όπλα των πλοίων χωρίς να σημειωθούν απώλειες στα ελληνικά πολεμικά πλοία. Τις επόμενες δύο ημέρες, οι δύο ελληνικές κορβέτες ανέλαβαν να συνοδεύσουν τα άδεια εμπορικά και επιβατικά πλοία πίσω στην Αγγλία.
Εν συνεχεία συνέχισαν τους πλόες και τις περιπολίες στο στενό της Μάγχης μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1944, συμβάλλοντας στην προστασία, την ενίσχυση και τον ανεφοδιασμό των συμμαχικών προγεφυρωμάτων.
ΠΑΡΑΣΗΜΟΦΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ
Την 6η Ιουνίου 2004 στις επετειακές εκδηλώσεις για την συμπλήρωση των 60 χρόνων από την ηρωική απόβαση, ο Ναύαρχος Γρηγόρης Παυλάκης που υπηρετούσε ως Ύπαρχος στην κορβέτας «ΚΡΙΕΖΗΣ» την ημέρα της απόβασης στην Νορμανδία, παρασημοφορήθηκε από τον Πρόεδρο της Γαλλίας Ζακ Σιράκ. Ήταν ο μοναδικός Έλληνας που τιμήθηκε από τον τότε Γάλλο πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, με το ανώτατο παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής, και ανακηρύχτηκε Ιππότης της Γαλλικής Δημοκρατίας. Η ψυχολογία του εκείνη την στιγμή δεν ήταν καλή, διότι εκείνες τις ημέρες είχε χάσει την σύντροφο της ζωής του. Η στεναχώρια του ήταν αποτυπωμένη στο πρόσωπο του και ο Γάλλος Πρόεδρος τον ρώτησε που οφείλεται η κακή ψυχολογική του κατάσταση. Ο Ναύαρχος του απήντησε ότι μόλις προσγειώθηκε το αεροπλάνο στο αεροδρόμιο Σαρλ Ντε Γκωλ ενημερώθηκε για τον θάνατο της γυναίκας του, η οποία τρεις ημέρες πριν είχε πάθει εγκεφαλικό.
Ο Ναύαρχος Γρηγόρης Παυλάκης τιμήθηκε με 15 μετάλλια και παράσημα και ορίστηκε Πρέσβης της Ελευθερίας της Ευρώπης.
Ο Ναύαρχος Θεόδωρος Λυμπεράκης, ο οποίος την ημέρα της απόβασης υπηρετούσε στην κορβέτα «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» με τον βαθμό του Σημαιοφόρου τιμήθηκε για την δράση του από την βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ και από την Γαλλική κυβέρνηση λαμβάνοντες το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εκατοντάδες Έλληνες ομογενείς πολέμησαν εκείνη την ημέρα με τις δυνάμεις των ΗΠΑ, τόσο από αέρος όσο και στο έδαφος. π.χ Ο Επισμηναγός Νικόλαος Μπούρας με πτήση σε εξαιρετικά χαμηλό ύψος κατάφερε με απίθανους ελιγμούς να εξουδετερώσει τα πυροβολεία των Ναζί, σώζοντας εκατοντάδες ζωές, που διαφορετικά θα είχαν χαθεί στην προσπάθεια να καταληφθούν τα συγκεκριμένα πολυβολεία και γι αυτό του απονεμήθηκε ο διακεκριμένος σταυρός των ιπτάμενων και πολλά ακόμα βραβεία.
Ο Ευθύμιος Τσιμικλής, πεζικάριος του αμερικάνικου στρατού και συμμετείχε στην 4η Μεραρχία. Η μονάδα του Τσιμικλή ανέλαβε να «καθαρίσει» από τα ναζιστικά στρατεύματα την παραλία της Γιούτα.
Ο Έντι Λάμπρος αλεξιπτωτιστής στην 82η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία. Αποστολή της μονάδας του ήταν να συμμετάσχει στις μάχες της παραλίας Όμαχα. Εκεί δόθηκαν οι πιο σκληρές μάχες καθώς οι ναζί επέδειξαν ιδιαίτερη αντοχή στις κατά κύματα επιθέσεις των συμμαχικών δυνάμεων. Κατάφεραν να εξουδετερώσουν πολλούς εχθρούς και να καταλάβουν μερικά καίριας σημασίας στρατηγικά σημεία με πτώσεις πίσω από τις γραμμές του εχθρού. Σε μια από αυτές τις μάχες που έδωσαν, ο Έντι και οι συμπολεμιστές του, βρέθηκαν να πανηγυρίζουν την επιτυχία τους, ποζάροντας στον φωτογραφικό φακό, κρατώντας ως λάφυρο μια ναζιστική σημαία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
«ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ» NORMAN STONE
«D-DAY ΑΠΟΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΡΜΑΝΔΙΑ» Τζάιλς Μίλτον
«ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ» Σπίνου Κωνσταντίνου
«ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ» Τεύχος 11 Ιουνίου 1997
Ιστοσελίδα Liberal Άρθρο Περικλή Κωνσταντίνου «Η ελληνική συμμετοχή στην D-Day»
Γράφει ο Σπίνος Κωνσταντίνος
Kspin.gr@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου