Τι ήταν η Χρυσή Πλάκα του Πάιονηρ;

Η Χρυσή Πλάκα του Πάιονηρ είναι μια έκδοση εις διπλούν επίχρυσου πλακιδίου από αλουμίνιο, που αποτελεί εικονογραφημένο μήνυμα ειρήνης και φιλίας της ανθρωπότητας προς το Σύμπαν.
Βρίσκεται προσαρμοσμένη στο εσωτερικό των διαστημικών σκαφών Πάιονηρ 10 και Πάιονηρ 11…
Η αρχική ιδέα ανήκε στον Έρικ Μπέρτζες, κατά την επίσκεψή του στο Jet Propulsion Laboratory (JPL) στην Πασαντίνα της
Καλιφόρνια, στα πλαίσια του προγράμματος Μάρινερ 9. Συνοδευόμενος από τον Ρίτσαρντ Χόγκλαντ, αποτάνθηκε επίσης στον Δρα Καρλ Σάγκαν, που είχε εκφωνήσει ομιλία περί επικοινωνίας με εξωγήινα όντα σε μια διάσκεψη στην Κριμαία.
Ο Σάγκαν ενθουσιάστηκε με την ιδέα της αποστολής ενός μηνύματος της ανθρωπότητας με το διαστημικό σκάφος Πάιονηρ. Η NASA συμφώνησε και του παραχώρησε τρεις εβδομάδες για να συγκροτήσει ένα μήνυμα. Μαζί με το Δρα Φρανκ Ντρέικ επεξεργάστηκαν το μήνυμα, ενώ το σχέδιο έγινε από τη τότε σύζυγο του Σαγκάν, Λίντα Σάλτζμαν Σαγκάν. Η πρώτη πινακίδα εκτοξεύτηκε στο διάστημα με το Πάιονηρ 10 στις 2 Μαρτίου του 1972, και η δεύτερη ακολούθησε στις 5 Απριλίου 1973 με τον Πάιονηρ 11. Τα δύο διαστημικά σκάφη εγκατέλειψαν το ηλιακό σύστημα στη δεκαετία του ’80.

Περιγραφή
Οι πινακίδες παρουσιάζουν δυο εκπρόσωπους του ανθρώπινου γένους, έναν από το κάθε φύλο, μαζί με διάφορους γλύφους που παρέχουν πληροφορίες περί της προέλευσης του διαστημικού σκάφους. Η πλάκα είναι προσαρμοσμένη στα αμορτισέρ της κεραίας σε μια θέση προστατευμένη από τυχόν φθορές λόγω της διαστημικής σκόνης.
Διάδοχος της πινακίδας του Πάιονηρ ήταν αργότερα ένα πιο σύνθετο και λεπτομερές μήνυμα, ο ο χρυσός δίσκος του Βόγιατζερ που στάλθηκε στο διάστημα το 1977 με τα Βόγιατζερ 1 και Βόγιατζερ 2.

Ερμηνεία των γλύφων
Στην επάνω αριστερή γωνία της πλάκας απεικονίζεται σχηματικά η υπέρλεπτη μετάβαση του ουδέτερου υδρογόνου, του πιο άφθονου χημικού στοιχείου στο σύμπαν. Κάτω από αυτό το σύμβολο είναι μια μικρή κάθετη γραμμή που αντιπροσωπεύει το δυαδικό ψηφίο του αριθμού 1.
Η αναστροφή σπιν του ηλεκτρονίου ενός ατόμου υδρογόνου από σπιν πάνω σε σπιν κάτω μπορεί να θεωρηθεί ως μονάδα του μήκους (μήκος κύματος, 21 cm), καθώς επίσης και ως μονάδα του χρόνου (συχνότητα, 1.420 MHz). Με τη βοήθεια των δυο αυτών μονάδων εκφράζονται και ερμηνεύονται όλες οι μετρήσεις στις υπόλοιπες εικόνες. Σημειώνεται ότι αφού η πινακίδα έχει πλάτος 22,9 cm, η πραγματική μονάδα του μήκους (21 cm) θα μπορούσε κάλλιστα να έχει απεικονιστεί (σαν τις γραμμές του χάρακα), αλλά αυτό δεν θεωρήθηκε καλή ιδέα.
Άνδρας και Γυναίκα
Στην δεξιά μεριά της πινακίδας, η μορφή ενός άνδρα και μιας γυναίκας παρουσιάζονται μπροστά από το διαστημικό σκάφος. Δυο παράλληλες γραμμές στα δεξιά οριοθετούν το ύψος της γυναικείας φιγούρας, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται ο αριθμός 8 σε δυαδική μορφή. Εάν πολλαπλασιάσουμε τον αριθμό 8 με το μήκος που χαρακτηρίσαμε προηγουμένως λαμβάνουμε 8 * 21 cm = 168 cm.

Το υψωμένο δεξί χέρι του άνδρα θεωρείται ως φιλικός χαιρετισμός και σημάδι καλής θέλησης. Εκτός αυτού παρουσιάζει τις λεπτομέρειες των άνω άκρων και δείχνει ότι τα άκρα των ανθρώπων μπορούν να καμφθούν. Επίσης παρουσιάζει τον αντιτακτό αντίχειρα, που βοήθησε σημαντικά την εξέλιξη του ανθρώπου.
Αρχικά ο Σαγκάν ήθελε τους δυο ανθρώπους να δίνουν το χέρι τους, αλλά σύντομα συνειδητοποίησε ότι ένας εξωγήινος θα μπορούσε να θεωρήσει το ζευγάρι ως ένα ενιαίο πλάσμα παρά σαν δύο ανθρώπους.
Σχετική θέση του ήλιου στο γαλαξία και σε σχέση με 14 Πάλσαρς
Στο αριστερό μέρος της πλάκας απεικονίζεται ένα ακτινωτό σχέδιο με 15 γραμμές που ξεκινούν από το ίδιο κέντρο. Οι 14 γραμμές περιλαμβάνουν στο μήκος τους δυαδικούς αριθμούς, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν την περίοδο 14 γνωστών σε εμάς Πάλσαρ. Η περίοδος μετράται με μονάδα την υπέρλεπτη μετάπτωση του υδρογόνου, όπως αναφέρθηκε πριν. Εκτός αυτού οι τιμές αυτές καθορίζουν την αστρονομική εποχή της έναρξης της αποστολής, αφού η περίοδος των Πάλσαρς μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου.
Τα μήκη των 14 γραμμών παρουσιάζουν τις σχετικές αποστάσεις των Πάλσαρς από τον ήλιο του ηλιακού μας συστήματος. Ένα σημάδι στο τέλος κάθε γραμμής δίνει την συντεταγμένη στον κάθετο άξονα Ζ του γαλαξιακού συστήματος αναφοράς. Οι 14 Πάλσαρς επιλέχθηκαν με το σκεπτικό, ότι μερικοί Πάλσαρς μπορεί να μην είναι ορατοί από τη θέση μέσα στο Γαλαξία που θα έχουν τα όντα που θα ανακαλύψουν το μήνυμα. Έτσι η πολλαπλότητα επιλογών αυξάνει τις πιθανότητες σωστής ερμηνείας.
Η 15η γραμμή, που εκτείνεται πίσω από τις μορφές των ανθρώπινων όντων, δίνει την απόσταση του Ήλιου από το κέντρο του Γαλαξία.
Ηλιακό σύστημα
Στο κατώτατο σημείο της πινακίδας είναι μια σχηματική αναπαράσταση του ηλιακού συστήματος καθώς και μια μικρή εικόνα του διαστημικού σκάφους, και η τροχιά του που ξεκινάει από την Γη, περνάει από τον Δία και εγκαταλείπει το ηλιακό σύστημα. Οι δακτύλιοι του Κρόνου δίνουν επίσης άλλη μια ένδειξη για τον προσδιορισμό του ηλιακού συστήματος. Οι δυαδικοί αριθμοί δίπλα στους πλανήτες παρουσιάζουν την σχετική απόσταση από τον ήλιο. Ως μονάδα χρησιμοποιείται το 1/10 της τροχιάς του Ερμή.
Σχεδιάγραμμα του διαστημικού σκάφους
Πίσω από τις εικόνες των δύο ανθρώπινων όντων, φαίνεται η σκιαγραφία του διαστημικού σκάφους Πάιονηρ. Απεικονίζεται στην ίδια κλίμακα έτσι ώστε το μέγεθος των ανθρώπινων όντων να μπορεί να επαληθευθεί και από τη σύγκριση με το μέγεθος του διαστημικού σκάφους.