Οι αφηγητές στη Νιγρίτα έκαναν ονομαστικές αναφορές στους συλλέκτες χρυσού από το Χρυσορρόη στις αρχές του περασμένου αιώνα, στους μαλαματάδες. Αλλά και στην Τερπνή η γενιά των γονιών μας θυμόταν τον τελευταίο μαλαματά στο Σαρπουβνό ποταμό, ο οποίος μάζευε χρυσό λίγο πριν από τα μέσα του περασμένου αιώνα. Οι αφηγητές έδωσαν, επίσης, πληροφορίες για την τεχνική που ακολουθούσαν οι τελευταίοι μαλαματάδες της Τερπνής. Κάποιοι ξέπλεναν την άμμο του ποταμού σε ρηχά μεταλλικά σκεύη και τα ψήγματα του χρυσού, εξαιτίας του ότι ήταν βαρύτερα από τους κόκκους της άμμου, έμεναν τελευταία στα σκεύη τους. Άλλοι είχαν ρηχές ξύλινες σκάφες οι οποίες είχαν στον πάτο τους εγκοπές, όπου για τον ίδιο λόγο κατακάθονταν τα ψήγματα του χρυσού.
Είναι, όμως, γνωστή από την αρχαιότητα και μια άλλη μέθοδος συλλογής χρυσού από τα τρεχούμενα νερά των ποταμών. Παρατίθεται με συντομία, όπως ανασύρθηκε από το διαδίκτυο. Σύμφωνα με πληροφορίες που άφησε ο γεωγράφος Στράβων3, «ο χρυσός συλλεγόταν στις κοίτες ποταμιών με δορές προβάτων (προβιές, μηλωτές, μήλα = πρόβατα). Τα ψήγματα χρυσού που έφερνε το νερό κολλούσαν στο μαλλί τεντωμένης μηλωτής στον πυθμένα του ποταμού. Η μηλωτή στη συνέχεια κρεμιόταν από ένα δέντρο για να στεγνώσει και ακολούθως καιγόταν, ώστε με το πλύσιμο της στάχτης να παραμείνει ατόφιο το χρυσάφι. Έτσι, κατά το Στράβωνα πάντα, γεννήθηκε ο μύθος του χρυσόμαλλου δέρατος».
Στα χρόνια της δικής μας γενιάς δεν υπήρχαν πλέον «χρυσοθήρες» ή «κυνηγοί μετάλλων». Το ζήτημα, όμως, ξαναζωντάνεψε όταν άρχισαν από το Ινστιτούτο Γεωλογικών Μελετών Ελλάδος (Ι.Γ.Μ.Ε.) οι έρευνες για χρυσό στην περιοχή Παλιόκαστρο4. Οι έρευνες κράτησαν μια πενταετία, από το 1976 μέχρι και το 1980. Συνεχίστηκε όμως η δραστηριότητα του Ι.Γ.Μ.Ε. στην περιοχή και μετά το 1980, έχοντας ως αντικείμενο την έρευνα του προσχωματικού χρυσού. Το Ι.Γ.Μ.Ε., εγκα- τέστησε μονάδα εμπλουτισμού στην περιοχή του Αγίου Μανδηλίου, στην οποία εμπλουτίστηκαν δείγματα από πολλές περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης.
Η Νιγρίτα έβγαζε σε δημοπρασία το δικαίωμα συλλογής χρυσού από τον ποταμό Χρυσορρόη. Ως πλειοδότες αναφέρθηκαν ο Κωνσταντίνος Ρούντος και ο Γιώργος Ιωάννου-Γιουβάντσιος, οι οποίοι ανέθεταν σε άλλους εν- διάμεσους να μαλαματεύουν, όπως ο Ιωάννης Κουθάρης από τη Νιγρίτα. Για την Τερπνή γνωρίζουμε ότι στη διάρκεια του Μεσοπολέμου μαλαμάτευαν πολλοί Τερπνιώτες και μερικοί από αυτούς αναφέρονται στους Π.Ε. Μαλαμάτευαν στον Ποταμό του χωριού, στο χείμαρρο δηλαδή δίπλα στο χωριό, αλλά κυρίως στο Σαρπουβνό ποταμό, κοντά στο Παλιόκαστρο, όπου, κατά τους αφηγητές, οι μαλαματάδες είχαν καλύτερες αποδόσεις.
Από το νέο βιβλίο του Νίκου Λ. Πασχαλούδη «Παραδοσιακά Επαγγέλματα στη Νιγρίτα και στην Τερπνή». ΜΑΛΑΜΑΤΑΣ -ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "Η ΤΕΡΠΝΗ"
©www.visaltis.net
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου