Χρυσόστομος Κοσμιδης 

28 Οκτωβρίου 2018 · 

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΜΑΡΔΟΧΑΙΟΣ ΦΡΙΖΗΣ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ . ΕΠΕΣΕ ΗΡΩΪΚΑ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΣΤΙΣ 5-12-1940 

Του Χρυσόστομου Κοσμίδη Διπλ. Μηχανολόγου-Ηλεκτρολόγου ΕΜΠ 

Ο ήρωας που έβαλε τα θεμέλια της νίκης του 40 δεν λεγόταν Παλαιολόγος ούτε Υψηλάντης, ούτε Κομνηνός, ούτε Κολοκοτρώνης. Λεγόταν Φριζής. Το μικρό του όνομα δεν ήταν Αχιλλέας, ούτε Αλέξανδρος, ούτε Κωνσταντίνος, ούτε Νικηφόρος. Ήταν Μαρδοχαίος. Δεν ήταν Χριστιανός. Ήταν Εβραίος. Ε! Και λοιπόν; Στρατηγός Ι. Μπακούρος Στις 5 Δεκεμβρίου , συμπληρώνονται 78 χρόνια από τον ηρωϊκό θάνατο του Συνταγματάρχη Μαρδοχαίου

Φριζή στα βουνά της Αλβανίας. Του Έλληνα που έδωσε την πρώτη νίκη στα Ελληνικά και στα Συμμαχικά Όπλα του Ελεύθερου Κόσμου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Του Έλληνα που απέδειξε στην κατεχόμενη Ευρώπη ότι ο Άξονας δεν ήταν αήττητος. Διότι μέχρι τότε είχαν καταρρεύσει ταχύτατα η Πολωνία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Νορβηγία. Του Έλληνα Συνταγματάρχη, που η Ιταλική Μεραρχία όχι μόνο δεν μπόρεσε να εισβάλει στην περιοχή ευθύνης του στο Καλπάκι, αλλά ήταν ο πρώτος που με αντεπίθεση κατέλαβε εχθρικό Αλβανικό έδαφος, κατανικώντας την ονομαστή Μονάδα Αλπινιστών, και συλλαμβάνοντας 700 αιχμαλώτους. Στα μαθητικά μας χρόνια, ποτέ δεν ακούσαμε ανάμεσα στους ήρωες ή συντελεστές της νίκης του 40 το όνομα του Συνταγματάρχη Μαρδοχαίου Φριζή. Ακούγαμε διαρκώς για τον Συνταγματάρχη Δαβάκη ο οποίος τραυματίσθηκε την έκτη ημέρα του πολέμου και επέστρεψε στην Αθήνα. Ο λόγος ήταν ότι ο Μαρδοχαίος Φριζής ήταν Έλληνας, Εβραίος το θρήσκευμα. Ο Συνταγματάρχης Φριζής γεννήθηκε στην Χαλκίδα το 1893 και ήταν γόνος μεγάλης οικογένειας Εβραίων. Ριζωμένος στα ελληνικά χώματα από πάππου προς πάππον, ο Μαρδοχαίος Φριζής έτυχε της Ελληνικής παιδείας, «έκλεισε στη καρδιά του την Ελλάδα και ένοιωσε κάθε είδους μεγαλείο». Ήταν αρμονικά Εβραίος και Έλληνας. Πιο Έλληνας πάντως από πολλούς Έλληνες. Μετά το Γυμνάσιο, έδωσε εξετάσεις στην Σχολή Ευελπίδων και επειδή δεν πρώτευσε, αρνήθηκε να παρακολουθήσει τη Σχολή. Πήγε στη Νομική, πήρε το πτυχίο της Νομικής, αλλά η αγάπη του για το στρατό και την πατρίδα ήταν τέτοια ώστε πήγε στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών. Έλαβε μέρος στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο εκστρατευτικό Σώμα στην Ουκρανία, και στην Μικρασιατική Εκστρατεία . Εκεί, κατά την κατάρρευση του Μετώπου , συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Τούρκους, τον Αύγουστο του 1922. Δεν δέχθηκε την απελευθέρωσή του, μετά από χρηματική καταβολή από τους ομοθρήσκους του της Σμύρνης, αν δεν ελευθερώνονταν όλοι οι στρατιώτες του, πράγμα που οι Τούρκοι απέρριψαν και παρέμεινε στις φυλακές μέχρι τον Αύγουστο του 1923, οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα μαζί με τους άλλους αιχμαλώτους συμπολεμιστές του. Mε την κήρυξη του πολέμου τοποθετείται στο ΓΕΣ στην Αθήνα, όμως αμέσως ενεργεί δραστήρια ώστε να του δοθεί διοίκηση μάχιμης Μονάδας στο Μέτωπο. Ήταν τότε παντρεμένος με τρία μικρά παιδιά. Έτσι του ανετέθη η διοίκηση του αποσπάσματος Αώου και από την άμυνα πέρασε στην αντεπίθεση, εκδιώκοντας τα ιταλικά στρατεύματα από τα πάτρια εδάφη.. Ο Μαρδοχαίος Φριζής εμψύχωνε τους στρατιώτες του με εμπνευσμένους πατριωτικούς λόγους που είχαν σαν κατάληξη «ο Χριστός είναι μαζί μας». Ο ανθυπολοχαγός του μηχανικού Κλέαρχος Πελένης που ανατίναξε την γέφυρα Γκόλα στο Πωγώνι, θυμάται την διαταγή του Εβραίου Φριζή: «παιδί μου, κάνε τον σταυρό σου και πυροδότησε». Ο Σπύρος Μελάς, πολεμικός ανταποκριτής το 1940 και μετέπειτα Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών είπε για τον Μαρδοχαίο Φριζή: ‘’Αυτός ο άνθρωπος δεν ήξερε τι θα πει πλευροκόπηση. Δεν καταδεχόταν τις κυκλωτικές κινήσεις. Δεν ήξερε παρά την κατά μέτωπον επίθεση , μέσα σε όλα πρώτος αυτός και καλύτερος καβάλα στο άλογό του. Και ήταν Εβραίος. ‘’. Ο Κωνσταντίνος Καλλίας, κορυφαίος υπουργός και αναπληρωτής του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δήλωσε: ‘’ Επικεφαλής του καταλόγου των ηρώων του 1940 τοποθετώ τον θρυλικό ήρωα Συνταγματάρχη Μαρδοχαίο Φριζή. ‘’ Ο ηρωικός του θάνατος ήρθε στις 5 Δεκεμβρίου 1940 στις 11 το πρωί. Η Μονάδα του δέχτηκε ξαφνικά επίθεση από ιταλικά αεροπλάνα και ο συνταγματάρχης έδωσε διαταγή να πέσουν όλοι στα χαρακώματα. Ο ίδιος παρέμεινε καβάλα στο άλογό του, πηγαινοερχόταν και τους εμψύχωνε, δίνοντας όμως εύκολο στόχο στα εχθρικά αεροπλάνα. «Δεν θα τους κάνω την χάρη να αφιππεύσω», ακούστηκε να λέει πριν δεχτεί την φονική ριπή. Χτυπήθηκε θανάσιμα από τα εχθρικά πυρά όρθιος και ελεύθερος. Στους συμπολεμιστές του που τρέξανε δίπλα στον πληγωμένο ήρωα, οι τελευταίες του λέξεις ήταν «για την Ελλάδα». Προκάλεσε τον θάνατο διότι πίστευε και έλεγε « Στρατηγική της ζωής είναι να λιγοστεύεις τους φόβους της ». Και όδευσε προς την δόξα και την αθανασία. Συγκινητική λεπτομέρεια που αναφέρει ο συμπολεμιστής του, καθηγητής Πανεπιστημίου Β.Κρεμμύδας: Ο παπάς του συγκροτήματος έτρεξε στον τόπο της θυσίας, φόρεσε βιαστικά το πετραχήλι του και, απιθώνοντας το δεξί του χέρι πάνω στο ματωμένο μέτωπο, απήγγειλε με δάκρυα στα μάτια -Χριστιανός ιερέας αυτός- την εβραϊκή προσευχή Σεμά Ισραέλ: « Άκουε, Ισραήλ, ο Θεός είναι Εις και Μόνος». Ο πρωθυπουργός Ι. Μεταξάς , δέκα μέρες αργότερα, δηλώνει «Ο πρώτος Συνταγματάρχης του Ελληνικού Στρατού, ο Μαρδοχαίος Φριζής, ο οποίος έπεσε μαχόμενος και παρέσχε το παράδειγμα της υπερόχου ανδρείας του εις τους άνδρας του, θα μείνει παράδειγμα αιώνιον, όχι μόνον δια τους σημερινούς Έλληνας, αλλά και δια τας μεταγενεστέρας ελληνικάς γενεάς». Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στον πόλεμο του 40 στρατεύτηκαν 12.898 Εβραίοι Έλληνες (από αυτούς 343 αξιωματικοί) . Σκοτώθηκαν στα πεδία των μαχών 513 και τραυματίστηκαν 3.743. Ωστόσο, το μεταπολεμικό κράτος, για έξι δεκαετίες, σκανδαλωδώς, υπακούοντας σε θρησκευτικές προκαταλήψεις και φανατισμούς , τον υφέρποντα από αιώνες και κατάλληλα ανατροφοδοτούμενο αντισημιτικό ρατσισμό, -που υπερβαίνει τα όρια της λογικής-, αλλά και από ταπεινές πολιτικές σκοπιμότητες, είχε απαλείψει το όνομα του Εβραίου Φριζή από την επίσημη ελληνική Ιστορία. Καμιά αναφορά της θυσίας του δεν γινόταν στις επετείους του 40. Όπως είπε ο Φώτης Κουβέλης ‘’ Η Ιστορία δεν δικαιούται ούτε να υπερβάλει ούτε και να υποβαθμίζει. Και στην περίπτωση του Συνταγματάρχη Φριζή, νομίζω ότι έχει υποβαθμισθεί η τεράστια συμβολή του στο Αλβανικό Μέτωπο, και η καθυστερημένη αναγνώριση της μεγάλης προσφοράς του είναι αποτέλεσμα του έρποντος ρατσιστικού αντισημιτισμού. ‘’ Χρειάστηκε μεγάλος αγώνας του υιού του, – οκτάχρονου κατά την μέρα της θυσίας του-, Ιάκωβου Φριζή, για την αποκατάσταση της αδικίας και της ιστορικής αλήθειας. Άξιος γιος του ήρωα πατέρα του, γαλουχημένος και αυτός με την υπέρτατη αγάπη για την πατρίδα του την Ελλάδα, αξιώθηκε να παραδώσει σε μας και στις επερχόμενες γενιές το παράδειγμα της θυσίας του πατέρα του. ‘’ O δοξάζων πατέρα μακροημερεύσει….η γαρ δόξα ανθρώπου εκ τιμής πατρός αυτού ‘’. ( Σοφία Σειράχ Γ 6,11). Το 2002, με τις άοκνες προσπάθειες του Ιάκωβου Φριζή , τα οστά του Συνταγματάρχη Μαρδοχαίου Φριζή βρέθηκαν στο σημείο που μαρτυρίες ανέφεραν ότι είχε ταφεί.. Μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα με την βοήθεια του Γενικού Επιτελείου Στρατού και ενταφιάσθηκαν , με όλες τις στρατιωτικές τιμές, στις 24 Οκτωβρίου 2002 στο νεκροταφείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Στις 26-9-2010, στήθηκε έφιππος ανδριάντας του ήρωα στην γενέτειρά του την Χαλκίδα, τα αποκαλυπτήρια του οποίου έκανε ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Η ζωή, μέσα στην αρετή την τιμή και την ανδρεία, του συνταγματάρχη Φριζή και η τελική , σχεδόν μυστηριακή, θυσία του, ας είναι ο φάρος που θα φωτίζει τον δρόμο του κάθε Έλληνα ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Αλλά προ παντός ας είναι η αφορμή για την εξάλειψη του συχνά αναζωπυρούμενου μόνιμου αντισημιτισμού στην πατρίδα μας. Θα κλείσω με μια πολύ συγκινητική αναφορά του Νίκου Σταθάκη, Ναύαρχου του Πολεμικού Ναυτικού: ‘’Η εικόνα του Ελληνοεβραίου Συνταγματάρχη που αρνιέται να κατεβεί από το άλογό του, που αψηφάει τις σφαίρες από τα εχθρικά αεροπλάνα, που τον πυροβολούνε και που ως το τέλος εμψυχώνει τους στρατιώτες του φωνάζοντας ‘’Αέρα’’, και που σκοτώθηκε όρθιος πάνω στο άλογό του, φαντάζει μυθική παράσταση αρχαίας εποποιίας και βρίσκεται στο Πάνθεον των ηρώων του Έθνους και είναι προσφορά, συμμετοχή και θυσία στο βωμό της Ελλάδας , των παιδιών της με Βιβλική καταγωγή. Ο Συνταγματάρχης Φριζής δεν πέθανε. Κάθε φορά που η Ελλάδα κινδυνεύει, όρθιος πάνω στο άλογό του, γυρνάει ανάμεσά μας για να μας εμψυχώνει. Οι οπλές του αλόγου του χτυπάνε το χώμα. Τις ακούτε; ‘’ Το ανωτέρω είναι άρθρο μου που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΝΕΑ ΕΓΝΑΤΙΑ της Καβάλας.