Νέο φάρμακο εναντίον του καρκίνου

Ενθαρρυντικά είναι τα πρώτα αποτελέσματα κλινικής δοκιμής μιας νέας ουσίας ενάντια στον καρκίνο η οποία διεξάγεται από ερευνητές του Ινστιτούτου Καρολίνσκα και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη.

Η ουσία με την κωδική ονομασία ΑΡR-246 στοχεύει τις μεταλλάξεις ενός γονιδίου, του p53, που διαδραματίζει ρόλο - «κλειδί» σε ό,τι αφορά την.....
καρκινογένεση.

Συγκεκριμένα, το p53 έχει υπό φυσιολογικές συνθήκες προστατευτικό ρόλο ενάντια στον καρκίνο καθώς δρα ογκοκατασταλτικά και πυροδοτεί τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο (απόπτωση). Εάν ωστόσο το γονίδιο αυτό εμφανίζει μεταλλάξεις, τα καρκινικά κύτταρα βρίσκουν την ευκαιρία να «ξεγελάσουν» τον θάνατο και να αποκτήσουν ανθεκτικότητα στις θεραπείες.

Η νέα δοκιμή που διεξάγεται σε 22 ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του αίματος ή του προστάτη από διαφορετικές κλινικές της Σουηδίας δίνει ελπίδα ότι το πειραματικό φάρμακο ΑPR-246 μπορεί να αποκαταστήσει τη λειτουργία του γονιδίου p53 όταν αυτή είναι ελαττωματική και να ενεργοποιήσει έτσι την απόπτωση στα καρκινικά κύτταρα.

Οι εθελοντές της δοκιμής υπεβλήθησαν σε καθημερινές εγχύσεις του πειραματικού φαρμάκου επί τέσσερις ημέρες. Όταν οι ερευνητές ανέλυσαν καρκινικά κύτταρα τα οποία είχαν ληφθεί πριν και μετά τη θεραπεία εντόπισαν ενδείξεις σχετικά με ενεργοποίηση σε διαφορετικά επίπεδα του p53 και είδαν ότι η διαδικασία αυτή είχε «πυροδοτήσει» την απόπτωση στα καρκινικά κύτταρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε δέκα ασθενείς υπήρχαν σημάδια αναστροφής στην ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων ενώ σε δύο παρατηρήθηκε ακόμη και συρρίκνωση των όγκων.

Την ίδια στιγμή δεν εμφανίστηκαν σοβαρές παρενέργειες από τη λήψη της ουσίας, όπως αναφέρεται σε σχετική δημοσίευση στην επιστημονική επιθεώρηση «Journal of Clinical Oncology». Οι κυριότερες ήταν παροδική κόπωση, ναυτία, πονοκέφαλος και σύγχυση, γεγονός που μαρτυρεί ότι υπήρχε καλή ανεκτικότητα στο φάρμακο.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης από το Αιματολογικό Κέντρο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Καρολίνσκα δρα Σόρεν Λέμαν «οι παρενέργειες που παρουσιάστηκαν μετά τη λήψη του APR-246 ήταν διαφορετικές από εκείνες που συνδέονται με τη συμβατική χημειοθεραπεία, γεγονός που μαρτυρεί ότι θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε συνδυαστικές θεραπείες. Μάλιστα σε προηγούμενα πειράματά μας στο εργαστήριο είδαμε ότι το APR-246 προσέφερε οφέλη όταν συνδυάστηκε με χημειοθεραπεία».

Οι μεταλλάξεις του γονιδίου p53 αποτελούν έναν από τους πιο κοινούς παράγοντες που κρύβονται πίσω από την ανάπτυξη του καρκίνου. Είναι αξιοσημείωτο ότι σε ορισμένες μορφές καρκίνου όπως των ωοθηκών η πλειονότητα των όγκων εμφανίζει ελαττώματα του p53. Συνολικά εκτιμάται ότι το ογκοκατασταλτικό γονίδιο p53 εμφανίζει μεταλλάξεις τουλάχιστον στους μισούς καρκίνους.

«Θεωρητικώς ένα φάρμακο που αποκαθιστά τη λειτουργία του p53 θα είναι αποτελεσματικό ενάντια σε διαφορετικές μορφές καρκίνου» ανέφερε ο καθηγητής Κλας Βίμαν που ήταν μέλος της ερευνητικής ομάδας. Έσπευσε ωστόσο να συμπληρώσει ότι «δεν πρέπει σε κάθε περίπτωση να ξεχνούμε ότι οι όγκοι είναι πολύπλοκοι».