Πως η προπολεμική Γερμανία δεν πλήρωσε τις πολεμικές επανορθώσεις

Του πολίτη Π. Παπαγαρυφάλλου

Στάση πληρωμών της Γερμανίας.

Μετά την ήττα της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο του 1914 - 1917, η γερμανική οικονομία βρέθηκε σε άθλια κατάσταση

Οι επιβληθέντες οικονομικοί όροι των αποζημιώσεων δυσβάστακτοι.

Η νομισματική κυκλοφορία και το δημόσιο χρέος κάλπαζαν, (όπως συμβαίνει τώρα με την Ελλάδα).

Το ίδιο έγινε και με την ανεργία και τον καλπάζοντα πληθωρισμό (όπως την πρώτη τη βιώνει τώρα η Ελλάδα και τον δεύτερο στη γερμανική κατοχή).

Αντί να αντιγράψω και να παραστήσω τον σπουδαίο - όπως το κάνουν πολλοί - σπεύδω να σημειώσω ότι τα όσα στοιχεία καταθέτονται εδώ τα αντλώ από το σπουδαίο έργο του Δρος Ιωάννη Σαλαβράκου: "Χρήμα, πολιτική και πόλεμος" εκδ.

"Κάδμος", Θεσ/νίκη 2008.

Γράφει ο ερευνητής: "Παρά την τεράστια αύξηση της προσφοράς χρήματος, το Μάρτιο του 1921, η Γερμανία δήλωσε ότι δεν μπορούσε να πληρώσει τμήμα της προκαταβολής των αποζημιώσεων, γεγονός που οδήγησε στην απόφαση των Συμμάχων να περάσουν το Ρήνο και να καταλάβουν τρεις πόλεις. Τα χειρότερα όμως δεν είχαν ακόμα έλθει".

Συνεχίζει ο Σαλαβράκος: "Την 1η Μαΐου 1921, η "Επιτροπή Επανορθώσεων" ανακοίνωσε το τελικό ποσό που έπρεπε να πληρώσει η Γερμανία ως πολεμικές αποζημιώσεις είχε ορισθεί σε ποσό άνω των 14 τρις δολαρίων… Η αρχική συμφωνία προέβλεπε αποπληρωμή σε 42 ετήσιες δόσεις. Το τελικό όμως ποσό ορίσθηκε… σε 40 δις δολάρια. Το ποσό αυτό, αν και μικρότερο του αρχικού, εξακολουθούσε να είναι αδιανόητο αφού αντιστοιχούσε στο διπλάσιο του γερμανικού εθνικού προϊόντος. Η αποπληρωμή ενός τέτοιου ποσού ήταν πέραν των ορίων της Γερμανικής οικονομίας.  Ο Γερμανός καγκελάριος και υπουργός οικονομικών Wirth, ζήτησε μείωση του ποσού και περίοδο χάριτος δύο ετών αλλά οι Σύμμαχοι αρνήθηκαν. Μόνο ένας τρόπος υπήρχε υπό τις περιστάσεις για αποπληρωμή του νέου αυτού χρέους: η αύξηση της προσφοράς χρήματος που μοιραία θα οδηγούσε σε αύξηση του πληθωρισμού".

Συνεχίζει ο Σαλαβράκος: "Υπ' αυτές τις συνθήκες, μετά από μία πρώτη καταβολή ύψους 1 δις Μάρκων ή 250 εκ. δολαρίων, ως πολεμικές αποζημιώσεις, η Γερμανία δήλωσε στάση πληρωμών. Η αντίδραση των Γάλλων ήταν η εισβολή και η κατοχή του Ρουρ στις 11 Ιανουαρίου 1923. Από το σημείο αυτό και έπειτα ο πληθωρισμός γίνεται ανεξέλεγκτος… Τον Ιανουάριο του 1923 η τιμή μιας φρατζόλας ψωμιού έφτασε τα 250 μάρκα. Τα χειρότερα ακόμα δεν είχαν έλθει. Το 1923 θα είναι το έτος του υπερπληθωρισμού και έτσι τον Ιανουάριο του 1923 η ισοτιμία δολαρίου προς το γερμανικό μάρκο ανήλθε στο 1 προς 4.200.000.000.000. (σ.σ. ο γράφων δεν γνωρίζει τι σημαίνουν αυτά τα 11 μηδενικά)… το Νοέμβριο του 1923 η τιμή μιας φρατζόλας ψωμιού έφθασε τα 201.000.000.000 μάρκα (από 250 μάρκα που ήταν τον Ιανουάριο)".

Συνεχίζοντας την παράθεση των μακάβριων οικονομικών στοιχείων ο Σαλαβράκος γράφει: "οι άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα. Παράλληλα η ανεργία είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Τον Οκτώβριο του 1923 οι άνεργοι ήταν περίπου 12-15 εκατομμύρια άτομα. Το επίδομα ανεργίας δεν μπορούσε να καλύψει τις βασικές τους ανάγκες… Η νομισματική κυκλοφορία είχε ξεπεράσει και τα πιο απίστευτα επίπεδα (σ.σ. εδώ τα μηδενικά είναι αμαξοστοιχία)… πέρα από την Κεντρική Τράπεζα του Ράιχ, ακόμη 84 τυπογραφεία παρήγαγαν χρήμα άμεσα και άλλα 48 βοηθούσαν (έμμεσα). Το 1923 πάνω από 30 βιομηχανίες χάρτου παρήγαγαν μόνο γι' αυτό το σκοπό (δηλαδή την παραγωγή πληθωριστικού χρήματος), ενώ 400.000 νέα τυπογραφικά μηχανήματα τύπωναν χρήμα".

"Στις 2 Νοεμβρίου 1923, η Κεντρική Τράπεζα εξέδωσε χαρτονόμισμα αξίας 100 τρισεκατομμυρίων μάρκων και με έτος βάσης το 1913, οι τιμές χονδρικής στη Γερμανία το 1923 είχαν αυξηθεί κατά 11.634 τρισεκατομμύρια φορές (σ.σ. όποιος κατάλαβε τις διαφορές, τις κατάλαβε).

Θα κάνω εδώ μια ιστορική παρένθεση για να σημειώσω ότι ανάλογα πληθωριστικά φαινόμενα εμφανί­στη­καν και στην Ελλάδα την περίοδο της Γερμανικής κατοχής, όταν η αξία μιας εφημερίδας ανερχόταν σε δις δρχ.

Μετά την παράθεση οικονομικών στοιχείων που συνδέονται με συγχωνεύσεις τραπεζών, παροχή δανείων και επενδύσεις από τις ΗΠΑ, η γερμανική οικονομία αρχίζει να ανακάμπτει με την ίδρυση νέων βιομηχανιών.

Στην ουσία των ρυθμίσεων των γερμανικών αποζημιώσεων, κατέληγε ο Σαλαβράκος: Με το "Σχέδιο Young" (του 1927): "Τα πρώτα 37 χρόνια η Γερμανία έπρεπε να πληρώνει κάθε χρόνο δύο περίπου δισεκατομμύρια μάρκα. Για τα επόμενα χρόνια το ποσό ορίζονταν στα 2/3 του πρώτου. Από τα χρήματα που θα πλήρωνε κάθε χρόνο η Γερμανία, τα 660 εκατομμύρια θα καταβάλονταν αμέσως, τα υπόλοιπα θα μπορούσε να τα πληρώσει με ευκολίες".

Το ρεζουμέ της Γερμανικής τράκας: "Το ποσό των επανορθώσεων έπρεπε να καταβληθεί ως  το 1988… τελικά η Γερμανία έπαυσε να πληρώνει αποζημιώσεις από το 1923…

Συνολικά είχε καταβάλει αποζημιώσεις σε χρήμα και είδος 17 δις μάρκα, ενώ είχε δανειστεί από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ κεφάλαια ύψους 17 δις μάρκων" (βλ. Σαλαβράκου, όπ. π. σελ. 292-299 όπου και λεπτομερή στοιχεία).

Συμπέρασμα: Η Γερμανία κήρυξε στάση πληρωμών, διαπραγματεύθηκε, δανείστηκε - δανεικά και αγύριστα - και τελικά κατέληξε στο θεατρικό έργο: "Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω".

Εδώ, οι κυβερνώντες, με το αζημίωτο γι' αυτούς, πληρώνουν, πληρώνουν, και το χρέος αυξάνει και ο λαός ψοφάει! Το τραβά ο οργανισμός του, αφού τους επιτρέπει να σέρνουν το "χορό των κολασμένων" στο πτώμα της Ελλάδας.

Μια απορία: Γιατί τα ΜΜΕ δεν καλούν τον μελετητή των θεμάτων αυτών Γιάννη Σαλαβράκο (δεν τον γνωρίζω ούτε στη φάτσα) και την επίσης ειδική συγγραφέα Αρετή - Τούντα Φεργάδη στο έργο της οποίας: "Η εξωτερική πολιτική των Μεγάλων Δυνάμεων στο Μεσοπόλεμο" (εκδ. "Σιδέρη", Αθήνα 2000), παραπέμπει;

Γιατί στην Ελλάδα - κατά κανόνα - κυριαρχούν οι παρλαπίπες και η τυπυτυπολογία; Με παπάρες και φανφάρες θα βγει η Ελλάδα από τον τάφο;