Διαφυλικά άτομα και ιατροδικαστικά προβλήματα

Γρηγόρης Λέων

Η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου είναι γεγονός.Πλέον ένα άτομο το οποίο αισθάνεται σε αναντιστοιχία με το σώμα του σε ό,τι αφορά το φύλο έχει δικαίωμα να αλλάξει τα διοικητικά έγγραφά του (ληξιαρχική πράξη, ταυτότητα, διαβατήριο κ.ά), ώστε αυτά να έρχονται σε αντιστοιχία με το πώς το ίδιο το άτομο αισθάνεται και εκφράζει την ταυτότητα του φύλου του. 

Ένα βασικό αντικείμενο της ιατροδικαστικής επιστήμης είναι ο προσδιορισμός της ταυτότητας του ατόμου. Η ταυτοποίηση περιλαμβάνει και τον προσδιορισμό του φύλου. Σε ένα θανατηφόρο περιστατικό η διαδικασία μπορεί να είναι απλή. Για παράδειγμα, όταν υπάρχουν μάρτυρες που μπορούν να αναγνωρίσουν ή όταν βρεθούν διοικητικά έγγραφα, που μπορούν να οδηγήσουν στην ταυτοποίηση, συνήθως δεν υπάρχουν δυσκολίες.
Τα προβλήματα αρχίζουν όταν μία σορός έχει σκελετοποιηθεί και δεν υπάρχουν άλλα βοηθητικά στοιχεία. Ο προσδιορισμός της ταυτότητας στην περίπτωση αυτή πραγματοποιείται με ένα συνδυασμό διαφόρων μεθόδων, όπως της ιατροδικαστικής ανθρωπολογίας, της ιατροδικαστικής του στόματος και της ιατροδικαστικής γενετικής. Η ιατροδικαστική ανθρωπολογία, κυρίως, με διάφορες μετρήσεις οστών ή συνόλων οστών μπορεί να προσδιορίσει, μεταξύ άλλων, εάν ένας σκελετός ανήκει σε άνδρα ή γυναίκα. Ομοίως και η ιατροδικαστική του στόματος προσδιορίζει την ταυτότητα, πραγματοποιώντας μελέτη της στοματικής κοιλότητας. Επιπλέον, και με τη γενετική μέθοδο η απάντηση που θα λάβει ο ιατροδικαστής είναι εάν γενετικά το άτομο είναι αρσενικό ή θηλυκό.

Συνεπώς, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει δυνατότητα με τις παραπάνω μεθόδους να προσδιορισθεί το «κοινωνικό φύλο» παρά μόνο το βιολογικό. Εύκολα αντιλαμβανόμαστε τη δυσκολία ταυτοποίησης για τα άτομα αυτά που έχουν προβεί σε νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου. Είναι πιθανό σε τέτοιες περιπτώσεις ο ιατροδικαστής να προσδιορίζει, για παράδειγμα, ένα αρσενικό άτομο το οποίο, όμως, σε όλες τις διοικητικές καταχωρήσεις εμφανίζεται ως θηλυκό. Μπορεί, δηλαδή, να συμβεί ένας σκελετός που ανήκει σε ένα τέτοιο άτομο να μην ταυτοποιηθεί τελικά ποτέ.

Βέβαια, ακόμα πιο σημαντική είναι η περίπτωση που σε ένα έγκλημα ανευρίσκονται γενετικά αποτυπώματα, για παράδειγμα, ανδρός και τελικά το έγκλημα να έχει διαπραχθεί από άτομο που έχει προσδιορίσει τον εαυτό του ως γυναίκα και συνεπώς ως θήλυ είναι καταχωρημένο σε όλα τα έγγραφα. Σε αυτή την περίπτωση δυσχεραίνεται σημαντικά η ταυτοποίηση του δράστη.
Μάλιστα πριν από λίγο καιρό στις ΗΠΑ υπήρχε η περίπτωση Πέρρυ. Ο κύριος Πέρρυ το 1990 είχε σκοτώσει τρεις εκδιδόμενες γυναίκες. Το 2000 είχε προβεί σε χειρουργική επέμβαση αλλαγής φύλου στην Ταϊλάνδη και άλλαξε και τα διοικητικά του έγγραφα σε κυρία Πέρρυ. Το 2012 όταν ζητήθηκε γενετικό υλικό αποδείχτηκε ότι το DNA της συνδέονταν με τους 3 φόνους. Μάλιστα πριν από λίγο καιρό όταν ξεκίνησε η δικαστική διαδικασία ο δράστης ισχυρίστηκε ότι μετά την αλλαγή φύλου μειώθηκε η έμφυτη τάση για εγκληματικότητα και ότι τους φόνους τους είχε κάνει ο κύριος Πέρρυ και όχι η σημερινή 65χρονη κυρία Πέρρυ…

Είναι εύκολο να αντιληφθεί κάποιος τις δυσκολίες που διαπιστώνονται στις ιατροδικαστικές διαδικασίες όταν τα άτομα επιλέγουν να αποποιηθούν το γενετικό τους φύλο. Είναι βέβαιο ότι στο μέλλον θα πρέπει να βρεθούν μέθοδοι ώστε να ξεπεραστούν τέτοια προβλήματα. Γιατί η αρχή της ελευθερίας είναι σεβαστή αρκεί να μην παρακωλύει την αρχή της δικαιοσύνης.