Οι διασημότητες κάθε λογής δεν είναι εξάλλου πάντα τα φωτισμένα πρόσωπα που θέλει η ιστορική καταγραφή, με τις παρεκτροπές τους να μην αφήνουν κανέναν εμβρόντητο. Σε τελική, δεν παύει να είναι άνθρωποι και να έχουν τις κακές στιγμές τους. Παρά ταύτα, υπάρχει μια σειρά ανθρώπων που απολαμβάνουν πια καθεστώς «αγίου», με την απίστευτα καλή τους φήμη να μην μπορεί να κηλιδωθεί από τίποτα: λες και είναι η προσωποποίηση του επίγειου καλού!
Κι όμως, ακόμα και το καλύτερο πρόσωπο της ανθρωπότητας μπορεί ταυτοχρόνως να έλκει κάτι από το χειρότερο προσωπείου του ανθρώπου…
Στρατηγός Πάτον
Ο Τζορτζ Πάτον ήταν μια από τις κορυφαίες στρατιωτικές φυσιογνωμίες του Β’ Παγκοσμίου, μετρώντας μια σειρά από επιβλητικές νίκες κατά των χωρών του Άξονα. Οι εμφατικές νίκες του όμως δεν έρχονταν χωρίς κόστος κι έτσι υπάρχουν αναφορές και μαρτυρίες ότι ο Πάτον διέταξε την εκτέλεση γερμανών και ιταλών αιχμαλώτων πολέμου. Κι αν οι ζοφερές αυτές πράξεις ήταν αποτέλεσμα των φρικαλεοτήτων του πολεμικού χάους, ο τρόπος που αντιμετώπιζε τους δικούς του στρατιώτες δεν έχει «δικαιολογία»: κατά τη διάρκεια της σικελικής εκστρατείας λοιπόν, επισκέφθηκε αμερικανό φαντάρο που σφάδαζε από τραύμα και τον χαστούκισε λέει δύο φορές για να σταματήσει να διαμαρτύρεται! Κι όσο κι αν αποζητούσε έτσι να κρατήσει την τάξη και τη στρατιωτική πειθαρχία, η απάνθρωπη μεταχείριση των αντρών που είχε το καθήκον να προστατεύει δεν κολλά με το αξιόμαχο του στρατεύματος. Ταυτοχρόνως, διατηρούσε και ρατσιστικές απόψεις για «λευκή» Αμερική, χωρίς την ενοχλητική παρουσία διαφορετικών φυλών και θρησκειών…
Αβραάμ Λίνκολν
Ο 16ος πρόεδρος των ΗΠΑ θεωρείται από πολλούς ιστορικούς ως ο καλύτερος επικεφαλής του αμερικανικού κράτους που πέρασε ποτέ από τον Λευκό Οίκο, διατηρώντας την ενότητα του έθνους στον εμφύλιο και απελευθερώνοντας τους έγχρωμους από τα δουλικά δεσμά τους. Σύμφωνα ωστόσο με τα απομνημονεύματά του, οι λόγοι για τους οποίους πάλεψε για την απελευθέρωση των μαύρων πολιτών δεν ήταν καθόλου αγνοί: «αν μπορούσα να σώσω την Ένωση χωρίς να απελευθερώσω κανέναν σκλάβο, θα το είχα κάνει». Για τον ίδιο, η αποδέσμευση των έγχρωμων από τη δουλεία, παρά τα προβλήματα που δημιούργησε στον Νότο, ήταν ένα μέσο για την εξεύρεση νέας στρατιωτικής δεξαμενής για τον Βορρά και το καλύτερο μέσο για να βελτιώσει τις ταραγμένες σχέσεις της χώρας του με την Ευρώπη, κρατώντας Βρετανία και Γαλλία έξω από τα εσωτερικά των ΗΠΑ. Κι ενώ οι σκλάβοι του Νότου απελευθερώθηκαν, οι αντίστοιχοι του Βορρά συνέχισαν να παραμένουν στις ιδιότυπες αλυσίδες τους. Εξάλλου ο ίδιος δεν είχε σκοπό να κάνει τους πρώην σκλάβους ισότιμους πολίτες, δηλώνοντας ότι «δεν υπάρχει κανένας λόγος … για να εισάγουμε την ισότητα μεταξύ της λευκής και της μαύρης φυλής». Ο απελευθερωτής των έγχρωμων της Αμερικής είχε τη δική του σκοτεινή στρατηγική…
Ουίνστον Τσόρτσιλ
Ο σερ Τσόρτσιλ μνημονεύεται ως ο καλύτερος βρετανός πρωθυπουργός της Ιστορίας, με τη μεγάλη κληρονομιά του να αφορά στη συνεισφορά του στα αιματοβαμμένα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου. Η μανία του ωστόσο να νικήσει τους ναζί με κάθε κόστος μέτρησε μια σειρά από «μαύρα» γεγονότα: μετά τη βρετανική εκκένωση του Dunkirk, ο Τσόρτσιλ ανησυχούσε ότι ο γαλλικός στόλος θα έπεφτε στα χέρια των χιτλερικών, με τη νέα γαλλο-γερμανική δύναμη να αποτελεί σοβαρή απειλή για το Βασιλικό Ναυτικό. Διέταξε λοιπόν την επίθεση στο Mers-el-Kebir της Βόρειας Αφρικής, με περισσότερους από 1.200 Γάλλους να χάνουν έτσι τη ζωή τους και τις σχέσεις των δύο χωρών να καλύπτονται πια από δυσπιστία. Επίσης, ο ίδιος ήταν ένας από τους κύριους εκφραστές που καλούσαν τη Δύση να επιτεθεί στη Σοβιετική Ένωση, θεωρώντας τον κομμουνιστικό κίνδυνο και το «κόκκινο» καθεστώς σαφώς χειρότερο από τη ναζιστική λαίλαπα…
Νέλσον Μαντέλα
Ο «παππούς» της παγκόσμιας διπλωματίας ήταν αναμφισβήτητα ένας πεφωτισμένος άνθρωπος: η συγχώρεση που εκχώρησε στους ηγέτες του Απαρτχάιντ και η ειρηνική στάση του ως μορφή αγώνα τον έκαναν έναν από τους κορυφαίους ηγέτες της σύγχρονης εποχής. Πίσω ωστόσο στη νιότη του μόνο έτσι δεν ήταν, καθώς ο Μαντέλα περιλαμβανόταν στους ηγέτες της τρομοκρατικής οργάνωσης Umkhonto we Sizwe (Δόρυ του Έθνους), η οποία παρά τον συνεπή της στόχο ευθυνόταν για τον θάνατο πολλών αθώων πολιτών. Και βέβαια στα πρώτα αυτά χρόνια ενθάρρυνε ανοιχτά τα βίαια ξεσπάσματα του μαύρου πληθυσμού της Νότιας Αφρικής, σε ένα είδος ζοφερής αντίποινας. Δεν είναι να απορεί κανείς που ακόμα και η Διεθνής Αμνηστία του αρνήθηκε υπεράσπιση πριν μεταφερθεί τελικά έγκλειστος στη Νήσο Robben…
Στιβ Τζομπς
Ένας από τους κορυφαίους οραματιστές της τεχνολογίας του καιρού μας, οδήγησε την Apple στην επανάσταση της κινητής τεχνολογίας με τις αναρίθμητες πατέντες και εφευρέσεις του. Πίσω βέβαια από το προσωπείο του εφευρέτη που δίνει τεχνολογικά καλούδια στην ανθρωπότητα, κρυβόταν το πνευματικό του παιδί, ο επιχειρηματικός κολοσσός Apple δηλαδή, μια εταιρία που αποσκοπεί στο κέρδος και παραέφτασε μακριά αποζητώντας το: η Apple απασχολεί σταθερά εδώ και χρόνια μισό εκατομμύριο κινέζους εργαζομένους σε απάνθρωπες συνθήκες δουλειάς στα εργοστάσια της Shenzhen και της Chengdu, ιδιοκτησίας της διαβόητης Foxconn, σχεδόν σε καθεστώς σκλαβιάς, με τις απολαβές τους να είναι πενιχρότατες. Ο Τζομπς δεν έβλεπε φυσικά κανένα πρόβλημα σε αυτό, περιοριζόμενος να σχολιάζει ότι οι εξοντωτικές συνθήκες εργασίας στα εργοστάσιο-κολαστήριο της Foxconn «δεν είναι και τόσο κακές»! Και βέβαια ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε όταν επανέκτησε τον έλεγχο της Apple ήταν να κλείσει το πρόγραμμα αγαθοεργιών της, με τον ίδιο να μη μένει ταυτοχρόνως γνωστός για το φιλανθρωπικό του έργο, παρά την ασύλληπτη περιουσία του…
Μαχάτμα Γκάντι
Ακόμα και ο Γκάντι; Ο Γκάντι; Ο μεγάλος αυτός οραματιστής και ειρηνιστής που μέσα από τον μη βίαιο αγώνα του έδωσε στην Ινδία την ανεξαρτησία της; Κι όμως, σε μια άγνωστη πτυχή της ζωής του, η αφοσίωσή του στους όρκους αγαμίας ελέγχεται πια ως αναληθής, καθώς οι σεξουαλικές συνευρέσεις με τις έφηβες ανιψιές του ήταν σε ημερήσια διάταξη. Κι ενώ δεν είναι τελείως ξεκάθαρο αν υπήρξε σεξουαλική κακοποίηση των κοριτσιών, ο ίδιος κοιμόταν γυμνός στο κρεβάτι μαζί τους, γεγονός που θεωρείται από τη Δύση σημάδι άσεμνης συμπεριφοράς. Κι ενώ αυτό μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί πολιτισμική διαφοροποίηση, υπάρχει και κάτι ακόμα: την ώρα που ήταν πασίγνωστος για τον σεβασμό του στην ετερότητα και τη διαφορετικότητα των φυλών, πεποίθηση που τον έκανε σε τελική να χάσει τη ζωή του, ήταν κάτι λιγότερο από συμπονετικός προς την εβραϊκή θρησκεία, γεγονός που έριξε τη σκιά του στην υποτιθέμενη ανεκτικότητά του προς όλους τους ανθρώπους διαφορετικών φυλών, θρησκειών και εθνών. Σε ένα τέτοιο περιστατικό, περέβλεψε βολικά το Ολοκαύτωμα όταν επαίνεσε τον Χίτλερ για τον πατριωτισμό του, λέγοντας ότι δεν ήταν τόσο κακός όσο θεωρούσε η Δύση…
Μωάμεθ
Ο προφήτης Μωάμεθ έζησε στη Μέση Ανατολή κατά τον 6ο-7ο αιώνα και από τις απόψεις του γεννήθηκε η δεύτερη πολυπληθέστερη θρησκεία του κόσμου, ο ισλαμισμός. Κι ενώ ο μουσουλμανισμός είναι μια ειρηνική θρησκευτική πρακτική, ο τρόπος που τον είδε ο Μωάμεθ ήταν σαφώς λιγότερο «πολιτισμένος». Στα πρώτα χρόνια του νέου δόγματος λοιπόν, ο Μωάμεθ διέδιδε το Ισλάμ με τη δύναμη της βίας και όταν δεν εισακουγόταν ο λόγος του, θεωρούσε φυσιολογικό να λεηλατεί τους εμπορικούς δρόμους της εποχής (από το 623), στο πλαίσιο εκδικητικών συμπεριφορών και προσπαθειών εμπορικής αποδυνάμωσης των διωκτών του. Και βέβαια το μένος του ενάντια στα άλλα δόγματα και εθνότητες ήταν παροιμιώδες: όταν οι άντρες του κατακτούσαν αντίπαλες φυλές ή δεν αποδέχονταν τον ίδιο ως θρησκευτικό τους ηγέτη, ο Μωάμεθ πρόσταζε -ή άφηνε να συμβεί- τον θάνατο των απίστων και τον βιασμό των γυναικών, σε μια πρακτική που σήμερα θα αποκαλούσαμε έγκλημα πολέμου: οι εκτοπίσεις πληθυσμών, ο σφαγιασμός φυλών και η υφαρπαγή των εδαφών και των περιουσιών τους δεν μπορεί να περάσει στα «ψιλά» της Ιστορίας…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου