Την 26η Αυγουστου του 1071 μ.Χ γίνεται η μάχη στο Μαντζικερτ ανάμεσα στην "Ανατολική" Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του αυτοκράτορα Ρωμανού Δ Διογένη και τους Σελτζουκους του Αλπ Αρσλαν.

Κατα την μάχη ο βυζαντινός στρατός υπέστη ταπεινωτικη ήττα και καταστροφή ενώ ο ίδιος ο αυτοκράτορας αιχμαλωτιστηκε από τους Τούρκους. Είναι η μοναδική περίπτωση που βυζαντινός αυτοκράτορας αιχμαλωτίζεται από Μουσουλμάνοι ηγέτη στην ιστορία.

Για το Βυζάντιο η ήττα αυτή σήμανε την σταδιακη και αμετάκλητη παρακμή του και τον ανεμπόδιστο και συνεχή εποικισμό της Ανατολίας από Τουρκικά φύλα έκτοτε, καθώς και τον εκτοπισμο και εξισλαμισμο των αυτοχθονων Ελληνορωμαϊκών πληθυσμών της.

Μέχρι το 1080, μια έκταση 78,000 m² ειχε καταληφθεί από Τούρκους, και χρειάστηκαν σχεδόν 30 ετη πρωτού ο Αλέξιος I να κατορθώσει να σταθεροποιησει κάπως την ασφάλεια των Βυζαντινών στην περιοχή της Μικρας Ασίας. Ο ιστορικός Thomas Asbridge γράφει:

"In 1071, the Seljuqs crushed an imperial army at the Battle of Manzikert and though historians no longer consider this to have been an utterly cataclysmic reversal for the Greeks, it still was a stinging setback."

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ο Asbridge χαρακτηρίζει τους Βυζαντινούς ως Έλληνες και μάλιστα για το έτος 1071. Δείχνει ξεκάθαρα την σύνδεση του Ελληνισμού με τον Βυζαντινού κόσμο και περισσότερο με το αυτοκρατορικο παρελθόν του.