Γράφει η Δήμητρα Ρετσινά- Φωτεινίδου, Φιλόλογος- Μ.Α. Πολιτικής Φιλοσοφίας Α.Π.Θ.
Τρεις ξεχωριστές μορφές της στρατηγικής, της φιλοσοφίας και της ρητορικής είναι ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Διογένης ο Κυνικός και ο Δίων ο Χρυσόστομος! Πρόκειται για τέκνα της Μακεδονίας και της Ηπείρου, της Σινώπης του Πόντου και της Προύσας της Βιθυνίας του Πόντου, αντίστοιχα.
Ο συγγραφέας Δίων ο Προυσαεύς (1ος αι. μ.Χ.) έγραψε πολύ σημαντικά φιλοσοφικά και ρητορικά έργα στην ελληνική γλώσσα, την λεγόμενη αλεξανδρινή κοινή ή lingua franca στην πολυπολιτισμική επικράτεια των Ρωμαίων. Για το λόγο αυτό τον τίμησαν με το προσωνύμιο «Χρυσόστομος». Τα ηθικά παραγγέλματα στο έργο του προέρχονται από τη διδασκαλία της Στωικής φιλοσοφίας, η οποία θεωρείται πρόδρομος της Χριστιανικής θρησκείας.
Στον Λόγο «Περί Βασιλείας Δ’» ο Πόντιος Δίων παρουσιάζει έναν διάλογο μεταξύ του Κυνικού Διογένη και του μεγαλύτερου στρατηλάτη όλων των εποχών, τον Μ. Αλέξανδρο. Γεμάτος περιέργεια για τον ξακουστό clochard της αρχαιότητας, ο Μ. Αλέξανδρος επισκέφθηκε τον Διογένη στο άλσος Κράνειο της Κορίνθου.
Εκεί τον περίμενε μια έκπληξη: ο Διογένης τον αποκάλεσε «υποβολιμαίον», δηλαδή νόθο γιό! Έξαλλος ο Αλέξανδρος του ζήτησε τον λόγο για την μεγάλη προσβολή. Πολύ ήρεμα ο Διογένης του είπε: «εσύ δεν είσαι αυτός που δεν είναι του Φιλίππου γιος αλλά του Διός (Θεού)»;;
Ο Αλέξανδρος εμειδίασε (χαμογέλασε)! Πράγματι εγώ είμαι… του απάντησε! Λοιπόν, του λέει ο Διογένης, «…Τώρα που μου συστήθηκες είναι ευκαιρία να σου πω δυό λόγια για το πώς πρέπει να είναι ο χαρακτήρας του αληθινού βασιλιά. Γιατί το βασιλικό σημείον (σημάδι) δεν είναι η τιάρα ή η πορφύρα αλλά η ψυχή! Αφού, λοιπόν, είσαι γιος του πάνσοφου Άμμωνος Δία πρέπει να έχεις και την ανάλογη θεϊκή σκέψη, μόρφωση και συμπεριφορά. Αλλιώς είσαι ένας κοινός θνητός».
Ο Αλέξανδρος απάντησε στον Διογένη, γιατί πραγματικά έκανε γούστο τον τρόπο που του μιλούσε, πως είναι ο κατακτητής της Ασίας και της Ευρώπης και της Λιβύης (Αφρικής) και έχει αποδείξει ότι είναι ικανός βασιλιάς. «Λάθος»! του αντέταξε ο Διογένης: Ο αληθινός ηγεμών είναι πρώτα από όλα ηγεμών στα πάθη και στις επιθυμίες του. Είναι με έναν λόγο, ανώτερος άνθρωπος! Φιλάνθρωπος, δίκαιος, ευεργέτης..
Επίσης πρέπει να έχει δαιμόνια παιδεία, δηλαδή η σκέψη του να πηγάζει εκ Θεού (δαίμων) και να μην επηρεάζεται πολύ από την ανθρώπινη – πολιτική εκπαίδευση του καιρού του. Γιατί η εκπαίδευση, οι κοινωνικοί και οι πολιτικοί θεσμοί είναι ανθρώπινες συμβάσεις (Συμβατικό Δίκαιο), επομένως, μπορούν να τεθούν υπό αμφισβήτηση, ειδικά στην περίπτωση που συγκρούονται με το Φυσικό Δίκαιο.
Τα λόγια του Διογένη επί της ουσίας απηχούν τις Στωικές προοδευτικές αντιλήψεις της εποχής του, τις οποίες ασπάζεται και πρεσβεύει ο συγγραφέας του διαλόγου, Δίων Χρυσόστομος. Ο Δίων ασκεί κριτική στους κατώτερους πολιτικούς και ρήτορες της εποχής του, οι οποίοι με την προπαγάνδα τους μπέρδευαν τον κόσμο. Τονίζει την ευθύνη των σοφιστών ή των διανοουμένων- ακαδημαϊκών, όπως θα λέγαμε στις μέρες μας…
Η ψυχή δεν χρειάζεται τίποτα να μάθει… Όλα τα γνωρίζει εκ Θεού – Φύσεως και στην παρούσα ζωή το μόνο που κάνουμε όλοι είναι μια «υπόμνηση» της γνώσης. Πνεύμα και Ψυχή υπάρχουν ήδη στο σώμα μας και χρειάζεται μόνο να τα ανακαλύψουμε. Αυτή η εξαιρετική παραδοχή έχει γίνει από τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα και τους Στωικούς και πέρασε αυτούσια στην Χριστιανική ιδεολογία που ξαναέδωσε στον Άνθρωπο την απωλεσθείσα αξία του!
Στην ερώτηση του Αλεξάνδρου σχετικά με το ποιος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός που πρέπει να νικήσει, ο Διογένης του είπε: «Ο μεγαλύτερος πολέμιος και πιο δυσκολονίκητος δεν είναι ούτε περσίζων ούτε λυδίζων αλλά μακεδονίζων και ελληνίζων»! Δηλαδή δεν μιλά την περσική ή λυδική γλώσσα αλλά την μακεδονική και ελληνική!
Πέρα από την σπουδαιότητα των λόγων αυτών για τους σημερινούς Έλληνες, που δεχόμαστε αμφισβήτηση της Ελληνικότητας της Μακεδονίας, υπάρχει και το άλλο νόημα, το ηθικό. Ότι, δηλαδή, ο εσωτερικός μας εχθρός –αλαζονεία, φιληδονία, φιλοχρηματία, υπέρμετρη φιλοδοξία, αχαριστία κ.ά.- είναι αυτός που πρέπει να πατάξουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου