Οι ανασκαφές στην Πέλλα αποκαλύπτουν τα «εξαιρετικά» αντικείμενα! Η ακμή της πόλεως από το 3200 π.Χ. σταμάτησε με την οθωμανική κατάκτησή της, το 1517 μ.Χ.

Προσωπείο του 800 π.Χ.
που ευρέθη στην Πέλλα Ιορδανίας.

Οι ανασκαφές στην Πέλλα

αποκαλύπτουν

«εξαιρετικά» αντικείμενα!

Η ακμή της πόλεως από το 3200 π.Χ.

σταμάτησε με την...

οθωμανική κατάκτησή της,

το 1517 μ.Χ.

Του Γιώργου Λεκάκη

Οι τελευταίες ανασκαφές στην αρχαία Πέλλα (νυν Tabaqat Fahl) στην κοιλάδα του Ιορδάνη, αποκάλυψαν όμορφα έργα τέχνης, από ένα μεγάλο πέτρινο κτήριο, που οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ήταν το ανάκτορο του άρχοντος.

«Βρήκαμε πολλά υπέροχα μικρά ευρήματα (από ξύλο, κόκκαλο, ελεφαντόδοντο, φαγεντιανή, υαλί και μέταλλο) από ένα δωμάτιο μέσα σε κατοικία της Ύστερης Εποχής του Χαλκού II - ορισμένα δε, εξαιρετικής ποιότητας», εδήλωσε ο κ. Stephen Bourke, διευθυντής της ανασκαφικής περιόδου του 2019.

Η ομάδα, που προέρχεται από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, αποκάλυψε επίσης αρκετά περισσότερα δωμάτια Εποχής Σιδήρου (περίπου του 800 π.Χ.), που περιείχαν αγγεία αποθήκευσης και διάφορα άλλα ευρήματα, διάσπαρτα μεταξύ των συντριμμιών.

«Ήταν μια καλά κατασκευασμένη δομή, περίπου 30 x 30 μ. από τούβλα και πέτρα. Πιθανότατα η έδρα της κυρίαρχης δυναστείας. Κατεστράφη από πυρκαϊά γύρω στο 800 π.Χ., πιθανότατα από εχθρική επίθεση», εδήλωσε ο κ. Μπουρκ.

Με την πάροδο των ετών έχουν αποκαλυφθεί περισσότερα από 45 δωμάτια, πολλά από τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για αποθήκευση ελαίου, σιτηρών, λίθων λείανσης και υφαντικών αργαλειών. Κατά την διάρκεια πιο πρόσφατων ανασκαφών, ανασκάφηκαν οι χώροι εστίασης και μια μνημειώδης είσοδος.

Στην κορυφή του λόφου, υπάρχει το πλακόστρωτο του Tell Husn, της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού I-II (περίπου 3200-2800 π.Χ.). «Αυτές οι πέτρινες κατασκευές αποτελούν μια τεράστια επένδυση στην αναδιαμόρφωση και οχύρωση του Tell Husn, πριν από περίπου 5.000 χρόνια, αποδεικνύοντας την οικονομική δύναμη και την πολιτική πολυπλοκότητα της κυρίαρχης οντότητας, που ελεγχόταν από την Πέλλα», εδήλωσε ο κ. Bourke. Κατά την διάρκεια της ίδιας περιόδου, ο κύριος οικισμός του λόφου περιεβάλετο από ένα τείχος από πέτρα και λάσπη με τετράγωνους πύργους στήριξης, συγκεντρωμένους κατά μήκος του ανατολικού άκρου του.

Η Πέλλα γνωρίζει μεγάλη ακμή με τους Μακεδόνες. «Η πόλη της Πέλλας ήταν μια από τις πρώτες περιφραγμένες πόλεις-δήμους στην Ιορδανία, που αντιπροσωπεύουν την αρχική αστική ζωή στην Ιορδανία και το νότιο Λεβάντε γενικά», σημειώνει ο αρχαιολόγος, προσθέτοντας ότι «αγαθά από την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Μ. Ασία έχουν βρεθεί στην Πέλλα. Οι καλλιέργειες δημητριακών και κηπευτικών ήταν η κύρια πηγή πλούτου της πόλεως».

Οι ανασκαφές στην περιοχή που επικεντρώνονταν στην βυζαντινή περίοδο (περίπου 350-650 μ.Χ.) είχαν προηγουμένως αποκαλύψει ένα μεγάλο βιομηχανικό συγκρότημα αποτελούμενο από φούρνους κατασκευής υαλιού.

«Από μια περίοδο μεγάλων και πλούσιων αρχοντικών οικιών, με περίτεχνα ψηφιδωτά δάπεδα, εσωτερικές αυλές με κιονοστοιχίες και πλακόστρωτους δρόμους στην ύστερη ρωμαϊκή εποχή, βλέπουμε την διαίρεση των πλουσίων σπιτιών και την επαναχρησιμοποίησή τους για βιομηχανικές δραστηριότητες (υαλί και μεταλλικές κατασκευές), μετά το 550 μ.Χ., γεγονός που υποδηλώνει μια αυξανόμενη αποδυνάμωση του κέντρου και την ανασύνταξη μεγάλου μέρους του αστικού τοπίου για βιομηχανική και γεωργική δραστηριότητα», υπογράμμισε ο κ. Bourke.

«Κατά την βυζαντινή περίοδο, η Πέλλα υπέστη πολλές καταστροφές», πρόσθεσε, λέγοντας ότι «η πρώτη μεγάλη πληγή, γύρω στα 540-542 μ.Χ., μπορεί να έχει σκοτώσει μέχρι και το 40% του πληθυσμού της»!

Η πληγή συνέπεσε με τον πόλεμο μεταξύ των Βυζαντινών και των Σασσανιδών, αυτοκρατοριών, που οδήγησαν σε καταστροφή της περιοχής και πολύ βαρύ φόρο αίματος, είπε. «Τέλος, μια σειρά σοβαρών σεισμών, μεταξύ των 550-660 μ.Χ. πιθανόν κατέστρεψαν αυτό που ήταν ήδη μια μισοερειπωμένη πόλη».

Πέραν τούτου, η περιοχή εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται πυκνά τα επόμενα χρόνια και παρέμεινε κατεχόμενη σε όλες τις πρώιμες ισλαμικές / Umayyad περιόδους (περίπου 650-700 μ.Χ.), πριν υποστεί καταστροφή, από τον μεγάλο σεισμό του 749 μ.Χ., τόνισε ο καθηγητής.

«Η ανάκαμψη από αυτήν την τελική καταστροφή ήταν αργή, αλλά γύρω στα 850 μ.Χ. η ξανακατακτήθηκε, στο κύριο μέρος της, από τους Μαμελούκους, μετά το 1260 μ.Χ., και η Πέλλα εισήλθε σε μια τελευταία περίοδο μεγάλης ευημερίας», εδήλωσε ο κ. Bourke. «Μέχρι την οθωμανική κατάκτηση του 1517 μ.Χ. και την επακόλουθη παραμέληση της ασφάλειας της πόλεως, που οδήγησε σε μια τελική παρακμή και εγκατάλειψη του κέντρου, γύρω στα 1550 μ.Χ.».