Ο φιλελληνισμός αυτό το φανταστικό και μοναδικό παράδειγμα αγάπης, αλτρουισμού και φιλανθρωπίας μέχρι και σήμερα παραμένει γένους αρσενικού. Δυστυχώς παραμελήσαμε τελείως τις γυναίκες που η προσφορά τους στην Επανάσταση του 1821 υπήρξε μεγαλειώδης. Και μάλιστα σε μια εποχή που η θέση της γυναίκας ήταν αρκετά περιορισμένη και επιπλέον δέσποζε η «Ιερά Συμμαχία», η οποία αντιτίθετο σθεναρά σε κάθε απελευθερωτική προσπάθεια. Οι φιλελληνίδες αψήφησαν όλους τους κινδύνους και τα ταμπού της εποχής, στάθηκαν δίπλα στην επαναστατημένη Ελλάδα. Οι φιλελληνίδες ήταν κυρίως εστεμμένες βασίλισσες πριγκίπισσες σύζυγοι βαρόνων Λόρδων ζάπλουτες κυρίες οι οποίες με κάθε τρόπο βοηθούσαν την Μεγάλη επανάσταση του 1821 με την συλλογή χρημάτων, με ρούχα με οπλισμό φάρμακα, ακόμη και με τρόφιμα. Υπήρχαν και οι διανοούμενες οι οποίες οργάνωναν ομιλίες για να γνωστοποιήσουν το Ελληνικό θέμα έγραφαν ποιήματα διηγήματα με θέμα πάντα το τι τραβούν οι Έλληνες από τον βαρβαρικό τουρκικό ζυγό.
Στη Γαλλία, ο φιλελληνισμός και η «ελληνομανία» έφτασε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να επηρεάζει τη μόδα. Τα κατορθώματα και η φήμη της Μπουμπουλίνας διαδίδονταν τόσο πολύ, που στο Παρίσι και στη Γερμανία οι γυναίκες φορούσαν φορέματα όμοια με αυτά της Μπουμπουλίνας, λανσάροντας έτσι στη γυναικεία μόδα τα φορέματα a la Bobeline (α λα Μπουμπουλίνα),
Παρατίθενται κάποιες από αυτές:
ΣΤΟΝΑ σύζυγος Γιωργάκη Ολυμπίου
Η Στόνα μία τελείως άγνωστη φιλέλληνιδα, ήταν η Σερβικής καταγωγής. Στα Ελληνικά αρχεία υπάρχει έγγραφο με ημερομηνία 3/2/1821 με το οποίο ο Αλέξανδρος Υψηλάντης βεβαιώνει ότι η Στόνα, δάνεισε στην «Φιλική Εταιρεία» 5.500 χρυσά φλουριά «πληρωτέα εκ του μέλλοντος Εθνικού Ταμείου». Τα χρήματα αυτά ουδέποτε πληρώθηκαν στην φιλοπάτριδα Στόνα, η οποία στην δύσκολη στιγμή φέρθηκε σαν Ελληνίδα.
Πέθανε πάμπτωχη και δυστυχισμένη το 1849 ή 1850. Το 1907 γράφτηκε ένα θεατρικό έργο για τη ζωή της. Η μουσική για το θεατρικό έργο συντέθηκε από τον Στέβαν Χρίστιτς.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Η ΜΕΓΑΛΗ (1729-1796)
Η Τσαρίνα Αικατερίνη η Μεγάλη είχε από νωρίς δημιουργήσει γύρω της καθαρά ελληνική Αυλή, με Έλληνες στρατιωτικούς και τεχνικούς, ενώ προσέλαβε Έλληνες καθηγητές, ιδιαίτερα για την ανατροφή του εγγονού της Κωνσταντίνου, τον οποίο προόριζε για βασιλιά της Γρεκικής Αυτοκρατορίας. Με την αποτυχία της Ορλωφικής Επανάστασης (1770), εξέδωσε διάταγμα για την εγκατάσταση προσφύγων στην Κριμαία και στην Αζοφική, δίνοντας την ευκαιρία σε χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες να εγκατασταθούν εκεί και με την προστασία της να δημιουργήσουν εύρωστες ελληνικές κοινότητες.
ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΑΛΕΞΕΓΕΒΝΑ (1779-1826)
Είναι η τσαρίνα που κατά την διάρκεια της βασιλείας της εξεράγει η Μεγάλη Επανάσταση του 1821. Παρ’ ότι ο σύζυγός της Τσάρος Αλέξανδρος Α΄ ήταν διαπρύσιος υποστηρικτής των αρχών της «ΙΕΡΑΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ» η τσαρίνα Ελισάβετ Αλεξέγεβνα είχε μέσα στον κλειστό κύκλο της τον Ιωάννη Καποδίστρια, τον Αλέξανδρο Υψηλάντη αρχηγό της «ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ», και την οικογένεια Στούρτζα.
Το 1815 δηλαδή 6 χρόνια προτού ξεσπάσει η Μεγάλη Επανάσταση του 1821 ο Ιωάννης Καποδίστριας, Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας έκανε έρανο στην Ρωσία για να εξοικονομηθούν κάποια χρήματα για τα έξοδα του αγώνα. Η τσαρίνα Ελισάβετ Αλεξέγεβνα πρώτη έδωσε το σημαντικό ποσό των 100 ολλανδικών δουκάτων.
Επιπλέον πίεσε δούκισσες, πριγκίπισσες, κοντέσες να κάνουν το ίδιο και συγκεντρώνοντας σημαντικό ποσό.
Το 1813ιδρύθηκε στην τουρκοκρατούμενη Αθήνα η «Φιλόμουσος Εταιρεία». Μεγάλη χορηγός αυτής της εταιρείας ήταν η τσαρίνα Ελισάβετ Αλεξέγεβνα.
Η μεγαλύτερη προσφορά της στον Αγώνα ήταν η –από κοινού με τη Μεγάλη Δούκισσα Μαρία– οργάνωση ολόκληρου συστήματος για την περίθαλψη προσφύγων στην Οδησσό, μετά την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης.
ΚΑΡΟΛΙΝΑ ΤΗΣ ΟΥΑΛΙΑΣ (1768-1821),
Η Καρολίνα, πριγκίπισσα της Ουαλίας το 1816 ήρθε στην Αθήνα, και έγινε μέλος της «Φιλόμουσου Εταιρείας», όπου εκδήλωσε τα φιλελληνικά της αισθήματα. Με χρήματά της αποφυλακίστηκαν κρατούμενοι για χρέη, πληρώθηκαν χρέη χωρικών προς γαιοκτήμονες και προχώρησε η ίδια σε ανασκαφές στην περιοχή των Αμπελοκήπων αναζητώντας ιερό της Αφροδίτης. Για το φιλανθρωπικό της έργο ανακηρύχθηκε ως «Αθηνών ευεργέτιδα».
ΣΟΦΙΑ ΑΛΜΠΕΡΤΙΝΑ (1753-1829).
Στην Στοκχόλμη της Σουηδίας με την έναρξη της επαναστάσεως δημιουργήθηκε γυναικείο φιλελληνικό κομιτάτο γυναικών, με πρόεδρο την αδελφή του βασιλιά Καρόλου ΙΓ΄, Πριγκίπισσα Σοφία Αλμπερτίνα. Ως πρόεδρος του φιλελληνικού κομιτάτου γυναικών έστελνε τακτικά στους Έλληνες μεγάλα χρηματικά ποσά, έως και 6.000 φράγκα. Επίσης τα ανάκτορα είχαν μετατραπεί σε κέντρο φιλελληνισμού.
ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΣΕΝΙΕ
Η λογοτέχνις Ελισάβετ Σενιέ (1729-1808), γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη , ήταν ξεχωριστή γυναίκα, καλλιεργημένη, γλωσσομαθής, με απίστευτο πλούτο γνώσεων, ταυτόχρονα γοητευτική και φιλόμουσος, με πάθος για την Ελλάδα. Πάντα ήταν ενδεδυμένη με τη φορεσιά της Ελληνίδας Κωνσταντινοπολίτισσας,
Στο σπίτι της στο Παρίσι σύχναζε ο Αδαμάντιος Κοραής, αρκετοί σημαντικότατοι Έλληνες και πολλοί φιλέλληνες. Επίσης στο σπίτι της ιδρύθηκε η μυστική προεπαναστατική οργάνωση «Ελληνόγλωσσο Ξενοδοχείο» με στόχο την απελευθέρωση της Ελλάδος. Εκεί εκπαιδεύτηκε ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, ένας από τους τρεις ιδρυτές της «Φιλικής Εταιρείας». Στρατολογούσε ανθρώπους και έστελνε μυστικά όπλα στην Ελλάδα.
Ο φιλελληνισμός της Ελισάβετ Σενιέ επηρέασε βαθύτατα και τον γιό της πολύ γνωστό ποιητή της εποχής εκείνης τον Αντρέ Σενιέ, ο οποίος τραγούδησε την ελληνική ομορφιά και οραματίστηκε την απελευθέρωση της Ελλάδας πριν καν ξεκινήσει η Επανάσταση.
ΑΝΝΑ ΕΫΝΑΡ
Η καλαίσθητη ζωγράφος και πνευματικά καλλιεργημένη Ελβετή Άννα Εϋνάρ ήταν σύζυγος του Ελβετού τραπεζίτη Ιωάννη-Γαβριήλ Εϋνάρδου, ίσως του μεγαλύτερου Φιλέλληνα ιδίως μετά την Μεγάλη Επανάσταση, όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας προσπαθούσε να ανασυγκροτήσει την Ελλάδα. Η ίδια αναδείχθηκε σε θερμή φιλελληνίδα. Μετέτρεψε το σαλόνι του σπιτιού της στην Γενεύη σε χώρο συναντήσεως φιλελλήνων. Η Άννα Εϋναρ ίδρυσε στην Γενεύη φιλελληνικό κομιτάτο που διοργάνωνε εορτές, ομιλίες, κονσέρτα, με σκοπό την ενημέρωση του κοινού για τον αγώνα των επαναστατημένων Ελλήνων, συγκεντρώνοντας χρήματα, τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα. Η ίδια πρωτοστάτησε στη φιλελληνική κίνηση για την Επανάσταση της Κρήτης το 1867.
ΜΑΙΡΗ ΣΕΛΕΫ (1797-1851)
Η Μαίρη Σέλλεϋ ήταν σύζυγος του μεγάλου φιλέλληνα ποιητή, Πέρση Σέλεϋ. Ως πνευματικοί άνθρωποι και οι δύο δημιούργησαν το δικό τους στέκι, μια πνευματική εστία που ήταν ο τόπος επαφής των Ελλήνων και των φιλελλήνων. Έμαθε ελληνικά από την αγάπη της για τους Έλληνες και έζησε η ίδια τη σημαντική στιγμή, όταν πήγε στο σπίτι τους ο Μαυροκορδάτος και τους έδωσε την προκήρυξη του Υψηλάντη. Η φιλελληνική σημαία του Σέλλεϋ υπεστάλη δυστυχώς με τον πνιγμό του το 1822, σε μια ακτή της Ιταλίας. Η Μαίρη Σέλλεϋ συνέχισε μόνη τη ζωή της, διαβάζοντας στα ελληνικά την αγαπημένη της «Αντιγόνη».
ΟΙΤΤΙΛΙΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΓΚΑΙΤΕ (1796-1872)
Ήταν νύφη του πασίγνωστου Γερμανού ποιητή και φιλέλληνα Γιόχαν Βόλφκανγκ φον Γκαίτε. Επηρεασμένη από τα φιλελληνικά αισθήματα και της μητέρας της, και ζώντας δίπλα στον φιλέλληνα ποιητή, νοιάστηκε για τον επαναστατημένο λαό. Ο Γκαίτε ενδιαφερόταν πολύ για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι και έχει χαρακτηριστεί ως πολύ σημαντική στιγμή για τον αγώνα των επαναστατημένων Ελλήνων, όταν στις 3/12/1822 οργάνωσε μια φιλελληνική γιορτή στο σπίτι του, όπου ο ποιητής μίλησε για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι, ενώ η Οττιλία απήγγειλε ένα μανιάτικο μοιρολόι, αυτό που του είχε στείλει από το 1815 ένας λόγιος από το Μπισμπάντεν.
ΝΤΕΛΦΙΝ ΝΤΕ ΖΙΡΑΝΤΕΝ (1804-1855)
Διάσημη ποιήτρια της εποχής της, βραβεύθηκε μόλις 25 ετών από τη Γαλλική Ακαδημία. Τον Αύγουστο του 1825 έγινε μια μεγάλη συγκέντρωση στο Παρίσι από το φιλελληνικό κομιτάτο. Η Ντε Ζιραντέν, όχι μόνο συγκέντρωσε μόνη της το σεβαστό ποσό των 3.000 φράγκων, αλλά απήγγειλε και η ίδια τον «Έρανο», ένα ποίημα το οποίο αργότερα τύπωσε σε φυλλάδιο και τα έσοδα τα διέθεσε για τον ίδιο σκοπό.
ΙΟΥΛΙΑΝΑ ΦΟΝ ΚΡΟΥΝΤΕΝΕΡ Ή ΣΙΒΥΛΛΑ
Η φιλελληνίδα βαρόνη Ιουλιάνα Κρούντενερ, ήταν κόρη του Ρώσου βαρόνου Βίτεγκοφ και εγγονή του στρατάρχη Μίνιχ. Ήταν ρομαντική ονειροπόλα και πολύ μορφωμένη. Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821 ζήτησε από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α΄ να επέμβει και να βοηθήσει τους Έλληνες να απελευθερωθούν. Ο τσάρος Αλέξανδρος ο Α΄ ήταν ένας ιδιόρρυθμος τύπος θρησκόληπτος μυστικοπαθής φοβόταν πολύ για τον θρόνο του και έμενε απαθής μπρος στο Γολγοθά των Ελλήνων. Η Κρούντενερ χαρακτήρισε τη στάση του πολιτικό σφάλμα και πλήρη απομάκρυνση από τις παραδόσεις της Ρωσίας απέναντι στους χριστιανικούς λαούς. Οι δυο τους ήρθαν σε ρήξη, καθώς ο Αλέξανδρος θεώρησε ότι η βαρόνη δεν ήταν απλή ιδεολόγος, αλλά μέλος της ελληνικής «Φιλικής Εταιρείας» εταιρείας που δρούσε στη Ρωσία.
Πηγές
Κανελλόπουλος, Παναγιώτης, Λόρδος Βύρων, Εκδόσεις Διον. Γιαλλέλης, Αθήνα 1983.
Λάσκαρι, Σ.Θ., Ο Φιλελληνισμός εν Γερμανία κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν, Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων, Εν Αθήναις, (χ.χ.).
Μαράς, Κωνσταντίνος, Η Ελλάδα της Ευρώπης. Ο φιλελληνισμός ως πρώιμη μορφή ευρωπαικής ενσωμάτωσης. Εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 2015.
Ξηραδάκη, Κούλα, ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΔΕΣ Ι: Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ.
Γράφει ο ΣΠΙΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου