Γράφει ο ΣΠΙΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Ο μεγάλος Αθηναίος ρητοροδιδάσκαλος Ισοκράτης το 355 π.Χ. έγραψε τον περίφημο λόγο του «Περί Ειρήνης», ο οποίος ως βασικό θέμα έχει την άσκηση, τόσο της εξωτερικής πολιτικής, όσο και την εσωτερική πολιτική των Αθηναίων. Ο Ισοκράτης εκφράζει την απογοήτευσή του σχετικά με την πορεία των Αθηνών γι’ αυτό και μιλά επικριτικά για τις άσχημες επιλογές αυτών που διοικούν την πόλη.
Παράλληλα επισημαίνει τα ηθικά οφέλη που απολαμβάνουν. όσες πόλεις – κράτη επιδιώκουν την ειρήνη και ασκούν ανάλογη πολιτική προς αυτήν την κατεύθυνση.
Απώτερος σκοπός του Ισοκράτη είναι να νουθετήσει και να διαπαιδαγωγήσει τους Αθηναίους, επειδή ο λαός ασκεί την εξουσία στα πλαίσια της άμεσης Δημοκρατίας των Αθηνών.
Για να γίνει περισσότερο κατανοητός ταυτόχρονα και πιστευτός, ο Ισοκράτης στον συγκεκριμένο λόγο του κάνει παραλληλισμό μεταξύ των Θεσσαλών, οι οποίοι λόγω της αλαζονείας και της ασυδοσίας που υπέδειξαν καταστράφηκαν, και των Μεγαρέων, οι οποίοι λόγω της συνετής πολιτικής και της σωφροσύνης τους ευημέρησαν.
1) Για ποιο λόγο η Αθήνα και η Σπάρτη, ενώ αρχικά ήταν δυο μικρές πόλεις, έγιναν μεγάλες δυνάμεις και παρά ταύτα κινδυνεύουν να ανδραποδιστούν.
2) Ποίες είναι οι αιτίες που οι κάποτε πάμπλουτοι Θεσσαλοί περιέπεσαν σε ανέχεια
3) Με ποιο τρόπο οι Μεγαρείς ενώ ήταν αφανείς και αδύναμοι, κατάφεραν να εξελιχθούν σε δυνατή και πλούσια πόλη.
Επίσης προτρέπει τους Αθηναίους να σκεφθούν, για ποίους λόγους οι Θεσσαλοί, που κληρονόμησαν μεγάλες περιουσίες και κατείχαν και μεγαλύτερη επικράτεια έπεσαν στην φτώχεια, ενώ οι Μεγαρείς, που αρχικά ήταν μία μικρή και ασήμαντη πόλη, χωρίς να έχουν καλλιεργήσιμη γη, λιμάνια, λατομεία αργύρου, καλλιεργούν πετρώδεις εκτάσεις και διαθέτουν τις μεγαλύτερες περιουσίες ανάμεσα στους Έλληνες.
Την απάντηση την δίνει ο ίδιος:
Οι πρώτοι (Θεσσαλοί) είχαν τάσεις και έκαναν πράξεις που προκάλεσαν την απώλεια του άφθονου υλικού πλούτου. Οι δεύτεροι (Μεγαρείς) εφάρμοσαν μία μετρημένη και ειρηνική πολιτική και με τον τρόπο αυτό βελτίωσαν την αρχικά καχεκτική οικονομική τους κατάσταση.
Και διερωτάται ο Ισοκράτης:
Πως γίνεται τις ακροπόλεις των Θεσσαλών να τις κατέχει ορισμένες φορές ο στρατός των άλλων πόλεων, ενώ οι ίδιοι διαθέτουν μεγάλη στρατιωτική δύναμη, τρεις χιλιάδες ιππείς και ελαφρά οπλισμένους στρατιώτες.
Αντίθετα οι Μεγαρείς κυβερνούν την πόλη τους όπως θέλουν. Οι Θεσσαλοί είναι σε συνεχή πόλεμο μεταξύ τους, ενώ οι Μεγαρείς, που κατοικούν ανάμεσα σε εχθρικές δυνάμεις, στους Πελοποννήσιους, τους Θηβαίους και τους Αθηναίους, βρίσκονται σε συνεχή ειρήνη.
Ο Ισοκράτης προτείνει το συμπέρασμα που πρέπει να εξαγάγουν οι Αθηναίοι από τα παραδείγματα αυτά: Η κατάχρηση οδηγεί στην καταστροφή (Θεσσαλοί), η μετρημένη συμπεριφορά αποφέρει οφέλη (Μεγαρείς). Ωστόσο είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ότι σ’ αυτό το χωρίο το παραδείγματα που προέρχονται από τη σύγχρονη ιστορική πραγματικότητα διαμορφώνουν ένα επιχείρημα που βασίζεται στο συμφέρον. Οι Μεγαρείς γνώριζαν τα πραγματικά τους συμφέροντα. Τα επεδίωξαν με έξυπνο τρόπο και πέτυχαν τους στόχους τους. Οι Μεγαρείς ενήργησαν δίκαια και για το λόγο αυτό ανταμείφθηκαν με την ευημερία
Το ανωτέρω κείμενο του Ισοκράτους αποτελεί ένα μεγάλο εγκώμιο για την εξωτερική και εσωτερική πολιτική των Μεγαρέων αφού φτάνει στο σημείο να προτρέπει την άλλοτε κραταιά Αθήνα να μιμηθεί τους Μεγαρείς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου