του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη
Εργάτες στη Διόρυξη του Ισθμού, αμαξηλάτες, νερουλάδες, φύλακες και ένας... παπάς οι πρώτοι απεργοί!
Τον τελευταίο καιρό οι απεργιακές κινητοποιήσεις έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο. Ας δούμε όμως τώρα, πότε έγιναν οι πρώτες μεγάλες απεργίες στην Ελλάδα.
Η πρώτη μεγάλη απεργία, στην ελεύθερη Ελλάδα, έγινε περίπου εξήντα χρόνια μετά την ανακήρυξη της ως ελεύθερου κράτους. Την κήρυξαν το 1888 οι εργαζόμενοι στην διόρυξη του Ισθμού της Κορίνθου, κράτησε ένα τριήμερο κι έγινε για τον σωστό υπολογισμό των ωρών εργασίας. ΄Εληξε μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ απεργών και εργολάβων και τη σχετική συμφωνία που υπέγραψαν : «εφεξής τα ημερομίσθια υπολογίζονται από 37 έως 40΄ λεπτά την ώρα και με τον όρο να υπολογίζονται όλες οι ώρες της εργασίας ακριβώς!...» Φαντασθείτε λοιπόν πόσο σκληροί εκμεταλλευτές ήταν οι εργολάβοι της εποχής εκείνης…
Η απεργία αυτή συνέπεσε με μία άλλη λαϊκή κινητοποίηση που εξελίχθηκε σε μαζική κάθοδο των Μαρουσιωτών στην Αθήνα, που διαδήλωναν εναντίον της κυβερνήσεως επειδή ο δήμαρχος Αθηναίων Τιμολέων Φιλήμων σχεδίαζε να πάρει το μαρουσιώτικο νερό και να το συνδέσει με το Αδριάνειο υδραγωγείο για να πίνουν καλό και υγιεινό νερό οι Αθηναίοι. Επιτροπή των διαδηλωτών δέχτηκε στο γραφείο του ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης που τους διαβεβαίωσε ότι « δεν υπάρχει κίνδυνος να αδικηθούν».
Και οι δύο αυτές απεργίες, έγιναν κατά την διάρκεια των «δημοτελών» ή «γυμνικών αγώνων» της Δ΄ Ζάππειας Ολυμπιάδας, με χρήματα που διέθεσε ο Ιω. Φωκιανός, ξοδεύονταςτις οικονομίες του, ακόμα και την … προίκα της αδελφής του Καλλιόπης!!! Τότε είχαν γίνει και τα εγκαίνια του Δημοτικού θεάτρου όπου έδωσε παραστάσεις ο θίασος της διάσημης Σάρας Μπερνάρ, που είχε παντρευτεί τον γαλλοτραφή έλληνα ηθοποιό Αριστείδη Δαμαλά που πέθανε ένα χρόνο μετά σε ηλικία 34 ετών…
Η απεργία των εργατών στην διόρυξη του Ισθμού, ξύπνησε πολλούς κλάδους εργαζομένων, που κατέφευγαν σ’ αυτήν, όταν αδικούνταν. Έτσι, τέσσερα χρόνια – πέραν των φοιτητικών - αρχίζουν νέες απεργίες. Πρώτα οι αμαξηλάτες της Αθήνας που ζητούσαν αναπροσαρμογή των κομίστρων.
Η απεργία τους κράτησε μία εβδομάδα και την ανέστειλαν με την παρέμβαση του διαδόχου Κωνσταντίνου. Διαβάζουμε για τις συνέπειες της απεργίας στον Τύπο της εποχής: « Την απεργίαν των αμαξηλατών ησθάνθησαν πολύ οι παρεπιδημούντες ξένοι, οι συνοδεύοντες κηδείας, οι προτιθέμενοι να τελέσουν τους γάμους των και οι… αμαξηλάται!...»
Βεβαίως τότε, έσπευδαν να επωφεληθούν κάποιοι με γαϊδουράκια που έσερναν κάρα για να μεταφέρουν τουρίστες από τα ξενοδοχεία στην Ακρόπολη με υψηλές τιμές κομίστρων!
Άλλη απεργία που έγινε εκείνο διάστημα ( Νοέμβρης του 1895) ήταν των φυλάκων στις φυλακές Συγγρού. Οι κατάδικοι μια μέρα πέταξαν τα πιάτα με το φαγητό πάνω σ’ έναν φύλακα κι αυτό εξήγειρε τους συναδέλφους του που αποφάσισαν να απεργήσουν. Συντεταγμένοι αφού έκλεισαν τις φυλακές, μετέβησαν στο υπουργείο Εσωτερικών και επέδωσαν έγγραφη διαμαρτυρία κατά του διευθυντού, επειδή «δείχνει επιείκεια στους κρατουμένους» με συνέπεια να είναι απείθαρχοι κι επιθετικοί.
Αλλά σε απεργία κατήλθαν το Δεκέμβρη της ίδιας χρονιάς και οι αρτοποιοί, διαμαρτυρόμενοι, γιατί, ενώ αυξήθηκε η τιμή στα άλευρα, το ψωμί ήταν καθηλωμένο και το πωλούσαν με ζημιά. Η Αθήνα έμεινε χωρίς ψωμί και οι αρτοποιοί με διαβήματα τους στον αστυνομικό διευθυντή Μπαϊρακτάρη ζητούσαν να υπερτιμηθεί η αξία του ψωμιού κατά πέντε λεπτά. Το σιμιγδάλι κόστιζε 52 λεπτά η οκά και οι αρτοποιοί πωλούσαν το ψωμί 45! Η ζημιά ήταν προφανής. Ο Μπαϊρακτάρης κάλεσε στο γραφείο του τους αρτοποιούς και ταυτόχρονα και τους εργοστασιάρχες. Μέσα σε μισή ώρα δόθηκε η λύση. Τους είπε: « Καταργείται η διατίμηση του άρτου και αφήνονται οι αρτοπώλαι εις τον ελεύθερον ανταγωνισμόν»
Εκτός Αθηνών η πρώτη απεργία σημειώθηκε στη Σύρο από τους καπνοπώλες που την ανέστειλαν όταν διαπίστωσαν ότι εστρέφετο κατά των συμφερόντων τους…
Και μια περίεργη απεργία! Το Σεπτέμβρη του 1895 ένας ο ιερέας, ο Κων. Πάλλας, έκλεισε τον Ναό κατέβηκε σε απεργία και δεν ασκούσε τα καθήκοντά του. Και ξέρετε το λόγο διαμαρτυρίας; Επειδή οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού «Κακή Βίγλα» Σαλαμίνας καταψήφισαν στις δημοτικές εκλογές τον υποψήφιο δήμαρχο Γιώργο Πάλλα που ήταν εξάδελφός του!
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη Real News της 16-1-2011
*Ο κ. Τάσος Κ. Κοντογιαννίδης είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου