Φοιτήτρια Παντείου Πανεπ.
Τα δίπτυχα κερωμένα πινακίδια, αποτελούσαν ίσως μία από τις προσφιλής μεθόδους αποστολής μηνυμάτων. Τα δίπτυχα αυτά χρησιμοποιούνταν για απλά μηνύματα αλλά και για κρυπτογραφημένα, για μάθημα στα σχολεία, για έγγραφα και κυρίως για ανταλλαγή μηνυμάτων κάθε είδους και μορφής, όπως για παράδειγμα ερωτικές επιστολές.
Η ποικιλία των εγγράφων που συντάσσονταν στις πινακίδες ήταν τόσο μεγάλη όσες και οι μικροανάγκες του καθημερινού βίου.
Τα δίπτυχα αποτελούνταν από δυο ισομεγέθεις ξύλινες πινακίδες,
μεγέθους 20Χ30 εκατοστών περίπου, οι οποίες ήταν ενωμένες μεταξύ τους με κάποιο είδος αρθρώσεως, συνήθως κρίκο. Η εσωτερική πλευρά των πινακιδίων σκαβόταν ελαφρά στην επιφάνεια, διατηρώντας γύρω γύρω ένα περιθώριο. Μέσα στην σκαμμένη επιφάνεια στρωνόταν λειωμένο κερί, πάνω στο οποίο γραφόταν το μήνυμα.
Το μήνυμα γραφόταν με το κέστρο ή στύλο καλούμενο, δηλαδή με γραφίδα που η μια μύτη της ήταν μυτερή (στύλος) και η άλλη πλατιά (κέστρο), έτσι ώστε να σβήνει κάποιος με αυτήν το μήνυμα που έλαβε και να γράφει εκ νέου το δικό του. Το κερί είχε συνήθως χρώμα σκούρο κυανό, που επιτυγχανόταν με την προσθήκης μελάνης και ονομαζόταν μάλθη ή μάλθα.
Για την αποτύπωση των λέξεων, εφόσον επρόκειτο για διαβαθμισμένες πληροφορίες, εφαρμοζόταν κάποια προσυμφωνημένη μέθοδος κωδικογράφησης και η γραφή γινόταν ανάποδα, ώστε να απαιτείται κάτοπτρο για την ορθή ανάγνωσή τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα παραλλαγής του συστήματος, που περιγράφει ο Ηρόδοτος, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο αυτοεξόριστος στην Περσία Σπαρτιάτης Δημάρατος (4ος αιώνας π.Χ.), έστειλε στη Σπάρτη την πληροφορία ότι ο βασιλιάς Ξέρξης σκόπευε να εκστρατεύσει εναντίον τους. Σκάλισε λοιπόν το μήνυμα στην ξύλινη επιφάνεια των πινακίδων και τις κάλυψε με κερί. Κατόπιν έστειλε τις φαινομενικά άδειες πινακίδες στη Σπάρτη, όπου η γυναίκα του βασιλιά Λεωνίδα Γοργώ, μαντεύοντας το τέχνασμα αποκάλυψε την κρυμμένη πληροφορία.
Εκτός από κρυπτογραφικά δίπτυχα έχουν βρεθεί και κάποια με ταχυγραφικά κείμενα. Ένα τέτοιο ογκώδες πολύπτυχο (3ος αιώνα μ.Χ.) διασώζεται στο Βρετανικό Μουσείο. Ευρέθη στην Αίγυπτο και αποτελείτε από δυο κερωμένα καλύμματα και από επτά πινακίδες, επικαλυμμένες με μελάνι κεριού. Τα Ελληνικά κείμενα που περιέχονται είναι γραμμένα ταχυγραφικώς.
Με την πάροδο του χρόνου και την συχνή χρήση οι πινακίδες εξελίχθηκαν σε κανονικά βιβλία, που στην περίοδο της ρωμαιοκρατίας αποκαλούνταν κώδικες. Κατά την βυζαντινή περίοδο τα δίπτυχα κατασκευάζονταν από ελεφαντοκόκαλο και στολίζονταν με γλυπτές, μικρογραφικές παραστάσεις. Η διακοσμητική μορφή του δίπτυχου επικράτησε και έτσι τα δίπτυχα μετεξελίχθηκαν σε βυζαντινά κομψοτεχνήματα.
ΠΗΓΗ: Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΔΜΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου