Δείτε το πιο ισχυρό θαλάσσιο όπλο των Ελλήνων - Τριήρης 650 π.Χ.

Γράφει η Μαρισία Σπίνου
Φοιτήτρια Παντείου Πανεπιστημίου

Από τον 6ο π.χ. αιώνα και μετά ο απόλυτος κυρίαρχος των θαλασσών είναι η τριήρης , ένα πλοίο με τρεις επάλληλες σειρές κουπιών, ένα πραγματικό ναυπηγικό κομψοτέχνημα.
Η πρώτη τριήρης ναυπηγήθηκε στα τέλη του 7οι αιώνος από τον Κορίνθιο Αμεινοκλή και προκάλεσε επανάσταση στα ναυπηγικά δρώμενα. Αποκορύφωμα της αρχαίας ναυπηγικής, έγινε το σύμβολο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας τόσο για την υπέροχη
εμφάνιση της όσο και για την τελειότητα της κατασκευή της.  Δίκαια θεωρήθηκε το περιφημότερο πλοίο της αρχαιότητας και η κατασκευή του συνέβαλε στην εδραίωση της αθηναϊκής θαλασσοκρατίας.

Παρουσίαζε την πρωτοτυπία ότι συγκέντρωνε περισσότερους κωπηλάτες σε σχέση με τα πλοία της εποχής με αποτέλεσμα να αυξάνεται η προωστική δύναμη του σκάφους, χωρίς να αυξάνεται ανάλογα και το μήκος του. Αυτό επιτεύχθηκε με την τοποθέτηση των κωπηλατών σε τρεις υπερκείμενες ή επάλληλες σειρές, αντί της μιας, όπως συνέβαινε με τις τριακόντορους και τις πεντηκόντορους ή των δυο όπως συνέβαινε με τις διήρεις , βέβαια κατασκευαστικά στηρίχθηκε σε αυτά τα πλοία. 

Το σχήμα του, που ήταν μακρύ και λεπτό (37 μ. επί 5,20μ. περίπου και βάθος 5 μέτρα), του επέτρεπε να πλέει με ταχύτητα 7,5 κόμβων την ώρα, και να είναι ευκίνητο. Η τριήρης διάνυε 184 ναυτικά μίλια (340 χιλιόμετρα ) χωρίς στάση και χωρίς πανιά σε 24 ώρες.

Μια τριήρης επανδρωνόταν συνολικά από 210-216 άνδρες: ο κυβερνήτης, 5 αξιωματικοί, 4 υπαξιωματικοί , 16-30 στρατιώτες ,20-30 άτομα ναυτικό προσωπικό και 170 κωπηλάτες. Όλοι ανεξαρτήτως οι κωπηλάτες ήταν ελεύθεροι πολίτες, καθώς η ελευθερία των Ελλήνων δεν μπορούσε να επωμιστεί σε χέρια δούλων. Υπολογίζεται ότι το βάρος της τριήρους μαζί με το πλήρωμα ήταν 70-90 τόνοι, όσο και το βάρος του έρματος, που βοηθούσε στην ισορροπία του πλοίου. 

Η τριήρης ήταν ένα ταχύτατο πλοίο, ευέλικτο, δομικά ισχυρό και επιθετικά καταστροφικό με το έμβολο της πλώρης του .Το σκάφος της τριήρους ήταν φτιαγμένο από ξύλο ελάτου, ώστε το πλοίο να είναι ελαφρύ. Η καρίνα όμως, το δοκάρι δηλαδή που φτάνει από την πλώρη στην πρύμνη, ήταν από βελανιδιά για να είναι πιο ανθεκτική.

Το κατάρτι που στήριζε το τετράγωνου σχήματος πανί, χαμήλωνε στη γέφυρα όταν το πλοίο συγκρουόταν με άλλα εχθρικά. Τα σχοινιά που κινούσαν το κατάρτι ήταν κατασκευασμένα από κάνναβη ή πάπυρο και αλειμμένα με πίσσα, για να μη σαπίζουν εύκολα, ενώ κομμάτια από πετσί εξασφάλιζαν τη στεγανότητα στα διάφορα τμήματα του πλοίου. Σε κάθε πλευρά της πρύμνης υπήρχαν δύο κουπιά – τιμόνια, που χρησίμευαν για να δίνουν τη σωστή κατεύθυνση στο πλοίο.

Η τριήρης αποτέλεσε το αίτιο αποτελεσματικότερων αγκύρων, οι οποίες μοιάζουν με τις σημερινές Η πρύμνη τελείωνε στο ακροστόλιο, διακοσμητικό στοιχείο με 4 ή 5 κυρτούς άξονες, σαν βεντάλια. Στην πλώρη ήταν ζωγραφισμένο ένα μάτι, με συμβολική σημασία. Πρόσεχε την πορεία και απομάκρυνε τα κακά πνεύματα που θα μπορούσαν να βάλουν σε κίνδυνο το ταξίδι, ενώ, λίγο πιο μπροστά μπρούντζινο έμβολο προεξείχε του πρόσθιου τμήματος προς ενίσχυση της πλώρης. Χρησίμευε για να προκαλεί ρήγματα στα εχθρικά καράβια στις ναυμαχίες, ρήγματα που συνήθως ήταν μοιραία στα ύφαλα τους γεγονός που προϋποθέτει ότι το έμβολο βρισκόταν μέσα στη θάλασσα .

Το 480 π.χ. στις ναυμαχίες του Αρτεμισίου και τις Σαλαμίνας οι Πέρσες υπέστησαν πανωλεθρία από αυτό το απόλυτο επιθετικό όπλο.

Η τριήρης παρέμεινε σε υπηρεσία για πάνω από 1000 έτη, αποτελώντας σημαντικό μέρος όλων των στόλων αυτής της περιόδου. Το 1987 το ελληνικό πολεμικό ναυτικό προχώρησε σε μια ανακατασκευή της τριήρης ,την Ολυμπιάδα ένα αντίγραφο του αρχαίου σκάφους του 5ου π.χ. αιώνα όπως το γνωρίζουμε μέσω φιλολογικών πηγών.

Τα σχέδια του πλοίου βασίστηκαν σε σχετικές μελέτες των Βρετανών Κόουτς και Μόρισον. Μετά από 14 περίπου αιώνες επιστρέφει στη θάλασσα ένα χαμένο της στολίδι ως ενσάρκωση του διεθνούς αναγεννημένου ενδιαφέροντος για τα λαμπρά επιτεύγματα της αρχαιότητος.