Εξήντα χρόνια από την απομυθοποίηση του Στάλιν

Γράφει ο
Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος

Τη νύχτα της 24^ης προς την 25^η Φεβρουαρίου του 1956 ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚ της Σοβιετικής Ένωσης Νικήτας Χρουστσώφ, κατά τη μυστική έκθεσή του στο 20ό Συνέδριο του μπολσεβικικού Κόμματος, απομυθοποίησε πλήρως τον προκάτοχό του Ιωσήφ Βησσαριόνοβιτς Στάλιν. Εξήντα χρόνια πριν συνέβη αυτό που δεν το χωρούσε τότε ο νους του ανθρώπου, σ’ Ανατολή και Δύση. Όπως έγραψε ο Κώστας Παπαϊωάννου*, Ακόμη και η πιο παθιασμένη αντικομμουνιστική πολεμική δεν έδωσε ποτέ μια εικόνα του Στάλιν τόσο αποτρόπαιη που σκιαγράφησε ο Χρουστσώφ. Η αποκάλυψη ήταν συγκλονιστική. Το ίνδαλμα εκατομμυρίων κομμουνιστών σε όλο τον κόσμο εμφανίστηκε από τον Χρουστσώφ ως ένα ψυχοπαθές, μυθομανές και σαδιστικό
«τέρας».

Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις του Χρουστσώφ ο «πατέρας των λαών» ήταν ένας μύθος, που η προπαγάνδα είχε κατασκευάσει. Στην πραγματικότητα πέρασε τη ζωή του σε ένα κόσμο φαντασμάτων και μέσα σε εφιάλτες μιας μανίας καταδίωξης που τον διακατείχε. Ο προβληθείς ως μεγαλοφυής στρατάρχης, που υποτίθεται ότι είχε ξεπεράσει τον Κλαούζεβιτς, ήταν στην πραγματικότητα ένας αδαής περί τα στρατιωτικά... Ο «ευεργέτης της ανθρωπότητας» ήταν ένας τρομοκρατημένος τρομοκράτης που «στραγγάλιζε τους συνεργάτες του ηθικά και σωματικά». Εξόντωσε τους τροτσκιστές, τους μπουχαρινικούς και μετά συνεργάτες του. Ο ίδιος ο Χρουστσώφ τον είδε να υπογράφει  «383 μαύρες λίστες» με τα ονόματα χιλιάδων προγραμμένων στελεχών του Κόμματος... Όλοι με συνοπτικές διαδικασίες εκτελούντο ως «προδότες της Πατρίδας», «εχθροί της επανάστασης» και «λακέδες των ιμπεριαλιστών».

Οι εκτοπισμοί, οι βασανισμοί, οι εξορίες, οι δολοφονίες ήσαν στην ημερησία διάταξη. Ώσπου έφτασε στην απομόνωση και κατάντησε να γίνει μαριονέτα στα χέρια του Μπέρια, του πανίσχυρου ηγέτη του σοβιετικού μηχανισμού ασφαλείας και των μυστικών υπηρεσιών.

Ο Κων. Παπαϊωάννου εξηγεί πως «η σφαλερή και αντιμαρξιστική ερμηνεία του ρόλου της προσωπικότητας» οδήγησε όχι μόνο στη λατρεία του Στάλιν αλλά και στην πλήρη κατάργηση της εσωκομματικής δημοκρατίας, και στα κύματα τρομοκρατίας εναντίον των δεξιών και αριστερών «παρεκκλίσεων».

Το πρόβλημα για την ανθρωπότητα ήταν και είναι πώς γνωστοί πνευματικοί άνθρωποι δέχθηκαν να γράψουν διθυράμβους για τον Στάλιν. Τέτοιος λ.χ. ήταν ο Λουί Αραγκόν στη Γαλλία, που έγραψε « Ω μεγάλε Στάλιν, ω ηγέτη των λαών, Εσύ δημιουργείς τον άνθρωπο, Εσύ γονιμοποιείς τη γη, Εσύ ξανανιώνεις τους αιώνες, Εσύ  κάνεις να ανθίσει η άνοιξη...». Και ο Γιάννης Ρίτσος: «...Σώπα γιαγιά και σκούπισε με το τσεμπέρι σου τα μάτια σου. Όταν σβήνει η φωτιά σου κάτω από το τσουκάλι σου είναι ο Στάλιν που σκύβει και φυσάει τη φωτιά σου ν’ ανάψει...».

Πενήντα χρόνια πέρασαν από την αποκαθήλωση του Στάλιν. Όμως πάντα ελλοχεύει ο κίνδυνος ενός ζόμπι,  κομμουνιστικού ή φασιστικού. Μακάρι να είμαστε έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε.-

*Βλέπε περισσότερα στο βιβλίο του «Ο Μαρξισμός σαν ιδεολογία», Εκδ. Κομμούνα, Αθήνα, 1988, από σελ. 151 κ.ε.