Ιωάννης Μπάγκας: Ο σπουδαίος Κορυτσαίος Εθνικός Ευεργέτης

Ένας ακόμη σπουδαίος Έλληνας και Εθνικός μας Ευεργέτης, είναι ο Ιωάννης Μπάγκας ή Πάγκας, ο οποίος αποτελεί ένα εξαιρετικό πρότυπο ανιδιοτέλειας και φιλοπατρίας. Ο Ιωάννης Μπάγκας γεννήθηκε στην ιστορική Κορυτσά κατά το 1814. Ήταν γιός ενός επίσης μεγάλου ευεργέτη του εμπόρου Γεωργίου Μπάγκα. Ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του, σε ηλικία 19 ετών μεταβαίνει στη Θήβα, συνεχίζει στη Χαλκίδα και καταλήγει στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου εργάζεται ως ράφτης και αργότερα ως ενοικιαστής και επιστάτης μεγαλοκτηματιών της περιοχής.

Υπήρξε δυναμικός, με ζήλο για ανέλιξη, εγκαταλείπει την Αίγυπτο και πηγαίνει στη Ρουμανία για να συνεχίσει να εργάζεται στο ίδιο αντικείμενο με ακόμη περισσότερο ζήλο. Με πολύ κόπο και μόχθο αύξησε τα εισοδήματά του, τα οποία διαχειρίζονταν και διέθετε για κοινωφελή έργα και σκοπούς.

Στα γεράματά του αποφάσισε να επιστρέψει στην πατρίδα του την Ελλάδα, όπου και κατά το 1889 εγκατεστημένος πια στην Αθήνα, δώρισε τα πάντα στο ελληνικό δημόσιο, με χαρακτηριστικό του, ότι κράτησε μόλις 500 δραχμές το μήνα για τον εαυτό του, ως μια μικρή σύνταξη επιβίωσης. Διέμενε σε ένα από τα δωμάτια του ξενοδοχείου του «Μέγας Αλέξανδρος» στην Αθήνα, κάνοντας έναν λιτό βίο. Εκείνος που προσπάθησε να τον πείσει να λαμβάνει σύνταξη 1000 δραχμών και όχι 500 όπως λάμβανε αρχικά, ήτανε ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Στέφανος Δραγούμης.

Με το θάνατό του, ο Ιωάννης Μπάγκας άφησε υπεύθυνη επιτροπή ως προ τη διαχείριση του κληροδοτήματός του, ενώ αξίζει να τονίσουμε πως άφησε όλη του την περιουσία στην Ελλάδα, ενώ ήταν ακόμη εν ζωή και όχι σε διαθήκη για μετά θάνατον χορηγία.

Η περιουσία που πρόσφερε ο Μπάγκας στο Ελληνικό Δημόσιο:

Την επί της Πλατείας Ομονοίας οικία του, η οποία αργότερα μετατράπηκε σε ξενοδοχείο, (το γνωστό ''Μέγας Αλέξανδρος'')200.000 δραχμές σε μετρητά (ποσό τεράστιο για την εποχή) και 1.400 μετοχές των Σιδηροδρόμων Αθηνών – Πειραιώς.

Λίγα χρόνια μετά τη μεγάλη αυτή δωρεά, προχώρησε και σε νέα ανάλογη χειρονομία, αφού στο μεταξύ είχε αποκτήσει και καινούργια περιουσία.
Οικοδομήθηκε απέναντι από την οικία του το επιβλητικό μέγαρο, που είναι το ξενοδοχείο «Μπάγκειο», του οποίου η πλήρης επωνυμία ήταν «Μπάγκειον Ξενοδοχείον, Φίλιππος Β'». Επίσης αγόρασε στην οδό Αθηνάς και Αρμοδίου στην Αθήνα και άλλο οικόπεδο στο οποίο άρχισε να κτίζει ξενοδοχείο, που όμως έμεινε ημιτελές λόγω του θανάτου του. Το κτίριο περατώθηκε πολλά χρόνια αργότερα - πάλι με χρήματα που άφησε ο ευεργέτης - και λειτούργησε με το όνομα «Ολυμπιάς».

Ακόμη κληροδότησε ένα ποσό στο «Αμαλίειο Οικοτροφείο Αθηνών» για να προικίζονται ορφανά κορίτσια, με τον όρο ότι τα χρήματα θα χορηγούνται την παραμονή του γάμου τους, ο οποίος πρέπει υποχρεωτικά να πραγματοποιείται την επέτειο των γάμων του διαδόχου Κωνσταντίνου.

Τρεις χιλιάδες δραχμές ετησίως άφησε στο Μητροπολίτη Κορυτσάς προκειμένου να τις διανέμει στους φτωχούς κάθε χρόνο το Πάσχα. Επίσης οι διαχειριστές της Μπαγκείου Επιτροπής «...οφείλουσιν να δαπανώσιν δεκαοκτώ χιλιάδας δραχμάς τον χρόνο προς συντήρησιν του Ελληνικού Σχολείου της Κορυτσάς, του προωρισμένου δια την ελληνικήν αυτόθην κοινότητα.» Όρισε «...να δίνονται και εις το εν Αθήναις Νοσοκομείον Ευαγγελισμός, το υπό την προστασίαν της Αυτού Μεγαλειότητος της βασιλίσσης, δύο χιλιάδαι δραχμαί κατ'έτος».

18.000 δρχ. ετησίως στο «Δημοτικόν Νοσοκομείο η Ελπίς» των Αθηνών. Διέταξε επιπλέον ετήσια χορηγία προς τη Ριζάρειο Σχολή, για να δίνονται κάθε χρόνο υποτροφίες σε δύο σπουδαστές από την Κορυτσά. οι οποίοι αν συνεχίζουν τις σπουδές τους στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, να λαμβάνουν για πέντε χρόνια υποτροφία και στη συνέχεια να διορίζονται υποχρεωτικά καθηγητές στο γυμνάσιο της Κορυτσάς που ο ίδιος ίδρυσε.

Τέλος με το υπόλοιπο των εσόδων της ακίνητης περιουσίας του, όρισε «να ιδρυθεί στην Αθήνα ορφανοτροφείο αρρένων για την διδασκαλία των προπαιδευτικών μαθημάτων και την εκμάθηση βιοποριστικών τεχνών κατά τα τελειότερα ευρωπαϊκά συστήματα, ενώ στην Κορυτσά να ιδρυθεί παράρτημα αυτού ». Να σημειωθεί ότι μετά το θάνατο του ευεργέτη βρέθηκαν και άλλα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία δεν περιλαμβάνονταν ούτε στην συμβολαιογραφική πράξη, ούτε στη διαθήκη του. Επρόκειτο για Ομολογίες της Εθνικής Τράπεζας, άλλες μετοχές των Σιδηροδρόμων Αθηνών – Πειραιώς, μετρητά σε αγγλικές λίρες, γαλλικά φράγκα και δραχμές, καθώς και πολλές μετοχές.

Επίσης ο Μπάγκας δώρισε στο Ελληνικό Δημόσιο ένα οικόπεδο στους Αμπελόκηπους των Αθηνών, στο οποίο υπήρχε και μία αρχοντική οικία, όπως και ένα οικόπεδο 5.867τ.μ. στη διασταύρωση των οδών Σκοπετέα, Μιχαήλ Μελά, Εμμ. Παππά και Τιμ. Φιλήμονα.Ο Ιωάννης Μπάγκας πέθανε στην Αθήνα στις 15 Δεκεμβρίου 1895, σε ηλικία 81 ετών. Σύμφωνα με την τελευταία του επιθυμία η κηδεία του ήταν απλή και λιτή. Ο Ι. Μπάγκας δεν έκανε δική του οικογένεια, αλλά πραγματικά η πατρίδα για εκείνον υπήρξε μια μεγάλη οικογένεια την οποία φρόντιζε και φροντίζει ακόμα.