Η πολιορκία των Μαλλών από τον Μέγα Αλέξανδρο

Η πολιορκία των Μαλλών διεξήχθη από τον Μέγα Αλέξανδρο και τον στρατό του, από το Νοέμβριο του 326 π.Χ. έως το Φεβρουάριο του 325 π.Χ., κατά των Μαλλών ή Μαλλιανών (Μαλλοί ή Μάλλοι ή Μάλλιοι, οι κάτοικοι της περιοχής και της πόλης των Μαλλών καθώς και του βασιλείου των Μαλλών, Μαχλάβας) της ανατολικής Πενταποταμίας (σήμερα: Πουντζάμπ, μεταξύ του Πακιστάν και της Ινδίας). 

Οι Μαλλοί είχαν συμμαχήσει με τους Οξυδράκες ή Συδράκες και είχαν αρνηθεί τη ασφαλή διάβαση των στρατευμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την περιοχή τους. Ο Αλέξανδρος κατακτώντας την περιοχή τους και πολιορκώντας την ομώνυμη πρωτεύουσά τους, τους Μαλλούς (άρθρο, οι: Μάλλοι, σήμερα πιθανόν η πόλη Μουλτάν του Πακιστάν),κατόρθωσε να ειρηνεύσει με επιτυχία την ευρύτερη περιοχή μεταξύ των δύο ποταμών Υδάσπη και Ακεσίνη. Αλλά τραυματίστηκε πολύ σοβαρά κατά τη διάρκεια της πολιορκίας αυτής και κινδύνεψε να χάσει τη ζωή του.

Η μάχη

Πρώτη φάση

Ωστόσο, οι Μακεδόνες σύντομα κατόρθωσαν να φθάσουν στην επικράτεια των αντιπάλων τους, και αν και τα πλοία τους δεν είχαν

καλά-καλά υποβληθεί σε επισκευές, επιτέθηκαν πρώτα, στα δυτικά, στη φυλή που ονομαζόταν Σίβες (αρχαία ελληνικά: Σίβαι, αγγλικά: Sibae). Αυτή η φυλή, φέρεται να διέθετε 40.000 πολεμιστές, που ήταν στη δεξιά όχθη και έτσι οι Μακεδόνες είχαν να διασχίσουν το ποτάμι, προκειμένου να τους επιτεθούν. 

Σύντομα οι Μακεδόνες κατέστρεψαν την πρωτεύουσά τους και έκαψαν τις καλλιέργειες τους, θανάτωσαν όλους τους άνδρες και υποδούλωσαν τις γυναίκες και τα παιδιά. Σε όλη την προηγούμενη εκστρατευτική του πορεία, ο Αλέξανδρος ήταν γενικά αυστηρός προς τα στρατεύματά του, προκειμένου να είναι φιλεύσπλαχνος προς τους κατοίκους των προσφάτως κατακτημένων εδαφών. 

Αυτή η σημαντική αλλαγή στην πολιτική του εκτιμάται ότι προοριζόταν ως «παράδειγμα προς αποφυγήν» για τις άλλες φυλές. Αυτό έγινε επίσης και για την εξασφάλιση της γραμμής των επικοινωνιών των Μακεδόνων, η οποία, όντας ήδη υπερεκτεταμένη, ήταν σε σοβαρό κίνδυνο περικοπής της. 

Επεκτεινόμενη σε όλη τη διαδρομή από τη Βαβυλώνα ως την Πενταποταμία, αν διεσπάτο οπουδήποτε, τότε ολόκληρη η εκστρατεία θα μπορούσε να καταρεύσει. Δεν χωρούσαν ημίμετρα για την εξασφάλιση των γραμμών επικοινωνιών στην υπερεκτεταμένη τους κατάσταση. Ο Αλέξανδρος ήταν αποφασισμένος να μην αφήσει τους Μαλλούς να ξεφύγουν και ως εκ τούτου, σχεδιάζει μια περίπλοκη εκστρατεία που του επέτρεψε να διατηρήσει τις εσωτερικές γραμμές, έτσι ώστε αυτός θα μπορούσε να ενισχύσει τον εαυτό του σε οποιοδήποτε σημείο απειλούταν. 

Πρόσθεσε το στρατιωτικό σώμα του Φιλίππου, την ταξιαρχία του Πολυπέρχωνα, τους ιππο-τοξότες του και τους πολεμικούς ελέφαντες, που παρελαύνουν κάτω από τον ποταμό, ως και τη δύναμη του Κρατερού. 

Στη συνέχεια διέταξε τον ναύαρχό του Νέαρχο να πλεύσει κάτω από τον ποταμό με το στόλο και να δημιουργήσουν μόνιμη βάση για τη διεξαγωγή περαιτέρω εργασιών στη διασταύρωση των ποταμών Ακεσίνη και Υδραώτη. Επιπλέον, η βάση αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να πιάσει δραπετεύοντες Μαλλούς. Τρεις ημέρες αργότερα, ο Αλέξανδρος διέταξε τον Κρατερό και το σώμα του να τον ακολουθήσουν κάτω από τον ποταμό στη δεξιά όχθη.

Η πρώτη φάση συνεχίζεται

Ο Αλέξανδρος διαιρεί το στρατό του σε τρία μέρη που πέρασαν πάνω στην αριστερή όχθη. Η δική του δύναμη τοποθετήθηκε ακριβώς απέναντι από την έρημο, και προοριζόταν να αναλάβει η ίδια το πιο δύσκολο έργο, όπως το συνήθιζε. 

Η δύναμή του αποτελούνταν από υπασπιστές, τοξότες, τους επιδέξιους ακοντιστές Αγριάνες,τη ταξιαρχία του Πείθωνα της φάλαγγας, οι ιππο-τοξότες και το μισό του ιππικού των Εταίρων. Αν και ήταν μια δύσκολη πορεία στην έρημο, η πορεία αυτή εξυπηρετούσε δύο σκοπούς: 

Πρώτον, αρχικά ήταν για να εκπλήξει τους Μαλλούς, και δεύτερον προκειμένου να του προσδώσει στρατηγική θέση από την οποία θα μπορούσε να τους οδηγήσει προς τα νότια, έτσι ώστε να πιεσθούν από τις υπόλοιπες δυνάμεις του. Η δύναμη του Ηφαιστίωνα διατάχθηκε να βαδίσει απέναντι από την δύναμη του Κρατερού, στην αριστερή όχθη του ίδιου ποταμού. 

Απεστάλη σε απόσταση πέντε ημερών από τη δύναμη του Αλεξάνδρου, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε διαφυγή από τις δυνάμεις του Αλεξάνδρου θα ήταν εύκολο να εμποδιστεί, εάν δεν ενέπιπτε ήδη στο πεδίο δράσης του Κρατερού. Η δύναμη του Πτολεμαίου διατάχθηκε να ακολουθήσει την πορεία του Αλεξάνδρου τρεις ημέρες αργότερα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τυχόν Μαλλοί στρατιώτες, που είχαν διαφύγει στο βορρά θα εξακολουθήσουν να συλλαμβάνονται και θανατώνονται.

Δεύτερη φάση

Σε αυτό το σημείο, η προσωρινή συμμαχία μεταξύ των Μαλλών και των Οξυδρακιανών (αγγλικά: Oxydracians) άρχισε να καταρρέει. Οι δύο φυλές δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν σχετικά με το ποιος μπορούσε να τους καθοδηγήσει, και οι δυνάμεις τους υποχώρησαν στα οχυρά τους, από κάθε ομάδα χωριστά, προκειμένου να τα περιφρουρήσουν οι ίδιοι. Μετά την εκκίνηση, σε όλη την έρημο, ο Αλέξανδρος βάδισε συνεχώς, κάνοντας μόνο μισή μέρα στάση σε σημείο προς απόκτηση νερού. 

Οι στρατιώτες του βάδισαν 72 χιλιόμετρα (45 μίλια) σε περίπου 24 ώρες. Φτάνοντας κοντά στην πόλη, που σήμερα πιθανολογείται ότι είναι η πόλη της Κοτ Καμαλία (Κot Kamalia), ξημερώματα, ο Αλέξανδρος οδήγησε το στράτευμα μπροστά μαζί με το ιππικό και τους Εταίρους του και εξέπληξε εντελώς τους Μαλλούς - σε τέτοιο βαθμό που πολλοί από αυτούς βρίσκονταν ανέτοιμοι ακόμη έξω από την πόλη τους. 

Όπως και ο Αλέξανδρος ανέμενε, αυτοί δεν πίστευαν ότι θα τολμούσε να διασχίσει την έρημο. Ένας αρκετά μεγάλος αριθμός από αυτούς σκοτώθηκε, και ο Αλέξανδρος κυνήγησε εκείνους οι οποίοι γλύτωσαν από το μακελειό και οι οποίοι κατέφυγαν στην πόλη. Στη συνέχεια, δημιούργησε ένα κλοιό με το ιππικό του γύρω από αυτήν τη σχετικά μικρή πόλη και περίμεναν την άφιξη του πεζικού του.

Δεύτερη φάση

Όταν το πεζικό του έφτασε, ο Αλέξανδρος διαχώρισε τον Περδίκκα μαζί με το ιππικό του και τον Κλείτο τον Μέλα με το δικό του ιππικό, και τον διέταξε να περικυκλώσει μια άλλη πόλη των Μαλλών προς τα νότια-ανατολικά. 

Ωστόσο, ο ίδιος του έδωσε συγκεκριμένες οδηγίες να μην πολιορκήσει αμέσως την πόλη, φοβούμενος ότι πιθανόν κάποιοι από τους κατοίκους να προλάβουν να ξεφύγουν και να δώσουν νέα σχετικά με το τι συνέβαινε στους υπόλοιπους αμυνόμενους της περιοχής, δίνοντάς τους χρόνο για να ξεφύγουν. Ο Αλέξανδρος επιθυμούσε ο Περδίκκας να περιμένει τη δική του άφιξη με το υπόλοιπο της δύναμης του.

 Αυτό είναι ένα άλλο παράδειγμα, του πως ο Μεγάλος Αλεξάνδρος πραγματοποιούσε την ανάθεση κάθε εργασίας που θεωρείται σημαντική σε πρόσωπα της εμπιστοσύνης του και πως αντιμετωπιζόταν αυτή η ανάληψη ευθυνών, και φυσικά αυτή ήταν πρακτική που επαναλαμβάνεται καθ 'όλη τη διάρκεια των εκστρατειών. 

Σύντομα ο Αλέξανδρος κατέλαβε την πόλη που πολιορκούσε, χρησιμοποιώντας εξοπλισμό πολιορκίας όπως ο καταπέλτης στρέψης. Ο καταπέλτης στρέψης ήταν το πιο ισχυρό πολιορκητικό όπλο της εποχής, και είχε φέρει επανάσταση στην πολεμική τέχνη της πολιορκίας. Ο Αλέξανδρος σύντομα θα το χρησιμοποιήσει εκτεταμένα για να κατακτήσει και όλες τις άλλες πόλεις της περιοχής. 

Ο στρατός του Αλεξάνδρου, στη συνέχεια υπερκέρασε τη φρουρά της πόλης, ισχύος δύο χιλιάδων ανδρών και τους σκότωσε όλους. Όταν ο Περδίκκας έφτασε στην πόλη που υποτίθεται ότι έπρεπε να περικυκλώσει, την βρήκε άδεια, κυνήγησε τους επιζώντες και τους εξολόθρευσε. 

Ο Αλέξανδρος επέτρεψε στους άνδρες του να ξεκουραστούν μέχρι την πρώτη φυλακή της νύχτας. Μετά από αυτό, οι Μακεδόνες συνέχισαν την καταδίωξη των Μαλλών, προς την επόμενη πόλη που ήταν η σημερινή βραχμανική πόλη της Ατάρι (Atari). Μετά την άφιξή του, ο Αλέξανδρος έστειλε αμέσως τη φάλαγγα του προς τα εμπρός προκειμένου να προετοιμαστεί για την υπονόμευση των τειχών της πόλης. 

Ωστόσο, οι Ινδοί, οι οποίοι είχαν πλέον πληροφορηθεί για την ισχυρή πολιορκητική τεχνογνωσία του Αλεξάνδρου, αποφάσισαν ότι θα είχαν περισσότερες πιθανότητες να αμυνθούν καλύτερα από την ακρόπολη τους. 

Οι Μακεδόνες ακολούθησαν. Ο Αλέξανδρος οδήγησε την πολιορκία της ακρόπολης, φέρνοντας τη φάλαγγα του κατευθείαν προς τα τείχη. Η ακρόπολη κάηκε και πέντε χιλιάδες Μαλλοί έχασαν τη ζωή τους μέσα στα τείχη της. Μετά από ξεκούραση μιας μόνο ημέρας, ο Αλέξανδρος κατευθύνθηκε προς την πόλη Μουλτάν. Ωστόσο, οι Μαλλοί είχαν διασχίσει ήδη το ποτάμι και περίμεναν την άφιξη του στη δυτική όχθη.

Τελική φάση

Τελική φάσηΠριν συνεχίζει την εκστρατεία του εναντίον των Μαλλών, ο Αλέξανδρος έστειλε τον Πείθωνα και τον Δημήτριο πίσω προς το ποτάμι, τα δάση και την έρημο. Οι διαταγές τους ήταν να σκοτώσουν όποιον δεν υποτασσόταν. Ο λόγος ήταν ότι πολλές από τις πόλεις εγκαταλείφτηκαν και ερημώθηκαν, καθώς οι δυνάμεις του Αλεξάνδρου έφταναν σε αυτές. Οι πρόσφυγες από τις πόλεις αυτές αιχμαλωτίζονταν στα δάση της περιοχής τα παράλληλα με τον ποταμό Υδραώτη. 

Οι Μαλλοί έδωσαν μάχη με τον Αλέξανδρο στο ύψωμα της δυτικής όχθης του Υδραώτη. Ωστόσο, ο Αλέξανδρος και ο στρατός του είχαν γίνει τέτοιο αντικείμενο του φόβου στα μάτια τους, που ο Αλέξανδρος αποφάσισε να τους αντιμετωπίσει κατά μήκος του ποταμού. 

Αυτή δεν ήταν μια νέα τακτική, καθώς ήδη ο πατέρας του Φίλιππος Β΄ είχε τελειοποιήσει το ιππικό σώμα της Μακεδονίας σε τέτοιο βαθμό, ώστε το πεζικό, σε πολλές περιπτώσεις, να επιτίθεται μόνο μετά το ιππικό. Οι Μαλλοί τράπηκαν σε φυγή πριν ακόμα το μακεδονικό πεζικό να εμπλακεί στη μάχη. Ο Αλέξανδρος τους καταδίωξε με το ιππικό του για 8 χιλιόμετρα (5 μίλια).

Οι Μαλλοί, συνειδητοποιώντας τελικά πόσο μικρός είναι ο αριθμός του μακεδονικού ιππικού που τους ακολουθούσε, επέλεξαν να σταματήσουν και να πολεμήσουν. Ο Αρριανός εκτιμά ότι υπήρχαν 50,000 (πενήντα χιλιάδες) Μαλλοί σε αυτό το σημείο. Ως ο εμπειρότερος των Εταίρων, ο Αλέξανδρος έθεσε εαυτόν σε πολύ ευάλωτη κατάσταση. 

Ωστόσο, οι υπόλοιποι Μακεδόνες σχημάτισαν κλοιό γύρω από τους Μαλλούς και τους επιτίθενται στα πλάγια και πίσω. Τελικά, το μακεδονικό ελαφρύ πεζικό κατέφθασε, και οι Μαλλοί έχασαν το ηθικό τους και κατέφυγαν στην ομώνυμη πόλη των Μαλλών (σήμερα γνωστή ως Μουλτάν). Ο Αλέξανδρος τους ακολούθησε ως τα όρια της πόλης και στη συνέχεια έδωσε εντολή ανάπαυσης στα σώματα του στρατού του για το υπόλοιπο της ημέρας.

Η πολιορκία της πόλης των Μαλλών

Κατά την έναρξη της πολιορκίας της πόλης των Μαλλών ο Αλέξανδρος διοργάνωσε δύο ξεχωριστές ομάδες, την πρώτη την οποία θα οδηγήσει ο ίδιος και τη δεύτερη υπό την ηγεσία του Περδίκκα. Οι Ινδοί σχεδόν αμέσως υποχώρησαν στην κύρια ακρόπολη της πόλης. 

Η ακρόπολη ήταν ιδιαίτερα σημαντική, με ισχυρά τείχη διαμέτρου ενός μιλίου περίπου (1.609 μέτρα). Αλλά ο Αλέξανδρος ήταν σε θέση να παραβιάσει μια από τις πύλες, και με έξυπνο τρόπο του βρέθηκε στο εξωτερικό μέρος των τειχών της ακρόπολης. Στη συνέχεια οι Μακεδόνες άρχισαν να υπονομεύουν την επόμενη σειρά των τειχών. 

Ο Αλέξανδρος όμως γρήγορα έγινε ανυπόμονος με τον αργό ρυθμό της πολιορκίας και έτσι άρπαξε μια σκάλα και ανέβηκε ο ίδιος. Τον ακολουθούσαν μόνο δυο στρατιώτες. Οι υπόλοιποι Μακεδόνες στρατιώτες, νευρικοί για την ασφάλεια του βασιλιά τους, συνωστίζονται στις σκάλες για να ανέλθουν, ώστε να μπορούν να τον προστατεύσουν. Επειδή μαζεύτηκαν πάρα πολλοί από αυτούς σε αυτές, οι σκάλες κατέρρευσαν κάτω από το βάρος τους. 

Οι Μαλλοί συνειδητοποίησαν ποιος ήταν ο Αλέξανδρος, και εστίασαν τις ενέργειές τους εναντίον του. Πολλοί από τους άνδρες του Αλέξανδρου άπλωσαν τα χέρια τους και του ζητούσαν να πηδήσει κάτω προς αυτούς. προκειμένου να τον πιάσουν στον αέρα. Ο βασιλιάς, ωστόσο, δεν πειθάρχησε. Ο Αλέξανδρος στη συνέχεια πήδησε στον εσωτερικό χώρο της ακρόπολης. Εκεί σκότωσε τον ηγέτη των Μαλλών. 

Κατά τη διάρκεια αυτής της ενέργειας ο Πευκέστας ο Αλεξάνδρου, ο Λεοννάτος ο Ανταίου κι ο διμοιρίτης Αβρέαςαποκόπηκαν μαζί με τον Αλέξανδρο στην πολιορκούμενη πόλη των Μαλλών και ο Πευκέστας με την ιερή «ασπίδα του Αχιλλέα» προστάτεψε τον σχεδόν θανάσιμα τραυματισμένο Αλέξανδρο από τα καταιγιστικά τοξεύματα των Μαλλών, καθώς ο Αβρέας έπεφτε θανάσιμα χτυπημένος από βέλος. 

Αλλά ένα άλλο βέλος πέτυχε στο στήθος τον Αλέξανδρο, διαπέρασε τον πνεύμονά του τραυματίζοντάς τον πολύ σοβαρά. Οι Μακεδόνες πίστευαν ότι ο Αλέξανδρος ήταν πλέον νεκρός. Μετά την ολοκλήρωση της εισόδου τους στην πόλη, σχεδίαζαν να σκοτώσουν όλους τους αμυνόμενους προβαίνοντας έτσι σε σκληρή εκδίκηση.

Μετά την πολιορκία

Όταν οι Μακεδόνες έφτασαν στο σημείο όπου βρισκόταν τραυματισμένος ο Αλέξανδρος, μερικοί απ 'αυτούς τον τοποθέτησαν πάνω σε ασπίδα και γρήγορα τον μετέφεραν σε κοντινά ευρισκόμενη σκηνή.

 Έπρεπε να πραγματοποιηθεί χειρουργική τομή, προκειμένου να αφαιρεθεί το βέλος, ωστόσο όλοι φοβούνταν να κάνουν οι ίδιοι την τομή. Εν τέλει κατέφθασε ο Περδίκκας που προσφέρθηκε να κάνει ο ίδιος την τομή. Το Αλέξανδρο τελικά χειρούργησε και του αφαίρεσε το βέλος ο Κώος γιατρός Κριτόδημος ή Κριτόβουλος. 

Οι στρατιώτες ήταν πολύ ανήσυχοι για την υγεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καθώς πίστευαν ότι ήταν ο μόνος που θα μπορούσε να τους οδηγήσει με ασφάλεια πίσω στο σπίτι.Για μερικές μέρες ο ηγέτης κυμαινόταν μεταξύ ζωής και θανάτου. Το κύριο σώμα του στρατού, τέσσερις ημέρες μακριά από τη θέση του Αλεξάνδρου, είχε ακούσει ότι ήταν νεκρός.

Οι φήμες είχαν εξαπλωθεί σαν πυρκαγιά, και όταν έφταναν αναφορές ότι ήταν ζωντανός και ανακτούσε τις δυνάμεις του, κανείς δεν το πίστευε. Τελικά ο Αλέξανδρος αναγκάστηκε να ανέβει σε σκάφος, από όπου μπορούσε να δει και να τον δουν τα στρατεύματά του. 

Ωστόσο, η υγεία του ήταν σε τόσο εύθραυστη και κρίσιμη κατάσταση, που αναφέρεται πως κατά τη διάρκεια της πορείας στον ποταμό δεν εκωπηλατείτο το σκάφος, από το φόβο ότι οι παφλασμοί από τα κουπιά που θα κτυπούσαν το νερό θα μπορούσαν να τον ενοχλήσουν. 

Κατά την ανάρρωση του Αλεξάνδρου από τον τραυματισμό του κατά την πολιορκία των Μαλλών τη διοίκηση των στρατευμάτων ανέλαβε ο Ηφαιστίων του Αμύντορα. Τέσσερις ημέρες αργότερα, οι Μακεδόνες έφτασαν σε μια εύφορη χώρα, που οι ντόπιοι είχαν αφήσει εντελώς έρημη. Ο Αλέξανδρος εδώ ήρθε αντιμέτωπος με ορισμένους από τους κοντινούς συντρόφους του. Του είπαν ότι δεν έπρεπε να εκθέσει τον εαυτό του έτσι απερίσκεπτα στη μάχη. 

Ο Αλέξανδρος έλαβε την τελική πρόταση υποταγής των Μαλλών, η οποία είχε υποβληθεί μετά την κατάληψη της πρωτεύουσάς τους. Εκδίωξε τους πρεσβευτές τους μακριά, αλλά αυτοί τελικά επέστρεψαν αργότερα φέρνοντας ως δώρα 300 τέθριππα άρματα (άρματα τεσσάρων αλόγων). Εκτός από αυτά, ο Αλέξανδρος έλαβε επίσης ως δώρα 1.000 ινδικές ασπίδες, κάποιον άγνωστο αριθμό λιονταριών και 100 τάλαντα. 

Μετά την κατάκτηση των περιοχών αυτών ο Αλέξανδρος διόρισε ως σατράπη των Μαλλών και των Οξυδρακών τον Φίλιππο του Μαχάτα. Στη συνέχεια ανέμενε τον Περδίκκα ενώ υποτάσονταν σε αυτόν διαδοχικά οι Σόγδοι και οι Οσσαδίοι, ενώ εν συνεχεία και οι Μουσικάνοι στην περιοχή των οποίων δημιουργήθηκε μια ακόμη Αλεξάνδρεια πόλη. Σειρά στη διαδρομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου είχε η περιοχή του ηγέτη Οξικανού.