Η Κωνσταντινούπολη είναι πύλη

Γράφει ο
Νίκος Λυγερός

Αν το Βυζάντιο επέλεξε την Κωνσταντινούπολη ως πρωτεύουσα είναι επειδή αποτελεί στρατηγική πύλη. Η πύλη όταν είναι πάντα ανοιχτή είναι μια γέφυρα κι όταν είναι πάντα κλειστή ένας τοίχος.

Όταν όμως έχει αυτή τη διπλή δυνατότητα, τότε είναι στρατηγική, διότι μέσω του κλειδιού δημιουργεί μια ασυμμετρία, αφού είναι εύκολη για τον κάτοχό της και δύσκολη για τον εχθρό. Αυτή η χρήση ήταν πάντα σημαντική για το Βυζάντιο και την αξιοποίησε αποτελεσματικά για αιώνες.

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης οι Οθωμανοί προσπάθησαν να αντιγράψουν αυτό το νοητικό σχήμα, αλλά
υπήρχε έλλειψη στρατηγικής και η θέση της εκφυλίστηκε μέσα στην πάροδο του χρόνου. Κι όταν η Τουρκία αποφάσισε να ορίσει την Άγκυρα ως πρωτεύουσα έκανε ένα στρατηγικό λάθος.

Διότι επί της ουσίας προτίμησε το σταθερό του κλειστού, κι άνοιξε οριστικά την Πόλη μετατρέποντάς την σε γέφυρα. Αυτό επιβεβαιώθηκε και με την επιλογή της χρήσης της Σύμβασης του Montreux του 1936.

Έτσι άφησε την υψηλή πύλη για να ενισχύσει το κέντρο της κι εγκατέλειψε τη στρατηγική. Διότι αν το πέρασμα της Μεσογείου δεν αποτελεί πια σημείο στρατηγικής, δεν έχει νόημα. Με την εγκατάλειψη της Πόλης ως οντότητα της γης που ανήκει στη θάλασσα ως λιμάνι, πολλοί από τους δικούς μας έχασαν την ιδιότητά τους.

Έτσι βλέπουμε ότι είναι σπάνιοι αυτοί που βλέπουν έναν Δάσκαλο ως ενδιάμεσο της τελειότητας που υπερασπίζεται την ιστορία μας δίχως συμβιβασμούς.

Αλλιώς ο εκφυλισμός που οδήγησε στην κατασκευή γεφυρών που διασχίζουν ηπείρους, αποτελεί εκφυλισμό του αρχικού νοητικού σχήματος.