Της Δήμητρας Ρετσινά–Φωτεινίδου, Φιλολόγου- Μ.Α. Πολιτικής Φιλοσοφίας Α.Π.Θ.
Το Μεσολόγγι, κατά τον Αγώνα της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, αντιστάθηκε τόσο στην πρώτη πολιορκία του Ομέρ Βρυώνη(1822) όσο και στην δεύτερη πολιορκία του Κιουταχή και του Ιμπραήμ που κατέληξε στην απελπισμένη και ηρωική Έξοδο (10 Απριλίου 1826).
Η οχύρωση με το τείχος και τους προμαχώνες (κανονιοστάσια) έκαναν την Ιερή Πόλη απόρθητο φρούριο στις
επιθέσεις των Τουρκοαιγυπτίων και μόνο η πείνα τσάκισε τους «Ελεύθερους» Πολιορκημένους. Η οχύρωση ήταν έργο του Έλληνα Χιώτη στρατιωτικού μηχανικού Μιχαήλ Πέτρου Κοκκίνη.
Ο “ingenieur Grec” Κοκκίνης είχε σπουδάσει μηχανική στην Γαλλία και τα συστήματα οχύρωσης που σχεδίασε και υλοποίησε στο Μεσολόγγι ήταν της γαλλικής σχολής. Σκοπός του ήταν να φτιάξει ένα Επτάγωνο φρούριο και τα κατάφερε με κάποιες τροποποιήσεις στα αρχικά του σχέδια. Το Φρούριο, ύψους ως και 3,50μ. αντιστάθηκε με επιτυχία στους βομβαρδισμούς του στρατού του Ιμπραήμ, ο οποίος το αποκαλούσε περιφρονητικά «Φράχτη»!
Το έργο κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1823 – 1826 και απέσπασε τα συγχαρητήρια της ελληνικής διοίκησης και των ξένων χωρών. Ο ίδιος ο Κοκκίνης έγραφε στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο ότι «l’ Eptagone est a l’ abri de toute attaque».
Με καταγωγή από την Χίο και σπουδές στρατιωτικού μηχανικού στην Γαλλία ο πατριώτης και κοσμοπολίτης Μιχαήλ Κοκκίνης πήγε στην Μολδοβλαχία, όπου πήρε μέρος στην Επανάσταση των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών υπό τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Εκεί, στην Ανώτερη Ελληνική Σχολή του Βουκουρεστίου, δίδαξε Γεωδαισία, μαθηματικά και γερμανικά.
Τον Φεβρουάριο του 1823 έφτασε με την οικογένειά του στο στρατηγικό Μεσολόγγι. Στο ναυτικό ταξίδι τους κινδύνευσαν 71 άτομα αλλά σώθηκαν χάρη στις ενέργειες του φιλέλληνα λόρδου Sheffield. Ο Κοκκίνης περάτωσε το μεγαλύτερο μέρος της οχύρωσης με τα 23 λιθόκτιστα πυροβολεία στα τέλη του 1824. Πηγή για την δράση του είναι η εφημερίδα του Μεσολογγίου «Ελληνικά Χρονικά» με εκδότη τον φιλέλληνα Μάγερ και οι μαρτυρίες των αγωνιστών Δημ. Μακρή και Ν. Κασομούλη.
Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος γράφει πως ανάμεσα στους επιφανείς ήρωες που σκοτώθηκαν κατά την Έξοδο του Μεσολογγίου ήταν οι: επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ, πολιτικός Ι. Παπαδιαμαντόπουλος, στρατιωτικός Ν. Στορνάρης, Κ. Σαδήμας, Αθ. Ραζηκότσικας, Μιχ. Κοκκίνης, Μάγερ κ.ά. Η οικογένεια του Κοκκίνη κατέφυγε στη Ζάκυνθο, όπου κακοπάθησε, καθώς μετά τον θάνατο του προστάτη της δεν έπαιρνε το απαραίτητο επίδομα από το κράτος για να ζήσει!
Χαρακτηριστική είναι η μεθοδικότητα και η στρατιωτική πειθαρχία που χρησιμοποίησε ο Κοκκίνης για να γίνει σωστά και γρήγορα η δουλειά του: «Άπαν το προσωπικό του έργου –εργάτες, κτίστες, επιστάτες- συμμορφώνεται απαρεγκλίτως προς τις καθημερινές προσταγές του». Σύσσωμος ο λαός δουλεύει στο έργο: «Οι γυναίκες περνούν μέσα από την Αγορά χωρίς να συστέλλωνται κουβαλώντας πέτρες εις το τείχος». Επίσης έγιναν δωρεές από δύο Άγγλους φιλέλληνες, τον λόρδο Βύρωνα και τον Ch. Murray.
Ενδιαφέρον έχουν οι ονομασίες που έδωσε ο Κοκκίνης στους Προμαχώνες -Κανονιοστάσια του Τείχους. Πρόκειται για ονόματα ένδοξων προσώπων, ηρώων και σοφών. Προμαχώνες Σαχτούρη, Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, Λόρδου Βύρωνος, Κοτσιούσκο (εθνικός ήρωας Πολωνίας, Γουλιέλμου Τέλλου (εθνικού ήρωα Ελβετίας), Τοκελί (Ούγγρος ελευθερωτής της Τρανσυλβανίας), Φραγκλίνου (Αμερικανού ελευθερωτή), Νόρμαν (προς τιμή του Γερμανού φιλέλληνα στρατηγού Karl Norman που σκοτώθηκε στη μάχη του Πέτα!), Μιαούλη, Αδ. Κοραή, Μ. Μπότσαρη, Ιγνατίου Ουγγροβλαχίας, Αντωνίου Κοκκίνη, Γουλιέλμου της Οράγγης, Δ. Μακρή, Ρήγα Φεραίου, Μονταλεμπέρτ, Λόρδου of Sheffield, Σκεντέρμπεη, Κανάρη, Δρακούλη (Ιθακήσιος λόγιος και Ιερολοχίτης που σκοτώθηκε στο Δραγατσάνι). Η ονοματοθεσία των Προμαχώνων υπάρχει στο Σκαρίφημα- Σχέδιο του ίδιου του Κοκκίνη, που φυλάσσεται στο Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο Αθηνών.
Η γέφυρα με άντωση που απεικονίζει ο ζωγράφος Βρυζάκης στο έργο του «Έξοδος Μεσολογγίου», είναι το τελευταίο έργο του Κοκκίνη για να περάσουν οι απελπισμένοι την τάφρο τις τραγικές ώρες της Εξόδου. Η γεφύρωση της τάφρου του Φρουρίου έγινε σε συγκεκριμένα σημεία με ξυλεία από κατεδαφισθέντα σπίτια «υπό την αυστηράν και άοκνον επίβλεψιν του Κοκκίνη…»
Η χαριστική βολή στο έργο των Μεσολογγιτών δόθηκε από την ίδια την ελληνική κυβέρνηση, όταν κατά την περίοδο της απελευθέρωσης, γκρέμισε το ανατολικό τμήμα του τείχους (εκεί όπου είχαν στηθεί οι γέφυρες και έγινε η φοβερή αιματοχυσία των γυναικόπαιδων και της φρουράς, για την ανέγερση του κεντρικού σιδηροδρομικού σταθμού…
Ο Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου και Αρχιτέκτων Θεοδόσης Τάσιος έχει υποστηρίξει την ιδέα να μετονομαστεί το Ελληνικό Πεντάγωνο (ονομασία που δεν ανταποκρίνεται στο σχήμα και απλώς μιμείται το όνομα του αντίστοιχου Αμερικανικού) σε «Ελληνικό Επτάγωνο αρ.1» προς τιμήν του καταπληκτικού Μιχαήλ Κοκκίνη… Γιατί όχι;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου