«Ο ΣΥΡΙΖΑ δίνει νέο νόημα στο θράσος»

Σάκης Μουμτζής

Τον τίτλο τον δανείστηκα από μια φίλη στο twitter. Τον βρήκα πως εκφράζει πλήρως αυτό που ζούμε, καθώς το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ είναι αδύνατον να το προσεγγίσουμε και να το ερμηνεύσουμε αποκλειστικά με πολιτικούς όρους. Για να αναλυθεί απαιτείται η συνδρομή πολλών κλάδων της επιστήμης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ανυψώσει σε άλλο επίπεδο την έννοια του θράσους. Γιατί πώς μπορείς να εξηγήσεις το γεγονός ότι ένα κόμμα καταψηφίζει στη βουλή νομοσχέδια που φέρουν τη δική του

υπογραφή (δωρεά Ιδρύματος Νιάρχου για παιδιατρικό νοσοκομείο και ελληνοαμερικανική συμφωνία) ή νομοσχέδια που έχουν αναμφισβήτητα θετικό κοινωνικό χαρακτήρα, όπως το voucher των 200 ευρώ σε όλους τους εκπαιδευτικούς για αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού, καθώς και το νομοσχέδιο για την ανασυγκρότηση στο Μάτι.

Η βασική έννοια που χαρακτηρίζει τη λέξη «θράσος» είναι η έλλειψη κάθε ντροπής, κάθε συστολής, που συνδυάζεται με την τόλμη, όχι υπό την έννοια της αρετής, αλλά υπό την έννοια της αναιδούς και ιταμής συμπεριφοράς που επιχειρεί να καταστήσει τον θύτη, θύμα. Τη λέξη «θράσος» την αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο, περιφραστικά, η έκφραση «τόλμησε να ζητήσει και τα ρέστα» ή το γνωμικό «εκεί που μας χρώσταγαν, μας πήραν και το βόδι». Θα μπορούσα να φέρω και ένα παράδειγμα από την τρέχουσα πολιτική συγκυρία.

Πριν από λίγες ημέρες, στη βουλή, ο Α. Τσίπρας προέτρεψε τον πρωθυπουργό να ζητήσει συγγνώμη από τους πολίτες, για ποιο λόγο φαντάζεστε; Για το Μάτι!

Όντως, ο ΣΥΡΙΖΑ ανανοηματοδοτεί την έννοια του θράσους, εισάγοντας νέα ήθη στην πολιτική συμπεριφορά. Ο δράστης συμπεριφέρεται ως θύμα, απαιτώντας μάλιστα αυτό όχι μόνο να γίνει αποδεκτό από τους αντιπάλους του και την κοινωνία και στο πολιτικό και στο ηθικό επίπεδο, αλλά κυρίως να επιφέρει την αποκατάσταση του.

Υπήρχαν φορές στο παρελθόν που το θράσος τους συνοψιζόταν στη φράση «εμείς ποτέ δεν το είπαμε αυτό». Και όταν τους παρουσίαζες βίντεο που αποδείκνυε ότι όντως το είπαν, η απάντηση τους ήταν μια πεισματική και προκλητική συγχρόνως άρνηση αυτού που μόλις είδες και άκουσες: «εμείς πάντως δεν το είπαμε». Σε τέτοιες περιπτώσεις, και ήταν πολλές, αντιλαμβανόσουν ότι είχες απέναντι σου μια μηχανή προγραμματισμένη να αρνείται την αποδεδειγμένη αλήθεια, όπως προκύπτει από αναμφισβήτητα στοιχεία. Δηλαδή, από τα δικά τους λόγια.

Εδώ πλέον καταλαβαίνεις με έκπληξη πως βρίσκεσαι σε άμυνα γιατί δεν μπορείς να πεις τίποτα. Εγκαταλείπεις τον αγώνα. Με κάποιον που αρνείται την πραγματικότητα, δεν μπορείς να κάνεις καμιά συζήτηση. Με τον Τσίπρα που απαιτεί από τον Μητσοτάκη να ζητήσει αυτός συγγνώμη για το Μάτι, τι μπορεί να συζητήσεις; Το θράσος δεν αντιμετωπίζεται, επί του πεδίου, με τη λογική. Πολύ δε περισσότερο όταν ο τρόπος εκφοράς του θρασέως λόγου έχει τις ρίζες του στις χειρότερες στιγμές των φοιτητικών συνελεύσεων. Συνοδεύεται από την επιθετικότητα.

Υποθέτω πως, όσο ο χρόνος των εκλογών θα πλησιάζει, το ανανοηματοδοτημένο και «αναβαθμισμένο» θράσος θα κυριαρχεί στο λόγο του ΣΥΡΙΖΑ, δηλητηριάζοντας συνειδητά την πολιτική ατμόσφαιρα.