Ο ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ!!!
ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ ΙΠΠΙΚΟΥ!!!
Ο Σωκράτης Λ. Δημάρατος (Iανουάριος 1889 - 29 Οκτωβρίου 1966) , ήρωας του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Στην πιο κρίσιμη πρώτη φάση του πολέμου, ο Σωκράτης Δημάρατος ηγήθηκε της πρώτης νίκης κατά των δυνάμεων του μέχρι τότε αήττητου άξονα.
Ήταν το τρίτο παιδί από τα τέσσερα αγόρια του Λουκά Δημαράτου, ιατρού και σημαίνοντος στελέχους του ελληνικού στρατού.
Μετά τις εγκύκλιες σπουδές στη γενέτειρά του, στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων και στο Μπάγκειον Γυμνάσιο Κορυτσάς, φοίτησε σε διάφορες στρατιωτικές σχολές από τον Ιανουάριο του 1910 μέχρι τον Μάρτιο 1914, από τις οποίες απεφοίτησε με άριστα ως ανθυπίλαρχος ιππικού.
Στη συνέχεια φοίτησε στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου και έμαθε την γαλλική γλώσσα.
Δράση στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο
Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου την 28η Οκτωβρίου 1940 ο Σωκράτης Δημάρατος ήταν διοικητής της ανεξάρτητης ΤΑΞΙΑΡΧΙΑΣ ΙΠΠΙΚΟΥ με τον βαθμό του Συνταγματάρχου.
Η Ταξιαρχία βρισκόταν στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης και αποτελούσε την εφεδρεία του αρχιστρατήγου Παπάγου. Επειδή ήταν ανεξάρτητη και δεν υπαγόταν στην μεραρχία ιππικού, ονομαζόταν και «Ταξιαρχία Δημάρατου».
Την κρίσιμη αυτή στιγμή το Γενικό Στρατηγείο διατάσσει το Β´ Σώμα Στρατού να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο αυτόν και εν συνεχεία το Β' Σώμα Στρατού στις 31 Οκτωβρίου 1940 δίνει διαταγή στην ανεξάρτητη ταξιαρχία ιππικού με διοικητή τον Δημάρατο, από τον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης να μεταβεί στη Νεάπολη Κοζάνης, όπου βρισκόταν η έδρα του Β´ Σώματος Στρατού.
Εκεί, για να προλάβουν τον εχθρό, μετακινούνται με αυτοκίνητα στο Δουτσικό και στα υψώματα πέριξ της Αννίτσας Γρεβενών.
Εν τω μεταξύ, η φάλαγγα της μεραρχίας «Τζούλια» συνεχίζει την προέλαση και τα πρώτα τμήματά της καταλαμβάνουν την Σαμαρίνα, το Δίστρατο και βαδίζουν προς την Βωβούσα με αντικειμενικό σκοπό το Μέτσοβο, ώστε να αποκόψουν τα ελληνικά στρατεύματα στη μέση, απομονώνοντας την Ήπειρο από την Δυτική Μακεδονία.
Με αυτόν τον τρόπο θα άνοιγε ο δρόμος για την Αθήνα μέσω του θεσσαλικού κάμπου (Καλαμπάκα), όπως προέβλεπε το κύριο σχέδιο δράσης των Ιταλών.
Αποτρέποντας αποτελεσματικά την εξέλιξη αυτή, η ανεξάρτητη ταξιαρχία ιππικού τον Νοε.1940 τους προλαμβάνει στα υψώματα πέριξ της Αννίτσας Γρεβενών (Σκούρτζα, Γομάρα, Βασιλίτσα), αποκόπτει την φάλαγγα των Ιταλών, τους καταδιώκει, καταλαμβάνει την Σαμαρίνα και μπαίνει πρώτη στο Δίστρατο.
Η κατάληψη του Δίστρατου ήταν μεγάλης στρατιωτικής σημασίας, διότι εκεί ήταν εγκατεστημένο το χειρουργείο των Ιταλών.
Εκεί συλλαμβάνονται 200 Ιταλοί αιχμάλωτοι.
Αυτή είναι η πρώτη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων εναντίον του μέχρι τότε αήττητου άξονα.
Η νίκη αυτή επετεύχθη κυρίως με τη συμβολή της ταξιαρχίας Δημάρατου, σύμφωνα με τις περιγραφές ανώτατων στρατιωτικών, συγγραφέων και ιστορικών, και του ιδίου του Μεταξά σε συγχαρητήριο τηλεγράφημα προς το Β´ Σώμα Στρατού στο οποίο, όπως προαναφέρθηκε, είχε υπαχθεί η ανεξάρτητη ταξιαρχία ιππικού.
Εν τω μεταξύ, στον αγώνα επιχειρούν ωσαύτως από τα βόρεια η πέμπτη ταξιαρχία πεζικού και η πρώτη Μεραρχία πεζικού Λαρίσης, από τα νότια η μεραρχία ιππικού και απο τα δυτικά το απόσπασμα Φριζή.
Όλες αυτές οι δυνάμεις με την ανεξάρτητη ταξιαρχία ιππικού εγκλωβίζουν τους Ιταλούς στα χωριά της λάκκας του Αώου Άρματα, Παλιοσέλι, Πάδες, Ελεύθερο.
Μη έχοντας άλλη διαφυγή, οι Ιταλοί αναγκάζονται να ανέβουν στον Σμόλικα, για να περάσουν στην Αλβανία. Έχουν τη βοήθεια της ιταλικής μεραρχίας «Μπάρι», η οποία, ενώ κατευθυνόταν προς Ηγουμενίτσα για να βοηθήσει τα υπολείμματα πλέον της «Τζούλια», την τελευταία στιγμή άλλαξε πορεία.
Κατά την δεύτερη φάση του πολέμου, η οποία αρχίζει την 14η Νοεμβρίου 1940, ο ελληνικός στρατός έχει εκδιώξει τους ιταλούς από τα ελληνικά εδάφη και όλος ο στρατός, όπως και η ανεξάρτητη ταξιαρχία ιππικού, συνεχίζει τους αγώνες επί του αλβανικού εδάφους.
Δοκιμάζεται μάλιστα σκληρά στην τοποθεσία Φράσερι, στρατηγικής σημασίας για τους Ιταλούς, την οποία και καταλαμβάνει.
Την 24η Δεκεμβρίου 1940, μετά από 54 συνεχείς ημέρες διαρκούς πολέμου, η ανεξάρτητη ταξιαρχία ιππικού συγχωνεύεται με την μεραρχία ιππικού και, προς επιβράβευση της προσφοράς του Σωκράτη Δημάρατου στον αγώνα, του ανατίθεται η διοίκηση της 11ης μεραρχίας πεζικού Θεσσαλονίκης, παρότι προήρχετο από το ιππικό.
Κατά την ιταλική εαρινή επίθεση (επιχείρηση "Πριμαβέρα"), η οποία ξεκίνησε την 9η Μαρτίου 1941, η 11η μεραρχία με διοικητή τον Δημάρατο βρίσκεται επί του υψώματος Μάλι Σπαντάριτ, το βορειότερο άκρο της διεισδύσεως του ελληνικού στρατού στην Αλβανία, στον Άψο ποταμό.
Εκεί, οπως αναφέρει ο Ζ. Ν. Παπαμιχαλόπουλος, «Ο Δημάρατος ενεργεί αστραπιαία και με ψυχραιμία» και αποτρέπει την κατάληψη του εν λόγω υψώματος, το οποίο μαζί με το ύψωμα 731, ήταν κομβικής σημασίας για τους Ιταλούς.
Εκεί, με τις μεραρχίες 15η, 1η (ύψωμα 731), 5η, 17η και νοτιότερα την 4η, αποκρούουν όλες τις ιταλικές επιθέσεις στον τομέα ευθύνης του Β' Σώματος Στρατού.
Απελπισμένος ο Μουσολίνι, ο οποίος βρισκόταν ο ίδιος στο μέτωπο προς εμψύχωση του ιταλικού στρατού, εγκαταλείπει την 21η Μαρτίου την Αλβανία και μεταβαίνει στη Ρώμη.
Την 25η Μαρτίου, η εαρινή επίθεση λήγει νικηφόρα για τα ελληνικά στρατεύματα.
Επόμενα χρόνια
Τον Ιούλιο του 1943 ο Σωκράτης Δημάρατος εντάσσεται στον ΕΛΑΣ ως Διοικητής της 9ης Μεραρχίας με έδρα τον Πεντάλοφο Κοζάνης.
Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, όταν αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα εμφυλιακά πολεμικά ψήγματα, αποχωρεί από τον ΕΛΑΣ λέγοντας ότι δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε εμφύλιες συγκρούσεις .
Μετά την αποστρατεία του το 1946, συμμετέχει στο κόμμα του Ελληνικού Συναγερμού υπό τον Παπάγο.
Εξελέγη βουλευτής Ιωαννίνων και χρημάτισε υφυπουργός Εθνικής Άμυνας από τις 19 Νοεμβρίου 1952 έως τις 4 Μαΐου 1953 και υφυπουργός στρατιωτικών από τις 5 Μαΐου 1953 έως τις 15 Νοεμβρίου 1954.
Εκτελεσθείσες υπηρεσίες
Εκτός από διοικητής της ανεξάρτητης ταξιαρχίας ιππικού, εθήτευσε σε πολλές διοικητικές θέσεις .
Αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του Αντιστρατήγου τον Οκτώβριο του 1946.
Συμμετοχή σε πολέμους
Συμμετείχε στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-1913), στην εκστρατεία της Μικράς ασίας (1919-1921) και στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο (1940-1941).
Διακρίσεις - Τιμές
Του αποδόθηκαν τιμές και μετάλλια για τη συμμετοχή του και την ανδρεία του στους πολέμους..
Η προτομή του έχει φιλοτεχνηθεί από τον γλύπτη Κυριάκο Ρόκο και βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην γενέτειρά του, τη Βούρμπιανη.
Στη μνήμη του αφιερώθηκε από τους κατοίκους της Βούρμπιανης επιγραφή αναρτημένη έξω από το πατρικό σπίτι του.
Η ΧΧΙ ΤΘΤ με έδρα την Κομοτηνή έχει λάβει από το ΓΕΣ το ιστορικό όνομα "Ταξιαρχία Ιππικού Πίνδος", προς τιμήν της "Ταξιαρχίας Ιππικού" γνωστής τότε και ως Ταξιαρχίας του Δημάρατου.
Ο δημοσιογράφος Γιάννης Μπεράτης, έχοντας προσωπική επαφή με τον Δημάρατο στο μέτωπο, εξαίρει την ταπεινότητα και τον χαρακτήρα του μέσα από συγκεκριμένα περιστατικά. Επρόκειτο συνολικά για έναν συνετό και αφανή ήρωα του πολέμου.
Προσωπική ζωή
Μητέρα του ήταν η Χαρίκλεια Ζώτου, γνωστής οικογενείας του Αργυροκάστρου και σύζυγός του η Μερόπη Ρούσου με την οποία απέκτησε μία κόρη. Πέθανε στην Αθήνα την 29 Οκτωβρίου 1966.
Τιμές Ανώτερος Ταξιάρχης Γεωργίου Α' μετά ξίφων
Ταξιάρχης Γεωργίου Α'
Ταξιάρχης Φοίνικος
Χρυσός Σταυρός Γεωργίου Α'
Αργυρούς Σταυρός Σωτήρος
Μετάλλιο ελληνοτουρκικού πολέμου 1912 μετά διεμβολών μαχών
Μετάλλιο ελληνοβουλγαρικού πολέμου 1913 μετά διεμβολών μαχών
Χρυσούν αριστείον ανδρείας 1921
Πολεμικός Σταυρός Β' τάξεως
Μετάλλιο στρατιωτικής Αξίας ( ΔΓΒ ) Α' τάξεως
Ταξιάρχης Γιουγκοσλαβίας 1938
Μετάλλιο διασυμμαχικού αγώνος
Μετάλλιο Αλβανίας 1940-1941
Χρυσούν αριστείον ανδρείας 1941
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου