Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ: «Η Αγία Σοφία πέθανε το 1453»

«Η Αγία Σοφία πέθανε το 1453» λέει η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ. Και προσθέτει: «Στην πραγματικότητα, εκείνο που κάνει ο Ερντογάν σήμερα είναι απλά να κλέβει ένα μουσείο από την ανθρωπότητα». Ομως, αναρωτιέται, η Αγία Σοφία που θέλουμε να φέρνουμε στο μυαλό είναι εκείνη της αυτοκρατορικής ακμής της ή εκείνη της εγκατάλειψης, με τους τουρίστες να φωτογραφίζονται βάζοντας το πρόσωπό τους στα ομοιώματα του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας;

Η αλήθεια είναι ότι τα λόγια της μου θύμισαν ακριβώς τις πρώτες σκέψεις που είχα κάνει μπαίνοντας στην Αγία Σοφία σε παλαιότερο ταξίδι. Από τη μια πλευρά, το βλέμμα αιχμαλώτιζε η ένταση της εικόνας των μεγάλων βαθουλωμάτων στο μάρμαρο, της αιώνιας παρουσίας των στρατιωτών που υποδέχονταν τον αυτοκράτορα (από το χτύπημα του ποδιού τους κάτω συντεταγμένα), ανίκητο σημάδι του πρότερου μεγαλείου του ιστορικού ναού. Από την άλλη πλευρά, όμως, έβλεπες τα λερωμένα από τα περιττώματα των περιστεριών κομμάτια της, μέσα στον ίδιο τον ναό. Ενα μνημείο εγκαταλελειμμένο, δίπλα στα γυαλισμένα και καλοφροντισμένα τουρκικά παλάτια που ήταν η επόμενη στάση για κάθε τουρίστα που έφτανε στην πόλη.