H Οικονομία της Σκιάς

Γράφει ο
Ηλίας Καραβόλιας

Ένας άγνωστος νέος κόσμος έχει εξαπλωθεί στην αχανή επικράτεια του διαδικτύου. Μια παγκόσμια σφαίρα οικονομικών συναλλαγών, με νέο χρήμα, νέα νομίσματα, νέους κώδικες και κανόνες. Έννοιες όπως bitcoin, blockchain, ethereum, cryptocurrencies, κατακτούν την Οικονομία. Μιλάω φυσικά για τα ψηφιακά κρυπτονομίσματα και τους νέους κώδικες στα συστήματα ψηφιακού χρήματος που κινούνται στο παγκόσμιο διαδίκτυο.
Ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός μας εισάγει στον κρυπτοκαπιταλισμό. Το χρηματιστικό κεφάλαιο μας μυεί στο ψηφιακό κεφάλαιο, σε μια νέα εποχή, πίσω από τις οθόνες, στην σκιά, στους κλειστούς συναλλακτικούς κόσμους, στο άγνωστο σύμπαν του διαδικτύου.

Μετά τα black boxes των κερδοσκοπικών κεφαλαίων, μετά τα παράγωγα και τις over the counter αγορές (κρυμμένες, ανεξέλεγκτες, ελεγχόμενες μόνο από τους εκκαθαριστές των συναλλαγών) περάσαμε στο μαύρο κουτί της διαδικτυακής οικονομίας. Ένας παράλληλος κόσμος συναλλαγών, στην εικονική πραγματικότητα των δικτύων, έχει τυλίξει τις ζωές μας. Στα data, στους κώδικες, στις πλατφόρμες, τα κρυπτονομίσματα αυξάνονται και πληθύνονται.
Πριν λειτουργήσει το διαδίκτυο κάθε χώρα είχε το νόμισμα της. Σήμερα αυτό ισχύει για κάθε μεγάλο συνασπισμό τραπεζικών -και όχι μόνο - κολοσσών, που έχουν στήσει τις δικές τους οικονομίες, τις δικές τους αγορές. Ούτε η Δεξιά ούτε η Αριστερά μπορούν ως ιδεολογίες να προσδιορίσουν τα όρια της κρατικής παρέμβασης και του ιδιωτικού τομέα στις αγορές. Τώρα πλέον έχει σημασία η ηλεκτρονική επικράτεια των συναλλαγών, τα όρια κάθε πλατφόρμας στην οποία οι χρήστες μπορούν να δίνουν εντολές από τα πιο απομακρυσμένα μέρη της γης.
Η οικονομική πολιτική της κάθε κυβέρνησης οφείλει πλέον να λαμβάνει σοβαρά υπ' όψιν τον νέο κρυπτοκαπιταλισμό,τις καινούργιες δικτυακές και σκιώδεις δυναμικές των απεριόριστων μοχλευμένων συναλλαγών σε νομίσματα, μετοχές, εμπορεύματα, ομόλογα.
Το σύγχρονο ψηφιακό υποκείμενο, από καταναλωτής μετατρέπεται σε χρήστης. Η ''χρήση'' όμως είναι μορφή κατανάλωσης, μορφή συναλλακτικής συμπεριφοράς. Τα νέα κρυπτονομίσματα είναι η ενθουσιώδης όψη μιας αθέατης δικτυακής οικονομίας καταναλωτών που εθίζονται σε δήθεν αχρήματες συναλλαγές, σε αγορά υπηρεσιών και εμπειριών με ''άλλο'' χρήμα, εναλλακτικής φύσεως. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική: τα κρυπτονομίσματα διαμορφώνουν μια σκιώδη οικονομία, ένα νέο σύμπαν συναλλαγών δαρβινικού τύπου, όπου αγοραστές και πωλητές θα πασχίζουν με ψηφιακά νομίσματα, σε δήθεν ανώνυμο και προστατευμένο περιβάλλον, να πετύχουν τιμές ισορροπίας που υποτίθεται ότι θα είναι ορθολογικές, δίκαιες και αμοιβαία επωφελείς. Στην σκιά όμως, τίποτα δεν είναι δίκαιο και ορθολογικό. Τα ιδιωτικά δίκτυα στο παγκόσμιο ψηφιακό χωριό δεν μπορεί να είναι ποτέ ασφαλή αφού εξ ορισμού ελέγχονται από τους εκκαθαριστές των συναλλαγών. Αυτοί εγκαθιστούν το λογισμικό, αυτοί κατέχουν τα δεδομένα. Τόσο απλά....