S.O.S: ο αντισυστημισμός επιστρέφει

 Σάκης  Μουμτζής

Πάντα οι αμφισβητήσεις των συστημάτων έρχονται μέσα και μετά από έκτακτες καταστάσεις. Δεν μιλώ βέβαια για την αμφισβήτηση που ασκούν οι γνωστές ομάδες του περιθωρίου, που έχουν όμως μια συγκεκριμένη οπτική και ένα συγκεκριμένο σκεπτικό, αλλά για ένα μαζικό, τυφλό, αντισυστημισμό που απορρίπτει, χωρίς να προτείνει.

Αυτόν τον αντισυστημισμό τον ζήσαμε την περίοδο των δύο μνημονίων, με κορύφωση το κίνημα των «αγανακτισμένων», ένα κίνημα που ήταν αυθόρμητο και ελάχιστα καθοδηγούμενο. Το κίνημα έσβησε με την υπογραφή των τρίτου μνημονίου, καθώς τότε οι «αγανακτισμένοι», με σκυφτό το κεφάλι, υπέστησαν διπλή ήττα. Και οι δύο κατ' εξοχήν πολιτικοί εκφραστές μέχρι τότε του αντισυστημισμού -ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ-συμβιβάσθηκαν, υπογράφοντας το τρίτο και βαρύτερο μνημόνιο και συγχρόνως δικαιώθηκαν πολιτικά και ηθικά όλοι αυτοί που υποστήριζαν ότι άλλος δρόμος από τον μνημονιακό δεν υπήρχε.

Έκτοτε, και μέχρι την εμφάνιση της πανδημίας ο αντισυστημισμός στην Ελλάδα εκινείτο στο χώρο της γραφικότητας. Δεν αντιμετωπιζόταν ως μια κίνηση πολιτικής διαμαρτυρίας, αλλά ως μια έκφραση των κάθε λογής «ψεκασμένων».

Η παρατεταμένη διάρκεια της πανδημίας προκάλεσε δύο ειδών αβεβαιότητες. Την υπαρξιακή και την οικονομική. Θα ζήσω και πώς θα ζήσω (υπαρξιακή) και μέσα σε τι οικονομικό περιβάλλον θα ζήσω (οικονομική). Είναι γεγονός πως ένα μεγάλο μέρος των πολιτών τη συμπεριφορά τους την καθορίζει το θυμικό. Δεν εξετάζουν πώς η επιστήμη κινητοποιήθηκε και σε χρόνο ρεκόρ παρασκεύασε εμβόλιο για έναν άγνωστο ιό, άκρως επιθετικό, δεν εξετάζουν πώς οι κυβερνήσεις όλων των κρατών προσπάθησαν μέσα από αχαρτογράφητα νερά να χαράξουν πολιτικές αντιμετώπισης του και το πέτυχαν μέχρις ενός σημαντικού βαθμού, αλλά διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις τους και τις συμπεριφορές τους πάνω στο αναμφισβήτητο γεγονός πως η ποιότητα της ζωής τους χειροτέρεψε.

Ο θυμός και η οργή καθορίζουν τη στάση τους και αυτά τα δύο συναισθήματα στρέφονται τυφλά εναντίον σε αυτό που ο καθένας ορίζει στο μυαλό του ότι είναι το «σύστημα». Είναι μια συνολική απόρριψη.

Ουσιαστικά πρόκειται για τη νίκη της ανορθολογικής σκέψης. Μιας σκέψης που είτε αγνοεί τη σχέση αίτιο-αιτιατό είτε μέσα σε πλήρη σύγχυση, θεωρεί το αποτέλεσμα ως αίτιο και το αντίστροφο. Αυτό ακριβώς το φαινόμενο παρουσιάστηκε και την περίοδο 2011-2015. Σήμερα, αν τελικά ο αντισυστημισμός προσλάβει μαζικά χαρακτηριστικά, δηλαδή λάβει τις διαστάσεις ενός κινήματος, τις συνέπειες θα τις υποστούν κυρίως τα κόμματα που φλέρταραν και φλερτάρουν με τον αντισυστημισμό. Η νέα κίνηση, όταν εμφανισθεί, την «πελατεία» θα την αντλήσει κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ, την Ελληνική Λύση και από την γκρίζα ζώνη αυτών που μόνον ακούνε και δε μιλούν, και πολύ λιγότερο από τα τρία ιστορικά, συστημικά κόμματα, τη Νέα Δημοκρατία, το ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ.

Πιστεύω πως είναι σημαντικό για την ευστάθεια του συστήματος, ό,τι μέτρο χαλάρωσης λαμβάνεται να διατηρείται και να μην ξανα-αναστέλεται. Να βιώσουν οι πολίτες πως βαίνουμε, με σταθερά βήματα, σε αυτό που όλοι πλέον αποκαλούμε «κανονικότητα».

Ένας νέος αντισυστημισμός θα είναι αυτή τη φορά καταστροφικός για την πατρίδα μας.

liberal.gr