Η εκδίκηση των Ρομπότ

Γράφει ο
Δημοσθένης Δαββέτας

"Θέλω να γίνω μηχανή" έλεγε ο Warhol , ενώ ο Marcel Duchamp, υμνούσε το ready made, δηλαδή το έτοιμο βιομηχανικό προϊόν. Κι οι δυο τους, σπουδαίοι εικαστικοί του 20ου αιώνα ύμνησαν το όραμα του τεχνολογικού πολιτισμου, δηλαδή την στιγμή που οι ανθρώπινες ατέλειες θα καλύπτονταν από την τεχνική κι επιστημονική τελειότητα. Ο τεχνικός "άνθρωπος" ερχόταν ν' αντικαταστήσει τον συναισθηματικό άνθρωπο. Κι η Αφροδίτη της "Τεχνικής" ερχόταν ν' αποδείξει οτι ηταν αισθητικά και μηχανικά άρτια. Ο σύγχρονος Πυγμαλίωνας (ο άνθρωπος που ονειρεύτηκε την Τεχνική της τελειότητας) ηταν εξαρχής ικανοποιημένος και περήφανος για το δημιούργημα του, που το έβλεπε σαν τον μελλοντικό τροπο ζωής, όπου οι άνθρωποι μαθαίνοντας από τα
ρομπότ θα βελτιώνονταν.
Πριν λίγες μέρες βρέθηκα σε μια παρισινή τράπεζα. Ο πελάτης φανερά στεναχωρημένος ζητά παράταση μιας βδομάδας για την πληρωμή κάποιας δόσης χρέος του. Ο υπάλληλος τον ακούει με προσοχή και με αφοπλιστική ειλικρίνεια του λεει πως δεν γίνεται τίποτα γιατί ο μηχανισμός του συστήματος έχει ξεκινήσει ήδη. Πώς θα λυνόταν το πρόβλημα; Θα ηταν εκπρόθεσμος ο πελάτης, θα υφίστατο  τις νομικές συνέπειες και έπειτα μπορούσε να ξαναιδωθει εξ αρχής το πρόβλημα. Η σκηνή αυτή ειναι ένα καλο παράδειγμα της άριστης μηχανικής λειτουργίας του συστήματος.
Στον κόσμο της Τεχνικής ο άνθρωπος δεν χωρά πια. Απογυμνωμένος από αισθήματα, υποτάσσεται στο αισθητικό και λειτουργικό θαύμα της. Με τις "άπ-άνθρωπες" συνέπειες της αυτή, άπ-ανθρώπισε και τον άνθρωπο, ο οποίος από δημιουργός της γίνεται πια σκλάβος της. Ο Πυγμαλίων αιχμαλωτίστηκε ετσι  από την Αφροδίτη, η οποία έγινε αυτή ο κύριος του.
Γιατί όμως τόση γκρίνια; Εμείς οι νεωτερικοί άνθρωποι, που πιστέψαμε στο επιστημονικό θαύμα, που κάναμε την Επιστήμη σύγχρονη θεολογία, εμείς που στην θέση του έρωτα βάλαμε την πορνογραφια, που ζούμε δίχως αισθήματα αλλα με την λατρεία του μυαλού, εμείς δεν ήμασταν αυτοί που ονειρευτήκαμε έναν τέτοιο κόσμο, αποστασιοποιημένο από αισθήματα κι ανθρωπιά; Εμείς δεν δοξάσαμε τις μηχανές, οι οποίες εκτός (κι ειναι αλήθεια) από κατακτήσεις της επιστήμης , μας έδωσαν και το δίχως ενοχές δικαίωμα ν' αυτοακρωτηριαστούμε ηθικά; Γιατί η τέλεια τεχνική ειναι αμοραλιστική.
Μια πρόσφατη έρευνα στην Αμερική έδειξε πως οι άνθρωποι προτιμούν να ζουν με ρομπότ γιατί αυτά δεν τους κρίνουν. Τι να την κάνουμε λοιπόν μπροστά στα μηχανικά θαύματα την ανθρωπιά; Μάλλον περιττή φαντάζει,ξεπερασμένη.
-Ο κ. Δημοσθένης Δαββέτας είναι Καθηγητής φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητής, εικαστικός.