Πόσο μας κοστίζει τελικά ένας οικισμός φιλοξενίας 1.500 λαθροπροσφύγων;

Σοβαρά ερωτήματα για τους τρόπους διαχείρισης και αξιοποίησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων που διατίθενται για τη φιλοξενία προσφύγων προκαλεί η εμπλοκή στην κατασκευή της δομής φιλοξενίας στα Διαβατά Θεσσαλονίκης και σε χώρο 95 στρεμάτων δίπλα στο παλιό εργοστάσιο της Softex....

Η κατασκευή του κέντρου στα Διαβατά, το οποίο σχεδιαζόταν να φιλοξενήσει 1.500 πρόσφυγες, έχει παγώσει μετά την απόρριψη από το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής του σχεδίου που είχε υποβάλει η γερμανική οργάνωση ASB για την δημιουργία του.

Από τα 2,5 στα 8,5 εκατ. ευρώ;

Πηγές με γνώση της υπόθεσης αναφέρουν ότι η ASB είχε προτείνει την κατασκευή της δομής με κόστος 2,5 εκατομμυρίων ευρώ, λαμβάνοντας και την έγκριση της αρμόδιας Διεύθυνσης Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης (DG – ECHO) προκειμένου να προχωρήσει το έργο με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.

Ωστόσο, το υπουργείο είχε απορρίψει ως ανεπαρκές το εν λόγω ποσό, αντιπροτείνοντας στην ανθρωπιστική οργάνωση δικό του σχέδιο με προϋπολογισμό που ανέβαζε το κόστος του έργου στα 8,5 εκατομμύρια ευρώ. Η γερμανική ASB φέρεται να επανήλθε εισηγούμενη να κατατεθεί κοινή αντιπρόταση, δική της και του υπουργείου, προς την DG – ECHO προκειμένου να φθάσει η χρηματοδότηση του έργου στα 4,5 εκατομμύρια ευρώ. Ομως το υπουργείο απέριψε και αυτή την εκδοχή, όπως προκύπτει και από το mail που δημοσιεύει το tvxs.gr και το οποίο απέστειλε ο κ. Κουσαξίδης, στέλεχος του γραφείου του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα.

Τα ερωτήματα

Τόσο το ποσό όμως των 4,5 εκατομμυρίων όσο – και πολύ περισσότερο – εκείνο των 8,5 εκατομμυρίων ευρώ προκαλεί εύλογα ερωτήματα, καθώς οργανώσεις με τεράστια εμπειρία στο προσφυγικό όπως η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ δίνουν ως μέγιστο εκτιμώμενο κόστος για μια τέτοια δομή το 1,5 εκατομμύριο ευρώ.

Συγκεκριμένα, ο σχεδιασμός της δομής προέβλεπε την κατασκευή 250 οικίσκων με προδιαγραφές που όριζαν πως ο καθένας πρέπει να διαθέτει δύο δωμάτια, μία τουαλέτα, μία μικρή κουζίνα και δύο κλιματιστικά. Ο προϋπολογισμός των 8,6 εκατομμυρίων ευρώ που φέρεται να πρότεινε το υπουργείο σημαίνει ότι ο κάθε οικίσκος θα κόστιζε 34.000 ευρώ – ποσό καταφανώς υψηλό εάν συγκριθεί και με το κόστος κατασκευής ανάλογων οικίσκων σε δομές όπως ο Ελαιώνας.

Υπατη Αρμοστεία ΟΗΕ: Το κόστος είναι 1,5 εκατ. ευρώ

Ενδειτική είναι η έγγραφη εκτίμηση της Υπατης Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες που δημοσιεύει το tvxs.gr και αναφέρει ότι αποτιμά το κόστος κατασκευής ενός καταυλισμού 1.500 ατόμων στα 1,2 εκατομμύρια ευρώ. Προσθέτει, δε, πως εάν συμπεριληφθούν και κάποιες μη προβλέψιμες δαπάνες, ένας τέτοιος καταυλισμός μπορεί να ολοκληρωθεί και να είναι πλήρως λειτουργικός με κόστος 1,5 εκατομμυρίου ευρώ.

Αντίστοιχες είναι οι εκτιμήσεις και πολιτικών μηχανικών του Στρατού με ανάλογη εμπειρία που τοποθετούν το κόστος τους καταυλισμού ανάμεσα στα 1,8 με 2,1 εκατομμύρια ευρώ, ενώ εξειδικευμένες κατασκευαστικές εταιρίες που αναλαμβάνουν κατασκευές εργοταξιακών camps στο εξωτερικό τοποθετούν το κόστος δημιουργίας ακόμη και του πιο άρτιου καταυλισμού αυτής της δυναμικότητας το πολύ στα 4 εκατομμύρια ευρώ.

Γιατί δεν νοικιάζουν διαμερίσματα;

Με δεδομένο, δε, ότι η προοπτική διαμονής των προσφύγων στον καταυλισμό έχει ορίζοντα διετίας ή το πολύ τριετίας εγείρεται και ζήτημα για το εάν τελικά συμφέρει να κατασκευαστεί εξ αρχής μια δομή φιλοξενίας ή να επιδοτηθούν απ’ ευθείας οι οικογένειες των προσφύγων για να ενοικιάσουν διαμερίσματα.

Ο χρονικός ορίζοντας φιλοξενίας των προσφύγων υπολογίζεται στα δύο με τρία έτη το πολύ. Με αυτό το δεδομένο, εάν το κόστος κατασκευής για κάθε οικίσκο φθάνει στα 34.000 ευρώ, θα μπορούσε να διατεθεί σε κάθε οικογένεια προσφύγων ένα ποσό 1.000 με 1.200 ευρώ το μήνα για να νοικιάσουν κάποιο διαμέρισμα για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα.

Για το θέμα έχει κατατεθεί στη Βουλή και ερώτηση προς τον υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης από δέκα βουλευτές της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και του Ποταμιού, μέχρι στιγμής όμως δεν έχει δοθεί καμία επίσημη απάντηση από τις αρμόδιες κυβερνητικές υπηρεσίας.

Πρόβλεψη για «εταιρικό κέρδος»

Πρόσθετα ερωτήματα προκαλεί επίσης η πληροφορία από έγκυρη πηγή ότι στον προϋπολογισμό που αντιπρότειναν οι υπηρεσίες του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής υπήρχε πρόβλεψη, πέραν του καθαρού κόστους κατασκευής της δομής, για «εταιρικό κέρδος» 1,05 εκατομμυρίων ευρώ και για ΦΠΑ της τάξης των 1,6 εκατομμυρίων ευρώ.

Οι προβλέψεις αυτές παραπέμπουν σε έργο που ανατίθεται σε ιδιώτες και όχι σε ανθρωπιστική οργάνωση η οποία, βεβαίως, δεν προσβλέπει σε εταιρικό κέρδος.

Τι λέει το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής

Πηγές του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής  υποστηρίζουν ότι δεν υπήρξε πρόταση για κατασκευή του καταυλισμού από την ΑSB με προϋπολογισμό μόνον με 2,5 εκατομμύρια ευρώ και πως η προσφορά ήταν εξ αρχής 4,5 εκατομμύρια ευρώ. Οι ίδιες πηγές λένε ότι οι εκτιμήσεις των υπηρεσιών του υπουργείου για το κόστος της δομής στα Διαβατά κινούντο περί τα 5 με 6 εκατομμύρια ευρώ και υποστηρίζουν ότι ο σχεδιασμός για την κατασκευή της δομής προχωρά, χωρίς πάντως να είναι σε θέση να δώσουν συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

Υποστηρίζουν επίσης πως στο έργο μπορεί να συμμετάσχει η ASB αλλά και άλλοι φορείς, ενώ στο ερώτημα γιατί εάν το κόστος είναι τόσο υψηλό δεν επιλέγεται η λύση της ενοικίασης διαμερισμάτων απαντούν: «Η Ύπατη Αρμοστεία είχε αναλάβει να βρει 20.000 διαμερίσματα ή ξενοδοχεία για φιλοξενία προσφύγων αλλά εδώ και 8 μήνες έχει βρει μόνον 8.000 θέσεις. Την ίδια ώρα στις δομές δημιουργούνται 40.000 θέσεις φιλοξενίας και οι πρόσφυγες επιλέγουν να κατευθυνθούν εκεί».

Το θέμα της δομής στα Διαβατά είχε παρουσιάσει πρώτη σε δημοσίευμά της η εφημερίδα Free Sunday παραθέτοντας και σχετικά στοιχεία.

Απαντώντας στην εφημερίδα , με επιστολή της, η οργάνωση ASB είχε αναφέρει πως τα γεγονότα, «όπως παρουσιάζονται στο άρθρο, είναι στις περισσότερες περιπτώσεις ανακριβή», δεν έδινε όμως περαιτέρω στοιχεία αναφέροντας μόνον ότι «το συνολικό ποσό του project είναι 5 εκατομμύρια ευρώ».