Η πρώτη Ελληνίδα γυναίκα κυνική φιλόσοφος από την Μαρώνεια

 

Οι σύγχρονοι χίπης μετά από 2.500 χρόνια αντέγραψαν και εφάρμοσαν τον τρόπο ζωής της

Ερευνά και γράφει ο Παράσχος Ανδρούτσος

Σήμερα θα αναφερθώ σε μια σειρά διάσημων ανθρώπων που "άφησαν το αποτύπωμά τους" είτε γιατί γεννήθηκαν εδώ, είτε γιατί πέρασαν από την Ροδόπη και καλό είναι ως Ροδοπαίοι να τους γνωρίζουμε μια και δεν αναφέρονται στα σχολικά βιβλία και λίγοι από εμάς γνωρίζουμε την ύπαρξή τους, αντίθετα εάν κάνεις έναν περίπατο στην πόλη θα δεις πολλά ονόματα οδών και αγάλματα ανίκανων πολιτικών που δεν πρόσφεραν τίποτα στον τόπο μας ή ηρώων από άλλες περιοχές της χώρας μας, σπάνια όμως θα δεις να τιμούν αυτούς που προσφέρανε για τον τόπο τους και τον κάνανε γνωστό ανά την Υφήλιο.

Ένας από αυτούς είναι και η Ροδοπαία κυνική φιλόσοφος Ιππαρχία που ήταν η πρώτη απελευθερωμένη γυναίκα της ιστορίας που τόλμησε να αμφισβητήσει τα κοινωνικά ήθη της εποχής της και να διεκδικήσει με γενναιότητα την ισότητα των δύο φύλων, ήταν ιδιαίτερα ελεύθερο πνεύμα η πρώτη θα λέγαμε σήμερα φεμινίστρια. Ζούσε σε πλήρη ισότητα με τον σύντροφό της. Πέταξε και τα γυναικεία ρούχα της και μαζί έζησαν σαν σύγχρονοι χίπης.

 Η Ιππαρχία υπήρξε κυνική φιλόσοφος ως γνωστό οι κυνικοί φιλόσοφοι λέγονταν έτσι γιατί είχαν ως έμβλημά τους τον "κύνα" (σκυλί στα αρχαία ελληνικά) και που εκφραζότανε (δυσάρεστα) και με απόλυτη ευθύτητα και ειλικρίνεια, χωρίς ευγένεια ή ευπρέπεια.
Γεννήθηκε το 346 π.Χ. στην Μαρώνεια, από την τρυφερή της ηλικία απέρριψε τις οικιακές δουλειές που φυσιολογικά αναθέτονταν στις νεαρές Ελληνίδες. Αργότερα στη ζωή της, η ίδια παραδέχθηκε ότι παραμελούσε το γνέσιμο και την ύφανση προς χάρη της μελέτης. Είχε μεγάλη περιέργεια, καθώς και επιθυμία να μάθει ακόμη και για αυτά τα θέματα που ήταν απαγορευμένα στις γυναίκες της εποχής της. 

Η Ιππαρχία μυήθηκε στην φιλοσοφία από τον φιλόσοφο αδελφό της Μητροκλή για τον οποίο θα αναφερθώ σε επόμενο γραπτό μου, μέσω αυτού γνώρισε τον κυνικό φιλόσοφο Κράτη τον οποίο αγάπησε αμέσως παράφορα λόγω των λόγων του και όχι του παρουσιαστικού που ήταν ένας άσχημος καμπούρης. Έτσι ανακοίνωσε στους γονείς της την απόφασή της να τον παντρευτεί και αν δεν δεχόταν απειλούσε να αυτοκτονήσει. Τότε οι γονείς της που ήταν από τις πλουσιότερες οικογένειες της Μαρώνειας αρνήθηκαν και πιέσανε τον Κράτη να προσπαθήσει να μεταπείσει την Ιππαρχία ώστε να μην τον παντρευτεί.

Όταν όμως απέτυχε σ' αυτήν του την προσπάθεια, γδύθηκε μπροστά τους και είπε "αυτός είναι ο γαμπρός και αυτή η περιουσία του διάλεξε αναλόγως", η Ιππαρχία βεβαίως είχε ήδη διαλέξει και με τις ευλογίες των γονιών της παντρεύτηκε τον Κράτη. Ντύθηκε με ανδρικά ρούχα όμοια με του Κράτη, ζούσαν όπου έβρισκαν ακόμη και μέσα σε πιθάρια, όπως ο Διογένης και συνουσιάζονταν μαζί του ελεύθερα στον δρόμο, ακολουθώντας έναν ιδιαίτερο πρωτοποριακό τρόπο ζωής ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα, ο ίδιος ο Κράτης ονόμασε τον γάμο του Κύνα αφού δημοσίως συνουσιαζόταν μαζί της όπως οι κύνες.

Η Ιππαρχία έγραψε μερικές επιστολές, αστείες και φιλοσοφικές αμφισβητήσεις που όμως δυστυχώς έχουν χαθεί όλα.
Όπως όλοι οι κυνικοί έτσι και η Ιππαρχία έζησε σύμφωνα με την φύση, αρνούμενη κάθε πολυτέλεια συμπεριλαμβανομένων και των αντικειμένων που ήταν απολύτως απαραίτητα για την επιβίωσή τους. Αν και αυτή όπως και ο Κράτης κατάγονταν από πολύ πλούσιες οικογένειες. 

Η Ιππαρχία γέννησε δύο παιδιά τον Πασικλή και μια κόρη, ανέθρεψε και μεγάλωσε τα παιδιά της σύμφωνα με τις κυνικές της αξίες. Χρησιμοποιούσε το κέλυφος μια θαλάσσιας χελώνας για κούνια για τα μωρά της και κρύο νερό για μπάνιο τους.

Έγινε επίσης διάσημη για μια αντιπαράθεση με τον φιλόσοφο Θεόδωρο τον Άθεο, ο οποίος ενώ βρισκότανε η Ιππαρχία με τον άνδρα της σε ένα συμπόσιο κάτι το οποίο για εκείνη την εποχή ήταν παράλογο για μια γυναίκα προσπάθησε να της αφαιρέσει τον κυνικό της μανδύα όμως εκείνη δεν έδειξε φόβο ή ταραχή που είναι φυσιολογικό για μια γυναίκα και τον χαστούκισε. 

Απεβίωσε το 280 π.Χ. περίπου στην Βοιωτία. Όλα της τα χρόνια είχε μια συναρπαστική και ασυμβίβαστη ζωή αρνούμενη πρώτα απ' όλα την αριστοκρατική της καταγωγή και τα πλούτη της οικογένειάς της.