Εξυπνάκηδες

Γιώργος Δ. Ανδρέου

Σαν τους έφηβους που πουλάνε «πνεύμα» για να προβληθούν στις συμμαθήτριες. 

Να φανούν έξυπνοι. Με θεατρινισμούς, ψευτοειρωνίες, μαγκιές, χαζοατάκες. Εξυπνακισμούς. Πως αλλιώς να χαρακτηρίσεις την απάντηση του πρωθυπουργού στη Σκοπιανή δημοσιογράφο για το όνομα της Μακεδονίας. Ή την ευχή του Υπουργού Άμυνας , στους προκλητικούς γείτονες της χώρας μας «καλορίζικο το γεωτρύπανο». Στα χνάρια, λίγο πιο εκλεπτυσμένα, του εκτός συναγωνισμού, επί της υγείας. Οι εξυπνακισμοί αυτοί, που προσιδιάζουν μάλλον σε παρουσιαστές, σόουμεν, κωμικούς κλπ , και κατατείνουν στον εντυπωσιασμό, θα ήταν αδιάφοροι :

• αν δεν αφορούσαν πολύ σοβαρά θέματα για τη χώρα, την εξωτερική πολιτική και τη διεθνή της θέση.

• αν δεν εκφέρονταν από πρόσωπα υψηλά ιστάμενα, τους ηγέτες, που βασικό χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς τους θάπρεπε να είναι η σοβαρότητα, γιατί είναι αυτοί που αντικατοπτρίζουν την εικόνα της χώρας και τα λόγια τους μπορούν να έχουν σοβαρές συνέπειες.

• αν δεν βρίσκονταν κάποιοι κάτω στο λαό, δυστυχώς, να ακολουθούν το παράδειγμα, να χειροκροτούν τις «εξυπνάδες» , θεωρώντας τες δείγμα υψηλής ευφυΐας και ικανότητας.
Άλλο βέβαια ο έξυπνος και άλλο ο εξυπνάκιας. Άλλος αυτός που προσπαθεί να φαίνεται έξυπνος, με εξυπνάδες και ανόητα αστεία, στο επίπεδο της πολιτικής και προκλητικά, και άλλο αυτός που είναι πραγματικά ευφυής και δεν έχει ανάγκη να δείχνει και να αναδεικνύει με «μαγκιές», θέατρο και ατάκες την εξυπνάδα του. Ο εξυπνάκιας είναι αλαζόνας, προκλητικός, ανασφαλής, ιδιοτελής, ατομιστής, σκληρός, άδικος, αμοραλιστής, κυρίως όμως πονηρός, που υποβλέπει και χρησιμοποιεί το μυαλό του (πολύ ή λίγο) ανορθόδοξα και στρεβλά για να επικρατεί σε βάρος άλλων.

Τι μας λες δηλαδή; Είναι εξυπνάκηδες και πονηροί και όχι έξυπνοι, αυτοί που κατάφεραν να πείσουν του Έλληνες να τους εμπιστευτούν, που κέρδισαν, τώρα και παλαιότερα για νάμαστε δίκαιοι , εκλογές και κυβερνούν για χρόνια; Δεν είναι αυτό απόδειξη ευφυΐας; Ο αντίλογος αν και λογικός εκ πρώτης όψεως, πάσχει στη βάση του. Θα ήταν έξυπνοι όσοι κατάφερναν να καταλάβουν την εξουσία, αν το βασικό κριτήριο των πολιτών στην επιλογή των κυβερνητών, ήταν η ευφυΐα και η ικανότητα. Αν οι πολίτες ήταν απαλλαγμένοι από ιδεολογικά κολλήματα, είχαν οι ίδιοι το μέσο επίπεδο ευφυΐας, την ανεξαρτησία της σκέψης, την ικανότητα, τη νηφαλιότητα και κυρίως την θέληση να ξεχωρίσουν, και να διαλέξουν, τον έξυπνο από τον εξυπνάκια, τον ψεύτη από τον ειλικρινή, τον τίμιο από τον ιδιοτελή. Να αποδοκιμάζουν αντί να χειροκροτούν τους εξυπνακισμούς και τις πονηριές.

Αν είχαν επικρατήσει ως κριτήρια επιλογής κυβερνητών , σε όλα τα επίπεδα, η εξυπνάδα, η τιμιότητα, η ειλικρίνεια, η ικανότητα, η εμπειρία και άλλα τέτοια «ουσιώδη εν ανεπαρκεία» στην εποχή μας. Φαίνεται όμως πως δεν. Οι πολίτες, ειδικά οι γενιές μετά τη μεταπολίτευση, είτε από ιδεολογικό κόλλημα, είτε από πονηριά και ιδιοτέλεια μπερδεύουν τον εξυπνάκια και τον πονηρό, με τον ευφυή και ικανό. Αν και και οι ίδιοι έχουν γίνει πονηροί, είναι ταυτόχρονα ευκολόπιστοι και παρασύρονται με φούμαρα, αέρα κοπανιστό, προκλήσεις και εξυπνακισμούς.

Αποδέχθηκαν και επιβραβεύουν άλλες «αξίες», το λαϊκισμό, το προσωπικό συμφέρον, την ιδιοτέλεια, τη συναλλαγή, το βόλεμα, τα παχιά λόγια και τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις. Όσο κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε. Και η ζωή συνεχίζεται με τους εξυπνάκηδες, τους πονηρούς και τους ανώδυνους μέτριους, που βρήκαν χώρο, να έχουν κυριαρχήσει κατά κράτος και να επιβραβεύονται, μέχρι και οι αρλούμπες που εκστομίζουν ενίοτε, ακόμα κα όταν θέτουν σε κίνδυνο την ίδια τους τη χώρα. Και τους πραγματικά έξυπνους , τους ικανούς και τους χρήσιμους να αποσύρονται από το δημόσιο βίο στα του οίκου τους. Και αν κανένας ρομαντικός αποπειραθεί να βγει μπροστά του επιτίθεται το σύστημα σύσσωμο, μη διαταράξει τον εθνικό κατήφορο.

Και φτωχαίνουμε κάθε μέρα ως κοινωνία από εκπροσώπηση. Το πρόβλημα όπως αντιλαμβάνεσθε πάει βαθύτερα και αφορά το μέλλον. Στις αξίες, την ιεράρχησή τους, την αριστεία, την παιδεία, τις ευκαιρίες. Και κυρίως το παράδειγμα, από πάνω, που δυστυχώς ολοένα και χειρότερο γίνεται. Το φως δυστυχώς όλο και λιγοστεύει στο ορίζοντα.

Ο Γιώργος Ανδρέου είναι δικηγόρος
ΜΟΤΟ: Οι πολίτες, ειδικά οι γενιές μετά τη μεταπολίτευση, είτε από ιδεολογικό κόλλημα, είτε από πονηριά και ιδιοτέλεια μπερδεύουν τον εξυπνάκια και τον πονηρό, με τον ευφυή και ικανό.