Ο μύθος της αδικίας, το άλλοθι των αποτυχημένων

Σάκης Μουμτζής

Η αίσθηση της αδικίας τις περισσότερες φορές είναι ίδιον των αδύναμων χαρακτήρων. Καλύπτουν την αποτυχία τους, πείθοντας τον εαυτό τους πως τους αδίκησαν αυτοί που τους έκριναν. Είναι μια βολική αντιμετώπιση γιατί απαλλάσσει όλους αυτούς τους «αδικημένους» από την βάσανο της αυτοκριτικής. Όταν αποδίδουν την αποτυχία σε μεροληπτική κρίση σε βάρος τους, πορεύονται στην ζωή τους με την αίσθηση της άδικης κοινωνίας, κάτι που λειτουργεί ανασταλτικά για την παραπέρα βελτίωση τους. Αν ό,τι και να κάνω, όσο και να προσπαθήσω, η αξιολόγηση θα είναι κίβδηλη, γιατί να προσπαθήσω;

Δυστυχώς, αυτήν τη νοοτροπία που λειτουργεί παραλυτικά για την αυτοβελτίωση, για την μείζονα προσπάθεια, την αναπαράγουν σε

μεγάλο βαθμό και οι πολιτικοί. Το ακροατήριο που έχει την αίσθηση πως σε κάποια φάση της ζωής του αδικήθηκε, είναι μεγάλο και αναζητεί την πολιτική του έκφραση. Κύριος εκφραστής των «αδικημένων» είναι ιστορικά η Αριστερά. Στις υπαρκτές αδικίες που χαρακτηρίζουν όλες τις κοινωνίες, αθροίζει και τις επίπλαστες που είναι αποτέλεσμα της ατομικής στάσης απέναντι στην αποτυχία.

Βεβαίως, υπάρχουν και αυτοί που δεν το βάζουν κάτω. Βγαίνουν πιο δυνατοί από μια αποτυχία τους και προσπαθώντας, ματώνοντας, τελικά πετυχαίνουν τους στόχους τους. Είναι οι μαχητές της ζωής. Με αυτούς η Αριστερά δυσκολεύεται να συνομιλήσει και οι ίδιοι έχουν να κάνουν σοβαρότερα πράγματα στην ζωή τους, από το να κουβεντιάζουν χαλαρά για τους «τρόπους μετάβασης στον σοσιαλισμό».

Προχθές, με αφορμή τα αποτελέσματα των εισαγωγικών εξετάσεων στα ΑΕΙ, ο Α. Τσίπρας αναπαρήγαγε το αφήγημα της «αδικίας». Μάλιστα, εμφανίστηκε αυτός ως ο πολιτικός που θα δώσει μιαν αναδρομική λύση, για να αποκατασταθεί το αίσθημα της «δικαιοσύνης». Παιδαγωγικά, το μόνο που καταφέρνει είναι να οδηγήσει τους αποτυχόντες στην αναζήτηση της επιτυχίας τους όχι μέσω μιας κοπιώδους προσπάθειας, αλλά …ψηφίζοντας ΣΥΡΙΖΑ. Να μην ιδρώσουν, να μην μελετήσουν παραπάνω, να μην βελτιωθούν, αλλά να εναποθέσουν την λύση του προβλήματος τους σε παράγοντα που βρίσκεται εκτός της εκπαιδευτικής διαδικασίας, στην προκειμένη περίπτωση στην πολιτική.

Αναρωτήθηκε κανένας πώς εισέπραξαν αυτά τα παιδιά που απέτυχαν την συγκεκριμένη εξαγγελία του Α. Τσίπρα; Πώς θα προγραμματίσουν τα επόμενα βήματα τους;

Οι πραγματικοί ηγέτες, αυτοί που μπαίνουν μπροστά και οι πολίτες τους ακολουθούν, στέκονται κριτικά μπροστά στην αποτυχία και προτρέπουν όσους απέτυχαν, να προσπαθήσουν πιο πολύ. Δεν καταφεύγουν στην εύκολη και «ευχάριστη» διαπίστωση πως η αποτυχία τους ήταν αποτέλεσμα άδικης κρίσης. Και αν καμιά φορά συμβαίνει και αυτό υπάρχουν οι θεσπισμένες διαδικασίες για να αρθεί η αδικία.

Εξάλλου, δεν υπάρχει ασφαλέστερος δρόμος για να υπονομευθεί ο ανταγωνισμός από την κατηγορία πως είναι νοθευμένος. Βέβαια, η Αριστερά επειδή είναι εξ ιδεολογίας κατά της αριστείας, ελάχιστα ενδιαφέρεται για την προάσπιση του κύρους του ανταγωνισμού. Γιατί οι άριστοι αναδεικνύονται όταν οι κανόνες του παιχνιδιού είναι σαφείς και τηρούνται ευλαβικά.

Βλέπουμε τελικά ότι ακόμα και η πιο αποσπασματική πρόταση ενός πολιτικού, έχει αναφορές στις ιδεολογικές αρχές που εκπροσωπεί. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν πως την εξαγγελία για την αναδρομική αναβαθμολόγηση την έκανε ένας πολιτικός που μισεί τον ανταγωνισμό, την κοπιαστική προσπάθεια και την αριστεία.