Ιωάννης Φουρτούνας αποκλειστικά στην Romfea.gr
Ενώ όλοι μας ξέρουμε ότι την Αλεξάνδρεια την έκτισε ο Μέγας Αλέξανδρος, αγνοούμε ότι και το Κάιρο, την πρωτεύουσα της Αιγύπτου την έκτισε ένας άλλος στρατηλάτης, ελληνικής καταγωγής και αυτός, ο Τζάουχαρ αλ Σεκίλι.
Έζησε κατά τον 10ον αι. υπήρξε αρχιστράτηγος των δυνάμεων της δυναστείας των Φατιμιδών και δραστηριοποιήθηκε στην Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική, με βάση την πόλη Καϊρουάν, την πρωτεύουσα της δυναστείας.
Είναι ένα ελληνόπουλο αρπαγμένο από ένα νησί του Αιγαίου σε μια εποχή που τα αραβικά πολεμικά πλοία κυριαρχούσαν στην άσπρη θάλασσα και η μεγαλόνησος Κρήτη είχε γίνει Εμιράτο κατακτημένη από τους Άραβες.
Ο πατέρας του εξισλαμίστηκε με τη βία, η οικογένειά του πήγε στη Σικελία, ενώ τον ίδιο τον πήρανε στο Καϊρουάν της Τυνησίας, όπου σπούδασε στο παλάτι μαζί με τον διάδοχο του θρόνου Αλ Μουέζ, με τον οποίο γίνανε αδελφικοί φίλοι.
Η πόλη Qayrwan ήταν εκείνη την εποχή κέντρο γραμμάτων και τεχνών, σημαντικό κέντρο για ισλαμικές σπουδές και όχι μόνον προσελκύοντας μεγάλο αριθμό επιστημόνων από όλον τον κόσμο και αυτό συνετέλεσε στην μόρφωσή του.
Ο χαλίφης Ismail al-Mansur τον πήρε υπό την κηδεμονία του ως προσωπικό βοηθό, ενώ ο γιος του Ismael Al Mu'izz του χάρισε την ελευθερία και τον έκανε γραμματέα του, γνωστός έκτοτε ως «Jawhar al - Katib » (Τζάουχαρ ο Γραμματικός).
Ο Ismael βλέποντας τις σπάνιες ικανότητές του, που συνδυάζονταν και με μια σπάνια μόρφωση, ανεβίβασε τον παιδικό του φίλο στη θέση του Βεζύρη και του Διοικητή των δυνάμεων και έτσι ο Τζάουχαρ ανέβηκε βήμα βήμα όλη την ιεραρχία.
Έχοντας τα σκήπτρα του στρατού ως αρχιστράτηγος με την σύγχυση που συνέβαινε τότε στο σουννιτικό κόσμο εδραίωσε και επέκτεινε το χαλιφάτο κατακτώντας όλη την Βόρεια Αφρική και τμήμα της Μέσης Ανατολής.
Όντως ως στρατηλάτης ήταν αήττητος σαν τον Μέγα Αλέξανδρο, κατέκτησε τη μία χώρα μετά την άλλη στη Βόρεια Αφρική και όταν έφτασε στο Μαρόκο έστειλε, συμβολικά, στον βασιλιά του ένα πανέρι ψάρια από τον Ατλαντικό.
O Τζάουχαρ κατακτώντας τα εδάφη και τις χώρες στην νικηφόρα επέλασή του προς ανατολάς, κατέκτησε την Αλεξάνδρεια, ενώ απαγόρευσε τις λεηλασίες και βιαιοπραγίες μοιράζοντας πολλά δώρα και τιμές στους στρατιώτες του.
Μετά ανέβηκε το Δέλτα προς την περιοχή του Φουστάτ, όπου το 969 μ. Χ. ο νικηφόρος στρατός εισήλθε θριαμβευτικά στην πόλη παρουσιάζοντας ένα θαυμάσιο θέαμα με τα τύμπανα, τα λάβαρα και τις πολεμικές σημαίες τους.
Την ίδια μέρα στις 6 Ιουλίου 969 ο Τζάουχαρ έσυρε ο ίδιος τις γραμμές της νέας πόλεως και έθεσε τον θεμέλιο λίθο της νέας πρωτεύουσας της Al - Qahira (=Κάιρο) επάνω σε μια μικρά και ασήμαντο πολίχνη, που υπήρχε εκεί.
Ισχυρό τείχος περιέβαλλε την πόλη από όλες τις πλευρές με επτά επιβλητικές πύλες για προστασία από επιδρομές, ενώ την ομόρφυνε με κατάφυτους κήπους, γέφυρες και πανέμορφα κτήρια σε μια έκσταση περίπου χιλίων στρεμμάτων.
Όταν η ιεραπόστολος Sayyidna Nasir Khursaw επισκέφτηκε το Κάιρο το 1047, είχε δει πολλά διώροφα σπίτια, καταστήματα, ισλαμικά ιεροδιδασκαλεία, khanas taam (είδος εστιατορίων), χαμάμ (δημόσια λουτρά) κ.ά.
Ο Τζάουχαρ έχτισε σε ανοιχτό χώρο στην ανατολική πλευρά της πόλης κοντά στο Φουστάτ το παλάτι για τον Χαλίφη, το Qasaral-Mu'izziya (το κάστρο του Μουέζ) με πολλές δεκάδες δωμάτια με χρυσές πόρτες και πανέμορφες πύλες.
Την ονομασία Αλ Κοχέρα την έδωσε ο ίδιος ο Τζάουχαρ αποθανατίζοντας τον εαυτό του ως αήττητο καθώς τα ιδικά του στρατεύματα ήταν πάντοτε νικηφόρα και ο ίδιος ήταν ένας αήττητος πολέμαρχος και στρατηλάτης.
Ο Τζάουχαρ αγαπούσε το ρωμέικο μιλέτ, στήριζε και συμπαραστεκόταν στους ρωμηούς και έκανε σειρά έργων, ώστε να νιώθουν ασφαλείς κάτω από την δυναστεία των Φατιμιδών, ότι γίνεται σεβαστή η πίστη και η ζωή τους.
«Διοικητής της Αιγύπτου ο Ρούμι, γράφει ο Γιαλουράκης, ασχολήθηκε πια με έργα ειρήνης. Έχτισε ανάκτορα για τον Σουλτάνο Μουέζ, φύτεψε κήπους, χτιστήκανε τότε κι εκκλησιές των ορθοξόξων και ήρθαν Έλληνες ως πάροικοι.
Οι Έλληνες είχανε γειτονιά στη νέα πρωτεύουσα, το Χάρετ ελ Ρουμ (γειτονιά των ρωμηών) που διατηρεί το όνομα ως τα τώρα. Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας ήρθε στο Κάιρο, μια νέα εποχή άρχιζε για τους πιστούς του Βυζαντίου».
Κτίστηκε το οίκημα του Πατριαρχικού Οίκου και το μοναστήρι με την εκκλησία της Αναστάσεως που σήμερα είναι επ’ ονόματι του Αγίου Νικολάου εις το Χαμζάουι, ενώ έκτοτε το Κάιρο ήταν η έδρα του Πατριάρχη Αλεξανδρείας.
Η δυναστεία των Φατιμιδών εν αντιθέσει με άλλες δυναστείες δεν κατεδίωξε τους χριστιανούς, προώθησε τα γράμματα και τις επιστήμες και οι αλλοεθνείς απολάμβαναν μία ειρηνική ζωή και μία κοινωνική αποδοχή.
Σε κάθε περίπτωση ο Τζάουχαρ έκτισε μια θαυμαστή πόλη και μια δυναμική πρωτεύουσα την Al Kahera με πλήθος τζαμιών, οικοδομών, δρόμων και γεφυρών για την άνετη διακίνηση, δημοσίων κήπων, διοικητηρίων, αποθηκών κ.ά.
Οι κατασκευές του στην Αίγυπτο έχουν μνημειακό χαρακτήρα. Ένα μικρό χωριό, που μεταμορφώθηκε σε μια μαγευτική και μνημειακή πόλη, έδρα του Χαλιφάτου των Φατιμιδών και τη νέα κατοικία του Χαλίφη.
Το Κάιρο δεν είναι μόνο η πρωτεύουσα της Αιγύπτου, αλλά είναι μακράν η μεγαλύτερη πόλη στον αραβικό κόσμο - Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή - και από τις μεγαλύτερες και πολυπληθέστερες πόλεις του κόσμου.
Ο Τζάουχαρ το ίδιο έτος ίδρυσε το πανεπιστήμιο Al-Azhar, οι σπουδαστές του οποίου μελετούσαν το Κοράνι και τον ισλαμικό νόμο, τη λογική, τη γραμματική, τη ρητορική και πώς να υπολογίσει κανείς τις φάσεις της σελήνης.
Ακόμη και στις μέρες μας συγκεντρώσει φοιτητές από όλο τον κόσμο, έχει επιβιώσει ως ένα σύγχρονο πανεπιστήμιο, συμπεριλαμβανομένων και κοσμικών μαθημάτων του σύγχρονου αναλυτικού προγράμματος.
Θωρείται ως το αρχαιότερο πανεπιστήμιο του ανατολικού κόσμου, η Οξφόρδη της Ανατολής, με το αγγλικό πανεπιστήμιο να είναι κατά ένα αιώνα νεώτερο, ενώ το Al Azhar είναι το σημαντικότερο επιστημονικό ίδρυμα των Αράβων.
Ο Τζάουχαρ μέσα σε τρία χρόνια κατέκτησε την Αίγυπτο (969), ίδρυσε τη νέα πρωτεύουσα, το Κάιρο (970) το περίφημο τζαμί Αλ Άζχαρ (971), ως και το πανεπιστήμιο Αλ Αζχαρ, που άρχισε να λειτουργεί από το επόμενο έτος (972).
Αυτή η τάση του Τζάουχαρ εναρμονίζεται πλήρως με τη γενικότερη πολιτική των Φατιμιδών, που αναφέραμε, μιας δυναστείας, που η ιστορία της είναι στη πραγματικότητα η ιστορία της γνώσεως, της λογοτεχνίας και της φιλοσοφίας.
Υπό την αρχηγία του κατελήφθη η Παλαιστίνη και η Συρία, ενώ σύντριψε τους Καρμάτιους που εισέβαλαν στη χώρα της Αιγύπτου νικώντας τους σε μια αποφασιστική μάχη βόρεια του Καΐρου στις 22 Δεκεμβρίου του 970.
Ο Τζάουχαρ αλ Σεκίλι (Σικελός), αλ Κάτιμπ (ο Γραμματικός), αλ Κέντ (ο Αρχιστράτηγος), αλ Ρούμι (ο Ρωμηός), όπως είναι το πλήρες όνομά του, διετέλεσε αντιβασιλέας μέχρι το 979 και πέθανε την 1η Φεβρουαρίου του έτους 992.
Ο Γκοχάρ Ελ Ρούμι δεν υπήρξε μία απλή παρένθεση, μια απλή σελίδα στο βιβλίο της αραβικής ιστορίας, αλλ’ άφησε ανεξίτηλο το πέρασμά του, επιβίωσαν τα μεγαλόπνοα έργα του και η κληρονομιά του ουδέποτε θα ξεχαστεί.
Ήξερε την προέλευσή του, γνώριζε την καταγωγή του και πονούσε για το υπόδουλο γένος του, το οποίο υπερασπίστηκε και προστάτευσε καθ όλη τη διάρκεια της βασιλείας του κατά την οποία δεν σημειώθηκε κανένας διωγμός.
Μπήκε στην Αίγυπτο ως απελευθερωτής και την έσωσε από λιμούς που την κατάτρεχαν και από την πείνα από την οποία πέθαιναν καθημερινά πολλοί, με μέτρα στήριξης, ελέγχου του εμπορίου και πρόγραμμα επισιτισμού.
Ως αρχιστράτηγος κατέκτησε αήττητος όλη την Βόρεια Αφρική, εξεστράτευσε προς ανατολάς κατακτώντας στο πέρασμά του χώρες και εδάφη, που εκτείνονταν από τον Ατλαντικό ωκεανό μέχρι και την Ερυθρά Θάλασσα.
Το αγόρι των σκλάβων που πουλήθηκε στα παζάρια της Αφρικής σε ξένη γη, έμαθε τη γλώσσα της, κέρδισε την ελευθερία του, αναδείχτηκε σε αρχιγραμματέα του Χαλιφάτου, ανέβηκε ένα ένα τα κλιμάκια της στρατιωτικής ιεραρχίας.
Στρατιωτικός σύμβουλος του Χαλίφη και τελικά Βεζύρης και Αντιβασιλέας της Αιγύπτου, απόκτησε τη μεγαλύτερη – μετά τον Χαλίφη - δύναμη επί της γης, κατέλαβε τεράστιες εκτάσεις, αχανείς χώρες και πολλούς λαούς.
Ωστόσο, η μεγαλύτερη κληρονομιά αυτού του ελάχιστα γνωστού Σικελού με αιγαιοπελαγίτικη ελληνική καταγωγή παραμένει η μαγευτική πόλη του Καΐρου και το χιλιόχρονο και φημισμένο πανεπιστήμιο του Αλ Άζχαρ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου